انتظارها به سال 96 رسید
تعداد بازدید : 334
راه آهن استان همچنان در ایستگاه وعده ها
فرخ نژاد-دست یافتن به آن برای مردم خراسان جنوبی به رؤیایی تبدیل شده است .
طرح اتصال استان به شبکه ریلی چابهار - زاهدان – مشهد به دهه 80 باز می گردد و اگر مسئولان به قول ها و وعده هایی که در مورد این زیرساخت اساسی به مردم خراسان جنوبی داده اند عمل می کردند شاید حداقل بخشی از این رؤیا رنگ واقعیت به خود می گرفت نه این که بعد از دو دهه از پی گیری و طرح این موضوع بازهم مردم استان باید در ایستگاه قول ها همچنان متوقف بمانند و تحقق آن را دست نیافتنی بدانند. اگر بخواهیم میزان تحقق رؤیای مردم خراسان جنوبی برای اتصال به راه آهن سراسری را شامل تصویب ، تعیین مسیر، اعتبار و اجرا بدانیم می توان گفت که در حال حاضر ذره ای ناچیز از این آرزو عملی شده است و باز هم باید منتظر ماند تا بلکه راه آهن استان در سال جاری از روی ریل وعده ها و اما و اگرها به حرکت درآید.
به گزارش «خراسان جنوبی» در سفر فروردین ماه رئیس جمهوری به خراسان جنوبی دکتر روحانی براین نکته تاکید کرد که وزارت راه و
شهر سازی هر طور شده زمینه عملیاتی شدن خط ریلی خراسان جنوبی و اتصال به شبکه راه آهن سراسری را فراهم کند. آن طور که مدیر ساخت و توسعه راه های اداره کل راه و شهرسازی استان می گوید: اهمیت موضوع راه آهن برای رئیس جمهور به حدی بود که هنگام افتتاح پروژه های حوزه راه استان صحبت های معاون وزیر را قطع کرد و گفت که برای راه آهن خراسان جنوبی چه کرده اید؟ و مهندس «امینی» هم پاسخ داد تا پایان سال جاری تکلیف این پروژه را مشخص می کنیم. مهندس«رجبی» می افزاید: دراین سفر نه کلنگی به زمین خورد و نه نامی از پیمانکاری عنوان شد اما دغدغه رئیس جمهور هم عملیاتی شدن این پروژه بود.
به علاوه دکتر«روحانی» قول داد به هر میزان که وزارت راه و شهرسازی اعتبار برای شروع عملیات اجرایی پروژه راه آهن خراسان جنوبی بگذارد دولت هم هر آنچه در توانش باشد با استفاده از تسهیلات صندوق توسعه ملی به کمک آن بیاید.
تخصیص صفر درصدی
وی به این مسئله هم اشاره می کند که پروژه راه آهن چون مصوبه است در قانون بودجه گنجانده شده اما رقمی که در بودجه برای آن در نظر گرفته می شود خیلی کم است. به عنوان مثال سال گذشته در بودجه برای پروژه راه آهن خراسان جنوبی 10 میلیارد تومان اعتبارمصوب شد در حالی که با این رقم نمی شود مناقصه برگزار کرد.
اجرای هر کیلومتر راه آهن 6 میلیارد تومان هزینه دارد و چون نمی شود با این بودجه اندک مناقصه برگزار کرد در نهایت تا پایان سال گذشته تخصیص آن صفر بود و مناقصه ای هم برگزار نشد.
به گفته وی وزارت راه و شهرسازی برای شروع عملیات اجرایی این پروژه عظیم به دنبال سرمایه گذار توانمند می گردد.
همچنین تا کنون آستان قدس رضوی، قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) و یکی دو کشور خارجی پروژه را بررسی کرده اند و وزارت راه و شهرسازی هم در حال رایزنی است تا بتواند نظرات این نهادهای اقتصادی و کشورها را جمع بندی کند و ببیند تا چه حد می توان در این زمینه گام برداشت.
پی گیری در دو جبهه
مدیرکل جذب سرمایه گذاری و تجهیز وزارت راه و شهرسازی هم به «خراسان جنوبی» می گوید: پروژه راه آهن خراسان جنوبی بخشی از پروژه راه آهن مشهد- بیرجند- زاهدان –چابهار است که وزارت راه و شهرسازی در دوجبهه در حال پی گیری برای تامین اعتبار آن است.
مهندس «مهدی حیدری» یک جبهه را جذب فاینانس خارجی ، وارد گود کردن نهادهای کلان سرمایه گذاری مانند قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) که پیمانکارقطعاتی از این پروژه است و آستان قدس رضوی عنوان می کند و می افزاید: اگر مذاکرات و پی گیری ها به سرانجام برسد و توافقی حاصل شود پروژه با مجموع این دو جبهه در نظر گرفته شده در قالب کنسرسیوم وبه دلیل سنگینی حجم آن شروع می شود. وی جبهه دیگر را تامین مالی پروژه از طریق صندوق توسعه ملی می داند و ادامه می دهد: علاوه براین پیمانکارانی هم که در منطقه بودند برای اجرای قسمتی از پروژه اعلام آمادگی کردند تا به عنوان بخش خصوصی پا به میدان اجرایی این طرح عظیم و اساسی بگذارند و با معرفی وزارت راه و شهرسازی و استفاده از تسهیلات صندوق توسعه ملی بتوانند گامی برای اجرایی شدن آن بردارند.
وی اجرایی شدن پروژه را مورد تاکید مقام عظمای ولایت و رئیس جمهوری عنوان و تاکید می کند: سعی و تلاش ما براین است که در ماه های آتی قطعاتی از پروژه راه را آغاز کنیم.
مدیرکل جذب سرمایه گذاری و تجهیزات وزارت راه و شهرسازی افزایش اعتبارات دولتی پروژه اتصال خراسان جنوبی به شبکه ریلی را بعید می داند و می گوید: از اعتبارات دولتی فقط می توان به عنوان پیش پرداخت شروع پروژه استفاده کرد اما اگر موضوع فاینانس عملیاتی شود شرایط تخصیص در قانون بودجه هم تغییر خواهد کرد چون این دو رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند یعنی به هر میزان که پروژه اعتبار اسنادی داشته باشد به همان مقدار هم دولت اعتبار خواهد گذاشت.
وی ابراز امیدواری می کند: مذاکراتی که وزارت راه و شهرسازی آغاز کرده به نتیجه برسد تا شاهد تغییر و تحول در پروژه راه آهن خراسان جنوبی باشیم.
به گفته وی کشورهایی مانند چین، هند و ژاپن برای تامین فاینانس پروژه راه آهن مشهد- بیرجند- زاهدان –چابهار اعلام آمادگی و شرکت هایی را هم معرفی کردند اما باتوجه به شرایط اعلام شده از سوی آن ها در مورد بازگشت سود، شرایط را برای مذاکره زمان بر می کند اما تلاش وزارت راه وشهرسازی بر این است تا چند ماه آینده به نتیجه برسد.
به علاوه وزارت راه و شهرسازی برای شروع پروژه هماهنگی هایی را با شرکت توسعه و ساخت انجام داده است تا یک یا دو قطعه را که در خراسان جنوبی قرار دارد عملیاتی کند.
نقطه شروع
اما پی گیری و نقطه شروع اتصال خراسان جنوبی به شبکه ریلی به چه زمانی باز می گردد. آن طور که مسئولان و متولیان قدیمی استان می گویند: برای اوّلین بار نهم آذر سال 80 مجمع نمایندگان استان خراسان ( قبل از تقسیم ) و سیستان وبلوچستان احداث این راه آهن را از رئیس جمهور وقت تقاضا کردند که این درخواست برای بررسی به وزارت راه و ترابری و سازمان مدیریّت و برنامه ریزی کشور ارجاع شد.
مهرماه سال 85 مدیرکل وقت راه و ترابری خراسانجنوبی گفت: مطالعات مقدماتی ساخت پروژه راهآهن در خراسان جنوبی و اتصال آن به راهآهن سراسری از سوی کارشناسان وزارت پایان یافت. به گفته وی براساس مطالعات و بررسیهای کارشناسان، مسیر راهآهن از فیضآباد - گناباد - قاین - بیرجند - نهبندان - زاهدان است.
حجت الاسلام «موسی قربانی» نماینده وقت مردم قاینات در مجلس شورای اسلامی هم 4 آبان 85 در گفتگو با رسانه های خراسان جنوبی گفته بود:با اتمام مطالعات مقدماتی راهآهن «چابهار - مشهد» در شرق کشور، عبور این خط از مسیر بیرجند - قاین - گناباد و کالشور به تصویب رسید. با تقسیم استان خراسان و تأسیس خراسان جنوبی این موضوع نیز در ردیف تقاضاهای مردم از مسئولان کشور قرار گرفت و در سال 1387مجمع نمایندگان استان های خراسان رضوی،جنوبی وسیستان وبلوچستان طی نامه ای از رئیس جمهور وقت خواستند در زمینه راه آهن دستور برای اقدام را صادر کند.
نماینده مردم قاینات 28 دی ماه 88 نیز درزمینه اتصال خراسان جنوبی به راه آهن سراسری با وزیر راه و ترابری مکاتبه کرد که این درخواست به شرکت زیرساختِ وزارت راه و ترابری ارجاع شد و بالاخره با سفر هیئت دولت به خراسان جنوبی موافقت اصولی با احداث این راه آهن انجام و جزو مصوبات استانی سفرهیئت دولت شد.
مطالعه مسیریابی
بحث مسیریابی این راه آهن هم بارها مطرح و درباره این که خط ریلی باید از کجا بگذرد، بسیار بحث و نظرات متعددی بیان شد. 5 مهر سال 89 هم مجمع نمایندگان استان ، استاندار و معاونان وی جلسه مشترکی با وزیر راه در دفتر او برگزار کردند که در این جلسه موضوعاتِ مختلفی از جمله مسیر راه آهن مطرح شد و حتی بحث هایی بین نمایندگان رخ داد ولی در نهایت بر کارشناسی برای مسیر راه آهن تاکید شد.
در مدتی کمتر از یک ماه معاون امور مجلس وزارت راه و ترابری اول آبان سال 89 نامه معاون وزیر و مدیر عامل شرکت زیرساخت را برای نمایندگان استان ارسال کرد که بر اساس آن اقتصادی ترین مسیر برای اتصال خراسان جنوبی به راه آهن مسیر بیرجند-قاین-گناباد-کالشور اعلام شد. اما نکته قابل ذکر دراین زمینه این بود که دلایل ترجیح مسیر بیرجند – قاین - گناباد - کالشور بدون محاسبه بارِ ناشی از احداث کارخانه فولاد قاین تهیه شده بود.
همچنین در سفر رئیس جمهور وقت به چابهار عملیات اجرایی آن از چابهار به سمت زاهدان آغازشد و بر اساس نظر کارشناسان مسیر آن چابهار- زاهدان-بیرجند- قاین-کالشور مشخص و برروی نقشه بارها نشان داده شد و ازطریق شبکه های سراسری تلویزیون اعلام شد.
تأمین اعتبار و آغاز عملیات اجرایی
پس از تصویب مسیر راه آهن و با توجه به کلنگ زنی قسمت واقع در سیستان و بلوچستان باید برای قطعه واقع در خراسان جنوبی پیگیری می شد که سال 89 مجمع نمایندگان استان پی گیر این موضوع شد.
سال 91 آخرین مرتبه ای بود که دولت قبل برای پروژه راه آهن شرق کشور بودجه جداگانهای اختصاص داد، بودجهای که البته دندانگیر نبود و به گفته نماینده وقت مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی فقط برای آسفالت جاده یک روستا کفایت میکرد، نه پروژه عظیمی مانند راه آهن!
همایش بینالمللی ترانزیت شرق کشور
بعد از این اتفاق مهم ترین محفلی که پای پرونده راه آهن استان به آنجا باز شد همایش بین المللی خراسان جنوبی، ترانزیت و توسعه شرق کشور بود.
در قطعنامه پایانی این همایش توسعه امکانات و زیرساختهای حمل و نقل محور شرق برای امنیت و توسعه پایدار و همچنین برنامههای ملی و منطقهای مورد تاکید ویژه قرار گرفت.
آخرین وعده از دولت دهم!
قصه این پروژه در آخرین سفر «رحیمی» معاون اول دولت دهم و وزیر راه و شهرسازی وقت نیز توسط رسانههای استان پیگیری شد اما وزیر فقط به گفتن این جمله بسنده کرد که این پروژه انجام میشود.
بی نصیب از بودجه 92 و93
با وجود پیگیری نمایندگان استان در ملاقات های انجام شده، در دولت دهم ردیف بودجه برای این پروژه در بودجه سال 1392 اختصاص نیافت زیرا در بخشنامه رئیس جمهور آمده بود که در سال 92 با توجه به شرایط خاص اقتصادی کشور، ردیف بودجه جدید تعریف و طرح جدید عمرانی اجرا نشود.
قطار وعدهها و پیگیری های مسئولان برای راه آهن خراسان جنوبی همچنان به پیش می رفت تا این که مهرماه 92 در مراسم تودیع و معارفه استاندار خراسان جنوبی که با حضور وزیر کشور برگزار شد فرصت مغتنمی برای گوشزد کردن یک مصوبه مهم و خواسته بر حق مردم خراسان جنوبی فراهم شد بنابراین این مهم توسط حجت الاسلام «رضایی» امام جمعه بیرجند مورد تذکر قرار گرفت.
آخرین ایستگاه وعدهها
28 اردیبهشت 94 حجت الاسلام« عبادی» نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس شورای اسلامی هم با تأکید بر این که اتصال بیرجند به راه آهن مشهد- بافق در بودجه سال 94 منظور خواهد شد، گفت: مقرر شد برای تکمیل راه آهن اگر منابع داخلی کافی نبود، از اعتبارات فاینانس استفاده شود. این مهم درصورت جلسه ای به امضای وزیر راه و شهرسازی، دکتر «لاریجانی» رئیس مجلس،« ابوترابی» نایب رئیس اول مجلس و 4 نماینده خراسان جنوبی و استاندار رسید.
اما مرداد ماه خبری دیگر از پیگیریها برای تحقق مصوبه راه آهن در رسانههای استان منتشر شد.
در این خبر حجت الاسلام «عبادی» نماینده مردم بیرجند، خوسف و درمیان در مجلس شورای اسلامی اذعان داشت که با دستور کتبی معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور، پروژه احداث راهآهن خراسان جنوبی در ردیف بودجه سال آینده کشور قرار گرفت.
26 مردادماه 94 نیز خبر اختصاص 50 میلیارد ریال اعتبار برای مطالعات راه آهن خراسان جنوبی در رسانه های استان منتشر شد.
این خبر که به نقل از نماینده مردم شهرستان های بیرجند ، درمیان و خوسف مطرح شد حکایت از دیدار این نماینده با «نوبخت» داشت که در این دیدار معاون رئیس جمهور با اختصاص 50 میلیارد ریال اعتبار از محل ماده 32 برای اجرای مطالعات راه آهن خراسان جنوبی موافقت کرد.
استاندار وقت خراسان جنوبی نیز 4 شهریورماه 94 در جریان سفر معاون اول رئیس جمهور به استان در شورای برنامه ریزی مجدد بر اهمیت بحث راه آهن تاکید کرد و افزود: موضوع اتصال استان به خط راه آهن به عنوان یک خواست عمومی مردم مورد توجه قرار گرفته و مقرر شد عملیات اجرایی راه آهن استان آغاز شود.
وی ادامه داد: موضوع تامین اعتبار طرح مطالعاتی اتصال استان به راه آهن نیز با مسئولان مرتبط در تهران مورد بحث و بررسی قرار گرفت و طی دستور معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری 2میلیارد تومان اعتبار به منظور اجرای طرح مطالعاتی راه آهن استان به شرکت مادر تخصصی ساخت و توسعه زیربناهای حمل ونقل کشور بابت احداث راه آهن نهبندان – بیرجند – قاین و گناباد اختصاص یافت.
اظهارات اخیر استاندار خراسان جنوبی نیز درباره راه آهن مربوط به جلسه پیگیری مصوبات سفر دکتر «نوبخت» رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی به خراسان جنوبی میشود که ششم شهریورماه در استانداری برگزار شد. حال با همه این اظهارنظرها و حرف و حدیث ها این سوال مطرح است که آیا می شود در سال جاری سرانجامی برای راه آهن استان متصور شد و آیا اجرای این پروژه عظیم از روی ریل وعده ها تکان خواهد خورد؟