پورغزنین- با گذشت سال ها و با وجود رغبت خیلی ها به آپارتمان نشینی و زندگی در منازل مدرن و زیبا، بافت قدیمی خود را حفظ کرده و یاد سال های دور را در ذهن تازه می کند.
این جا قدیمی ترین محله بشرویه است با خانه هایی قدیمی که صبح ها بوی نم آب پاشی ساکنان روی دیوارهای کاهگلی اش عطر دل انگیزی ایجاد می کند و بوی اسپند هر صبحدم در کوچه های آن می پیچد.
اهالی این محله هنوز در خانه های قدیمی با خاطرات گذشته زندگانی را سپری می کنند و با صحبت هایشان کتاب خاطره های دور را برایت ورق می زنند.
در این محله معروف و قدیمی بشرویه 4 بنای عظیم تاریخی همچنان کاربری خود را حفظ و اهمیت این بافت را دو چندان کرده است، حسینیه حاج علی اشرف، مسجدمیان ده، آب انبار و حوزه علمیه یادگارانی از حدود 400 تا 500 سال پیش هستند.
این محله تاریخی که در مرکز شهر بشرویه یا به اصطلاح قدیم «ده» است محلی اصلی برای تجمع مردم و مکان سکونت و زندگانی بزرگان دینی و علمی بشرویه چون ملا «عبدا... بشروی» و پدر استاد بدیع الزمان «فروزانفر» بوده است.
محله میان ده بشرویه قدمتی حدود 700 سال دارد و می توان گفت موزه ای است از ابنیه های تاریخی که یادگارانی از دوره صفویه می باشد.
کمبود خدمات شهری
خطاط و هنرمند جوانی که دو سال است در قلب محله میان ده، در مغازه ای مشغول به کار است، وی با گلایه از آسفالت نامناسب این محله می گوید: این محله آسفالت درستی ندارد، بیشتر قسمت های آسفالت دارای حفره های بسیاری است که در مواقع بارندگی پر آب شده و باتردد یک سواری یا موتورسیکلت مشکل ساز می شود.
به گفته «مهدی سالاری» نبود آبراه در کوچه های محله میان ده، پس از باران با وجود آسفالت نامناسب مشکلات را دو چندان می کند.
یکی دیگر از شهروندان بشرویه ای که بیش از 50 سال است که در این محله رفت و آمد دارد و خانه پدری اش در این محله است می گوید: در این محله، مشکل بافت قدیمی وجود دارد که توسط دستگاه های مسئول خریداری و مرمت اما رها شده و به بخش خصوصی یا به فرد حقیقی اجاره داده نمی شود.
سید «ابوالفضل پناهی» ادامه می دهد: خالی بودن این خانه ها سبب شده تا به مرکزی برای تجمع عده ای معتاد و افراد بیکار تبدیل شود و با وجود مکاتبات انجام شده با میراث فرهنگی اقدامی در این زمینه انجام نشده است.
وی مشکل دیگر این بافت را، وضعیت نامناسب آسفالت معابر بیان می کند و این که بخشی از آسفالت آن تخریب شده و بعضی قسمت ها هم آجرفرش و آسفالت نو دارد.
وی با بیان این که محله میان ده محل تجمع هیئت های مذهبی وسایر افراد مراجعه کننده به مسجد، حسینیه و حوزه علمیه می باشد خواستار توجه بیشتر به این محله به ویژه در زمینه مسائل بهداشتی می شود.
آب انبار قدیمی
وی با اشاره به آب انبار قدیمی بشرویه در مرکز محله میان ده شهرستان، بر احیای این آب انبار تاکید می کند و می افزاید: در سرایان و برخی شهرستان های استان آب انبارها همچون گذشته فعال است، ما نیز خواستار احیای آب انبار در بشرویه همچون سالیان گذشته هستیم تا در موارد قطعی آب در شهرستان از آب انبار استفاده شود.
«هادی صادقی» یکی دیگر از شهروندان بشرویه ای که از ابتدای تولد تاکنون در همین محله زندگی می کند به قدمت و اهمیت این محله اشاره می کند و می گوید: این محله هسته انقلاب اسلامی در بشرویه است و زمانی که امام فرمودند مسجدها را سنگر کنید، اولین سنگرها را در این مسجد ساختند و جوانمردها در همین مسجد فعالیت خود را آغاز کردند.
وی ادامه می دهد: مدرسه علمیه هم مرکز کمیته انقلاب اسلامی بود و در آنجا به حل گرفتاری های مردم پرداخته می شد و حسینیه حاج علی اشرف نیز مرکز برگزاری مراسم مذهبی بود و مردم در آنجا آموزش نظامی می دیدند و اولین صندوق رای گیری برای انقلاب به این مکان آمد.
وی با تاکید بر پیشینه تاریخی و فرهنگی محله میان ده بشرویه از مسئولان می خواهد توجه جدی تری به این محله داشته باشند.
وی وضعیت کنونی محله میان ده را در شان شهر نمی داند و می گوید: با وجود بازدید گردشگران و توریست ها از این منطقه مشکلاتی چون آسفالت معابر، مسیر فاضلاب، و رعایت نشدن مسائل بهداشتی در بهترین خانه های تاریخی این محله وجود دارد.
وی خواستار نگاه ویژه در این زمینه می شود و به این نکته اشاره دارد که آب انبار قدیمی شهرستان در حال حاضر بایر است نه دایر و بر این اساس احیای آن ضروری است.
«محمدرضا طاووسی» هم که برای نماز به مسجد میان ده این محله آمده می گوید: محله میان ده بشرویه از قدیم محل تجمع افراد باتقوا بوده و در همین محله نیز اکثر کسب و کارها انجام می شده و تجارت رونق داشت.
به گفته وی در قدیم توجه بیشتری به این محله و تلاش برای حفظ بافت قدیمی آن می شد اما در حال حاضر این امر کمی کمرنگ شده است و می طلبد برای حفظ آن بیشتر تلاش شود.
وی ادامه می دهد: چه خوب است بازار سنتی محله را راه اندازی کرده و کسبه ای را برای فعالیت در آن با همان سبک و سیاق قدیمی و در حوزه مشاغل سنتی تشویق کنند.
تهیه طرح بهسازی
رئیس نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان بشرویه در گفتگو با خراسان جنوبی در پاسخ به مشکلات و موارد مطرح شده می گوید: طرح بهسازی و مرمت محله میان ده و خیابان حاج علی اشرف بشرویه تهیه و برای تایید به شورا و شهرداری این شهرستان ارسال شده است.
«سلیمانی رباطی» می افزاید: این طرح شامل کف سازی کل معابر این محله تا ابتدای خیابان اصلی می باشد.
به گفته وی برای اجرای این طرح 700 میلیون تومان اعتبار نیاز است و پس از تایید شورا و شهرداری بشرویه و ارسال طرح به شرکت عمران مسکن سازان خراسان جنوبی، در صورت تامین اعتبار اقدامات لازم برای اجرای طرح انجام خواهد شد.
وی با اشاره به نبودنقدینگی به ویژه از سال 94 به بعد می گوید: اعتبارات استانی در این سالها کاهش داشته و کفاف اقدامات لازم برای حجم بالای بافت تاریخی بشرویه که به میزان 22 هکتار می باشد را نمی دهد.
وی می افزاید: براساس مدارک تاریخی و آثار به جا مانده از دوره تیموری و... می توان گفت قدمت محله میان ده حدود 600 تا 700 سال است.
وی درباره وضعیت آب انبار موجود در این محله نیز می گوید: برای حفظ بهداشت و جمع آوری زباله از این آب انبار تذکرات لازم داده شده و تصمیم بر این است تا در فلزی بر سردر آب انبار نصب تا از ریختن زباله در این مکان جلوگیری شود.
آمادگی برای تغییر کاربری
وی ادامه می دهد: آمادگی داریم که برای تغییر کاربری این مکان اقدام کنیم که در این زمینه پیشنهاداتی چون موزه آب را داشته ایم اما باید ادارات دیگر چون آب منطقه ای یا آب و فاضلاب شهری عهده دار هزینه های مربوطه شوند.
وی تاکید می کند: پذیرای پیشنهادات و مشورت های کارشناسان و سایر افراد در خصوص تغییر کاربری این آب انبار نیز هستیم و در خصوص احیای مجدد این آب انبار با کاربری اولیه هم باید اوقاف تصمیم گیری کند.
به گفته وی در صورت صلاحدید اداره اوقاف بشرویه امکان واگذاری یا اجاره این آب انبار به بخش خصوصی نیز وجود دارد.
وی درباره مغازه های محله میان ده بشرویه می گوید:هم اکنون بیشتر فضاهای تجاری این محله را بهسازی و مرمت کرده ایم اما اگر متقاضی برای فعالیت در این مغازه ها وجود داشته باشد آمادگی دریافت مجوزهای لازم و نیز بازسازی مغازه به همان شکل سنتی را داریم.
به گفته وی بازارچه صنایع دستی در همین محله قدیمی میان ده بشرویه و در خانه قدیمی فیاض بخش راه اندازی شده و فعال است.
وی بیان می کند: تاکنون اقداماتی در خصوص کف سازی معابر در این محله انجام شده و ما کف سازی کوچه پیج لرد و کوچه جنب حسینیه حاج علی اشرف را داشته ایم و همچنین جداره سازی در برخی از قسمت های این محله انجام شده است.
وی در زمینه تردد برخی افراد مزاحم در محله میان ده بشرویه می گوید: خانه هایی که تاکنون توسط میراث فرهنگی از مالکان در این محله خریداری شده، مرمت می شود و وضعیت مشخصی دارد حتی به منظور حفظ امنیت بیشتر راه پله های بالای آن منزل بسته شده است.
به گفته وی هم اکنون مشکل اصلی در منازلی است که دارای مالک می باشد و مدیریت آن از میراث فرهنگی نیست و توسط مالک رها شده است.
وی ادامه می دهد: خانه های رها شده توسط مالکان که یا دیوار آن کوتاه می باشد و یا به حالت نیمه تخریب است مکانی برای این افراد در این شهرستان ایجاد شده است که نیازمند رسیدگی بیشتر توسط مالکان و نیز فرهنگ سازی در این محله می باشد.
آب انبار بلاتکلیف
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه بشرویه هم بیان می کند: احیای آب انبار شاید قابل انجام نباشد چرا که به مجوزهای بهداشتی نیاز دارد و از طرفی میزان آب در شهرستان بشرویه در سال های اخیر به دلیل کمی بارندگی کاهش یافته است.
«قیصری» می افزاید: زباله های موجود در این آب انبار جمع آوری شده و آمادگی اجاره به بخش خصوصی در راستای انجام کارهای فرهنگی را داریم.
نظافت روزانه
شهردار بشرویه هم می گوید: نظافت در بافت تاریخی در محور خیابان حاج علی اشرف به صورت روزانه و نیز جمع آوری زباله در معبر خیابان حاج علی اشرف و محل هایی که مخزن زباله وجود دارد به صورت روزانه و در سایر معابر هفته ای یک بار انجام می شود.
«حسین بلالی» ادامه می دهد: در صورت وجود برنامه خاص یا شرایط ویژه مانند گرد و خاک؛ رفت و روب و جمع آوری زباله در آن افزایش می یابد.
به گفته وی پروژه کف سازی محله میان ده هم به طور مشترک بین اداره کل میراث فرهنگی و شهرداری بشرویه در حال انجام است و طرح و برآورد ریالی آن ارسال شده و تا پایان سال جاری به صورت جداگانه آغاز می شود.
وی همچنین از انجام لکه گیری آسفالت در منطقه محله میان ده خبر می دهد و می گوید: این اقدام به دلیل تغییرات جوی به تاخیر افتاده و در چند روز آینده انجام خواهد شد.