فرخ نژاد - «استند» یکی از 6 روستای مجتمع آبرسانی گرماب است که کمبود منابع آبی سبب شده تا آب و فاضلاب روستایی مجبور به جیره بندی آب اهالی این روستا شود طوری که در این شرایط شاید در شبانه روز کمتر از دو ساعت آب در لوله جریان داشته باشد و بعد از آن دیگر آب قطع می شود.
اهالی « استند » به جز اعضای شورا و دهیار، شماره تلفنی از مسئولان شهرستان و استان و یا آب و فاضلاب روستایی ندارند در نتیجه مجبورند وقتی عطش و کم آبی آن هم در ماه مبارک رمضان به ویژه هنگام افطار و سحر به آن ها فشار می آورد با اعضای شورای اسلامی و یا دهیار به عنوان رابط خود تماس بگیرند و گلایه های خود را به آن ها منتقل کنند.
تماس ها گاهی به حدی است که خواب و خوراک را از اعضای شورای اسلامی و دهیار استند می گیرد و حتی برخی از آن ها لحظه شماری می کنند تا هر چه زودتر زمان باقی مانده از مسئولیت آن ها سپری شود .
آب مصرفی اهالی «استند » حدود 2 ماه است که جیره بندی شده است. آن ها از این گلایه دارند که روزها آب ندارند و فقط شب ها برای یک یا دو ساعت آب در لوله ها جریان می یابد که در این زمان اندک هم نمی توانند از پس همه کارها مانند شستن ظرف، لباس و... برآیند.
مشکل بی آبی روستا در ماه مبارک رمضان حادتر شده است زیرا اهالی نزدیک افطار و سحر آب ندارند و فریادرسی هم نیست تا به داد آن ها برسد.
اهالی می گویند: گاهی آن قدر عطش و بی آبی بر آن ها فشار می آورد که مجبورند مدام با اعضای شورا و دهیار تماس بگیرند و گلایه های خود را به آن ها منتقل کنند.
هر چند می دانند که با وجود انتقال درد بی آبی به مسئولان، گوش شنوایی برای رفع این مشکلات نیست و در انتقال خواسته مردم می گویند: کم آبی است و باید با مشکل کنار آمد.
به گفته آن ها مردم هم پیامدهای خشکسالی را متوجه می شوند و می دانند که کم آبی است اما مسئولان لازم است که پی گیری های بیشتری انجام دهند زیرا «استند» روستای مرزی است و اگر برای مشکل کم آبی آن چاره اندیشی نشود اهالی مجبورند این روستا را که حدود 40 کیلومتر با مرز فاصله دارد ترک کنند.
در این سال ها مسئولان قول های زیادی برای رفع کم آبی « استند» داده اند اما هنوز هیچ یک عملیاتی نشده که نمونه آن تزریق آب از رودخانه «تجوند» به این روستاست. مردم این روستای مرزی به این موضوع هم اشاره می کنند که در نقطه ای از منطقه یک حلقه چاه برای تقویت شبکه آبرسانی« استند» و دو روستای دیگر حفر شده است اما چون اهالی روستاهای گرماب و تیگاب قاینات را هم پوشش می دهد جوابگوی نیاز مردم این روستا نیست.
برای این که اهالی روستاهای مجتمع گرماب با کمبود آب مواجه نباشند و آب مصرفی آن ها جیره بندی نشود باید چند حلقه چاه دیگر هم در منطقه حفر شود.
دو ساعت آب در شبانه روز
آن طور که اهالی این روستا می گویند: در فصل زمستان چندان مشکلی ندارند اما یک ماه بعد از عید هر روز با مشکل قطعی آب مواجه می شوند و هزار و 200 نفر جمعیت ثابت «استند» شاید در شبانه روز دو ساعت آب هم نداشته باشند.
مشکل زمانی به اوج می رسد که آن هایی هم که به دلایل مختلف و مشکلات ناشی از خشکسالی و کمبودهای دیگر این روستا را ترک کرده به استند می آیند طوری که گاهی جمعیت غیر ثابت روستا به هزار و 500 نفر می رسد و با حضور آن ها مشکل هم دوچندان می شود.
بنا به گفته اهالی آبرسانی به «استند» به ابتدای دهه 70 برمی گردد و تا سال 83 که منبع تامین آب این روستا قنات بود مردم مشکلی نداشتند اما چند سال بعد از این که زیرپوشش امور آب و فاضلاب روستایی قرار گرفتند دیگر قطعی و بی آبی هم شروع شد.
در چند سال گذشته به دلیل این که بیش از دو دهه از اجرای شبکه آبرسانی روستا می گذشت اقدام به بازسازی و ترمیم شبکه های فرسوده کرده اند طوری که اکنون شبکه فرسوده ای ندارد اما مسئله قابل تاملی که دراین روستا وجود دارد این است که برخی از افراد دارای امتیازهای غیر مجاز بوده و بعضی هم در دامداری ها و گاوداری هایی که دارند به صورت بی رویه آب مصرف می کنند. به گفته آن ها نداشتن مدیریت در این زمینه سبب شده تا روستاییان مرزی به ویژه اهالی این روستا در زمینه تامین آب با مشکل مواجه شوند.
ورود یک چاه به مدار
رئیس شورای اسلامی «استند» می گوید: تماس و گلایه های مردم روستا به مسئولان مرتبط منتقل شد و آن ها در پاسخ گفتند دبی آب چاهی که در گذشته برای تقویت شبکه آبرسانی «استند» و روستاهای دیگر حفر شد از 17 لیتر در ثانیه به 9 لیتر کاهش یافته است که در حال اضافه کردن یک حلقه چاه کمکی برای رفع این مشکل هستیم. «اکبری» هم که از وجود انشعاب های غیر مجاز در این روستا و منطقه آگاه است می افزاید: لازم است متولیان امور آب و فاضلاب روستایی به گزارش هایی که دراین زمینه از سوی دهیار و اعضای شورای اسلامی ارائه می شود توجه داشته باشند.
به علاوه این روستا دارای یک حلقه چاه دامداری است که اگر این چاه از شبکه برقی که در نزدیکی آن قرار دارد بهره مند شود هم آب دامداری تامین و هم مشکل شبکه آبرسانی روستا حل می شود.
مدیر امور آب و فاضلاب روستایی زیرکوه هم مجتمع آبرسانی گرماب را یکی از مجتمع های بزرگ ومشترک بین دوشهرستان قاینات وزیرکوه می داند و می گوید: این مجتمع درحوزه شهرستان زیرکوه واقع است که بعد از تامین آب 4 روستای شهرستان به 4روستای قاین نیز آبرسانی شده است.
به گفته «فرخی» آبرسانی به روستاهای این مجتمع ازسال 86 با حفر یک حلقه چاه عمیق به عمق 250متر شروع شد که با عمر کمتر از 6 سال این چاه نیز دچار نقصان بی آبی شد. همچنین در سال 93چاه جدیدی حفاری و سال بعد وارد مدار بهره برداری شد که در ابتدای سال جاری دبی آب آن از 15 لیتر در ثانیه به 9.2 لیتر در ثانیه کاهش یافت.
کمبود آب را قبول داریم
به گفته وی ازآنجایی که درطول شبانه روز 12ساعت آب به سمت روستاهای قاینات هدایت می شود و12ساعت به سمت روستاهای شهرستان زیرکوه، با شروع ماه مبارک رمضان و فصل گرما تامین آب دردو وعده سحر و افطار برای روستاهای زیر پوشش بسیارمشکل است و ساکنان درمناطق بالا دستی با کمبود آب، قطعی وافت فشار مواجه می شوند.
وی ادامه می دهد: این شهرستان از زمان بروز مشکل اقدام به بررسی ومطالعه آب یابی توسط کارشناسان آب منطقه ای درفاصله هزار و500 متری از چاه موجود کرد که امیدواریم با وجود محدودیت اعتباری به صورت دیون و با اعتبار پیشنهادی حدود 4 میلیارد ریال عملیاتی شود.
اجرای پروژه آهنگران
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان هم در پاسخ به گلایه اهالی استند می گوید: چاه مجتمع گرماب که تامین کننده آب استند و 5 روستای دیگر است با کمبود آب مواجه شد به همین دلیل پیگیر دریافت پروانه برای حفر یک حلقه چاه جدید شدیم و اکنون هم منتظر آزمایش پمپاژ آن هستیم تا خیلی سریع این چاه وارد شبکه شود.
مهندس«بسکابادی» می افزاید: با افزایش این چاه به شبکه می توان کمبود آب این روستا و دیگر روستاهای مجتمع را تا پایان تابستان مدیریت کرد و برای سال بعد هم حفر یک حلقه چاه جدید در دستور کار قرار دارد.
وی با بیان این که مجتمع گرماب هنوز از ردیف ملی اعتبار دارد ادامه می دهد: تقویت چاه ها و دبی آن یکی از این کارهاست که با این سرفصل ملی می توان انجام داد.
علاوه براین قراراست پروژه آبرسانی از دشت آهنگران برای بهره مندی 80 روستا و 6 شهر هم با مدیریت شرکت آب منطقه ای اجرا شود که روستای استند هم یکی از این روستاهاست و با ایجاد و نصب یک کلکتور از شهر حاجی آباد تا آخرین روستای زیرکوه چاه های آب مجتمع گرماب هم تقویت می شود و دیگر شاهد کمبود آب در روستاهای این شهرستان نخواهیم بود.
به گفته وی اگر بتوانیم با چاه جدیدی که وارد مدار می شود 4 لیتر در ثانیه به آب چاه های مجتمع اضافه کنیم می توان به خوبی تابستان را پشت سر گذاشت و برای سال آینده هم چاه جدید حفر خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان جیره بندی آب 6 روستای این مجتمع را به دلیل وجود تنش آبی در مجتمع گرماب می داند و تصریح می کند که جیره بندی تا پایان تابستان ادامه ندارد و به زودی مشکل را با ورود آب یک حلقه چاه جدید به مدار حل می کنیم. مهندس«بسکابادی» می افزاید: اگر تاکنون کمی کار با تاخیر انجام شده به این دلیل است که عمق چاهی که قرار است وارد مدار شود 250 متر می باشد و چند هفته است که به دنبال دستگاه پمپاژ برای این عمق هستیم و به تازگی موفق به پیدا کردن این دستگاه شده ایم. 9 آذرماه سال گذشته در روزنامه «خراسان جنوبی» گزارشی از این روستا با عنوان « ایست مشکلات در استند» منتشر شد. در این گزارش اهالی روستا کم توجهی به این روستای ته خطی را سبب مهاجرت اهالی آن به شهرها دانسته و گفته بودند 4 سال قبل حدود 320 نفر از مردم استند مجبور به مهاجرت شدند.
اما در کنار این مشکل بیشتر اهالی چالش این روستا را مربوط به شبکه آبرسانی عنوان کردند که با شروع فصل سرما کمی از این مشکل کاسته شده اما در فصل گرما با قطعی زیاد آب در روستا مواجهیم طوری که گاه در یک روز 14 ساعت قطعی آب داریم یعنی روزهای زیادی بوده که تا ساعت 6 بعد از ظهر در روستا آب داشته ایم و از این ساعت تا 8 صبح روز بعد بدون آب بوده ایم.
رئیس شورای اسلامی «استند» هم در این گزارش به خشکسالی های اخیر اشاره کرد که منابع آب شرب و کشاورزی این روستا را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. وی تصریح کرد: آب قنات این روستا کفاف تمام امور کشاورزی و اشتغال اهالی را نمی دهد و لازم است یک حلقه چاه عمیق برای این روستا حفر شود تا مردم استند هم بتوانند به کارهای کشاورزی و دامپروری بپردازند. به علاوه مقداری از آب قنات این روستا وقف است و اهالی «استند» بیشتر وقت ها برای پرداخت اجاره بها با اوقاف وامور خیریه درگیرند.
به گفته وی آب آشامیدنی روستا با دونقطه دیگر از یک حلقه چاه عمیق در نزدیکی «استند» تامین می شود اما کمبود آب که نتیجه خشکسالی های مداوم است سبب شده تا تعداد روستا هایی که از این حلقه چاه بهره مند می شوند به 7 روستا افزایش یابد.
10 روز بدون آب
همین اقدام سبب شده تا روزی نباشد که آب «استند» قطع شود، گاهی این بی آبی به حدی بود که 10 روز روستا بدون آب بوده است.
مسئولان روستا هم خیلی زیاد پیگیر رفع این مشکل از سوی امور آب و فاضلاب روستایی زیرکوه شدند و این امور هم کمبود منابع آبی ونبود بودجه برای اجرای پروژه های آبرسانی روستایی را مطرح می کند.
بنابر اطلاعات او قرار است آب این روستا از مجتمع آبرسانی تجنود تامین شود اما این پروژه هم به دلیل محدودیت های مالی از پیشرفت خوبی برخوردار نیست.
به گزارش«خراسان جنوبی» دراین مطلب اهالی روستا از کمبودهای دیگری مانند امکانات رفاهی مثل پارک و امکانات وزرش هم گلایه کردند و گفتند: نبود زمینه های اشتغال و کمبود امکانات رفاهی و ورزشی سبب شده تا بیشتر اهالی به شهرها مهاجرت کنند طوری که در دو ماه گذشته 30 خانوار از این روستا رفته و در شهر سکنی گزیده اند.
به گفته آن ها آرزوی کودکان این روستاست تا برای چند لحظه هم که شده سوار تاب و سرسره شوند طوری که برخی از آن ها در خانه ها با بستن طناب به سقف سایه بان ها تاب درست کرده و تاب بازی می کنند یا گاهی که به شهر می آیند دوست دارند تمام مدت را در پارک بوده و تاب و سرسره بازی کنند.
اما عمده مشکل مردم این روستا به کمبود زمین برای ساخت و ساز برمی گردد زیرا بیشتر زمین های موجود در روستا جزو عرصه های طبیعی و زمین های کشاورزی است و این نهادها حاضرنیستند زمین ها را تغییر کاربری داده و به متقاضیان واگذار کنند.
در این روستا بنا به اطلاعات وی 82 نفر متقاضی زمین برای احداث مسکن هستند که زمین فقط برای نیمی از آن ها موجود است.
آن ها با اشاره به اجرای قسمتی از طرح هادی این روستا می گویند: دهیاری و شورای اسلامی« استند» با بنیاد مسکن زیرکوه قرار گذاشته بودند که با خودیاری اهالی جدول کشی و زیرسازی معابر این روستا را انجام دهند و بنیاد مسکن هم برای آسفالت این کوچه ها و معابر اقدام کند اما با وجود این مردم و مسئولان «استند» به قول خود عمل کردند ولی بنیاد مسکن برای آسفالت معابر این روستا اقدام نکرد.
امکانات ورزشی صفر
امکانات ورزشی این روستا بنابر آنچه آن ها گفتند در حد صفر است و جاده این روستا نیز هرچند در سال های قبل آسفالت شده اما چال آب های بسیاری دارد که نیاز است علاوه بر بهسازی و نوسازی مجدد تعریض هم شود زیرا شاهد تصادفات زیادی دراین جاده روستایی هستیم.
آن طور که رئیس شورای اسلامی استند به «خراسان جنوبی» می گوید: دیگر مشکلات این روستا مانند ایجاد پارک با امکانات و تجهیزات، آسفالت معابر و بهسازی و آسفالت جاده روستا بعد از درج گزارش روزنامه «خراسان جنوبی» حل شده و اهالی از این بابت قدردان این روزنامه هستند.