سید حسین حسینی- نگاه کم فروغ در کنار معصومیت زیاد اولین نکته ای است که در چهره «سیده ف» به چشم می خورد، درحالی که به نظر حداکثر 2 ساله می نماید، مادر او را 4 ساله و دارای بیماری کم خونی شدید معرفی می کند، مطلبی که مددکار کمیته امداد هم آن را تایید می کند.
البته این کوچولو با مشکل دیگری هم دست و پنجه نرم می کند. او به خاطر مشکلاتی که دارد هنوز به درستی قادر به صحبت کردن نیست، همه این ها در حالی است که مادر خانواده که علاوه بر او سرپرستی «سیده . م » خواهر بزرگ تر و محصل را هم بر عهده دارد هیچ منبع درآمدی جز یارانه و سرانه اندک کمیته امداد ندارد.
این روزها و در حالی که شمارش معکوس برای شروع سال تحصیلی جدید آغاز شده است، خانواده ها دغدغه تامین مایحتاج دانش آموزان را داشته و در حال تامین آن هستند اما در گوشه و کنار شهر و زیر همین آسمانی که ما هم روزگار می گذرانیم، دانش آموزان زیادی داریم که این روزها نه تنها خانواده هایشان توان تامین امکانات لازم حتی برای تحصیل آنان را ندارند بلکه در دیگر مسائل زندگی مانند معیشت و درمان نیز دچار مشکلات عمده ای هستند.
2 فرزند بیمار
ساعاتی تا ظهر باقی مانده است که راهی خانه هایی در جنوب شهر می شویم، جایی در همین نزدیکی تا به مدد قلم از آن هایی بنویسیم که هر چند چرخ زندگیشان خوب نمی چرخد اما آن قدر بزرگوارند و مناعت طبع دارند که دردشان را در خود فرو می خورند و دست تکدی پیش این و آن دراز نمی کنند.
یک مددکار خانم کمیته امداد هم در این گزارش ما را همراهی می کند، نماینده یک خیر هم برای بررسی اوضاع خانواده ها و کمک احتمالی حضور دارد که البته اولویت او محرومان سادات هستند.
اولین آدرس مربوط به منطقه مهرشهر است. بعد از پشت سر گذاشتن چند خیابان و کوچه در یک خانه را به صدا در می آوریم، تا در باز شود مددکار کمیته امداد می گوید در این جا خانواده ای زندگی می کنند که مادر به علت اعتیاد شدید شوهر، با او متارکه کرده و حالا سرپرستی 2 دختر را بر عهده دارد. در که باز شد روی پله ها دخترکی معصوم پیش چشمان ما قرار گرفت که به گفته مددکار، دارای بیماری کم خونی شدید است.
یک تلویزیون 14 اینچ، یک تخته فرش و تعدادی موکت عمده وسایل زندگی آن هاست که به چشم می خورد. به گفته مددکار کمیته امداد این حداقل وسایل هم به کمک کمیته امداد و خیران تهیه شده است. «سیده . م » دیگر دختر خانواده، دانش آموز است و از مشکلات جسمی رنج می برد.
او به تازگی از بیمارستان مرخص شده است. مادر که حال خوشی ندارد با نشان دادن برگه تسویه حساب بیمارستان که سهم پرداختی بیمار را 31 هزار تومان ذکر کرده با گریه می گوید: به خدا همین مبلغ را هم نداشتم ، به آن ها گفتم 15 هزار تومان بیشتر ندارم و...»
مادر امیدوارانه از یک خانم کارمند سخن می گوید که گویا قرار است از ابتدای مهر به عنوان پرستار بچه برایش کار کند. دستمزدی که قرار است برای این کار از 7 صبح تا 4 بعدازظهر به او پرداخت شود حداکثر 200 هزارتومان است ولی امیدوار است که این مسئله حتمی شود.
در غیر این صورت ناچار است که 2 فرزند خودش را برای نگهداری پیش مادر پیر و مریضش بگذارد تا درآمد 200 هزار تومانی را از دست ندهد.
به گفته مددکار درآمد این خانواده با احتساب حامیان ایتام، یارانه ها و سرانه کمیته امداد در ماه به 400 هزار تومان هم نمی رسد که برای یک خانواده که 2 عضو آن دچار بیماری هستند به طور قطع کفایت نمی کند و در نتیجه 3 ماه است که پرداخت اجاره 110 هزارتومانی آن ها به تاخیر افتاده است.
نخبه نیازمند
آدرس دوم باز هم به محدوده مهرشهر منتهی می شود و در مکانی است که خانه های واگذاری کمیته امداد قرار دارد.
این خانواده که سرپرست آن به مشکلات جسمی و اعصاب دچار است با کمک کمیته امداد وخیران بعد از 18 سال اجاره نشینی سخت هر چند صاحب یک مکان شده ویکی از دغدغه هایشان حل شده است ولی مشکلات زیادی را پیش رو دارند.
مادر خانواده تا چندی قبل در واقع تنها نان آور خانواده بود و با بافت قالی و قالیچه درآمدی هرچند اندک به دست می آورد اما چند سالی است که به علت مشکلات جسمی از جمله دیسک کمر و پادرد شدید دیگر قادر به انجام کار نیست.
پسر بزرگ خانواده به خاطر مشکلاتی که خانواده در زمان اجاره نشینی داشته اند ترک تحصیل کرده و بعد از پایان خدمت وظیفه از سال گذشته به دنبال جایی است که در آن مشغول به کار شود که گویا از طرف کمیته امداد قول هایی برای پرداخت وام اشتغال به او داده اند.
«سید . م» پسر دوم خانواده شرایط درسی بسیار خوبی دارد و معدلش با 20 چند صدم بیشتر فاصله ندارد ولی آن چنان که مادر می گوید روحیه بسیار حساسی دارد و برای این که مشکلات خانه روی درسش تاثیر نگذارد تاکنون در مدارسی که دارای خوابگاه بوده اند تحصیل کرده است.
«سیده .ف » دختر خردسال خانواده هم خود را برای حضور در کلاس سوم دبستان آماده می کند. وقتی از او که با چادر مشکی اش خیلی معصوم به نظر می رسد شرایط درسی اش را می پرسم، با شیرینی خاصی می گوید: « نمره نداریم ولی همه کارنامه ام خیلی خوب بوده است.»
هر دوی آن ها هنوز برای سال تحصیلی جدید وسایل لازم را فراهم نکرده اند.
832 دانش آموز نیازمند
نزدیک ظهر است که به اتفاق همراهان به سراغ سومین خانواده می رویم. مقصد خانه ای است در مناطق مرکزی شهر.
پس از گذر از چند کوچه پیچ در پیچ و در انتهای یک بن بست زنگ یک خانه به صدا در می آید.
خانواده مورد نظر در بخشی از یک منزل قدیمی سکونت دارند، پدر خانواده به علت مشکلات مالی در زندان به سر می برد، مادر ناخوش است و توان کار ندارد، «سیده .م» فرزند کوچک خانواده خود را برای ورود به کلاس سوم آماده می کند و دیگر دختر خانواده هم قرار است به کلاس پنجم برود.
هوش و ذکاوت به همراه معصومیت کودکانه نگاهت را روی چهره شان نگه می دارد.
مددکار کمیته امداد با اشاره به مشکلات خانواده های زندانی می گوید: حامیان طرح محسنین( سرپرستی کودکانی که دارای پدر بیمار، از کار افتاده، زندانی یا حاصل طلاق باشند) وقتی کلمه زندانی را می شنوند کمتر رغبت می کنند حامی آنان باشند بنابراین این دو کودک 4 حامی بیشتر ندارند که حداکثر حدود 40 تا 50 هزار تومان در ماه از این بابت به آنان کمک می شود.
برای اطلاع از آمار دانش آموزان نیازمند به سراغ مسئول کمیته امداد امام خمینی (ره) منطقه یک بیرجند می رویم. «حسینی» با بیان این که 832 دانش آموز نیازمند در محدوده منطقه یک بیرجند(مناطق مرکزی و شمالی بیرجند) داریم می گوید: البته کمیته امداد در حد توان کمک هایی را به آن ها می کند ولی برای تامین مایحتاج مورد نیاز آن ها از خیران می خواهیم تا در این امر خیر ما را یاری کنند.
وی با اشاره به پوشش 329 یتیم زیر 18 سال و 457 فرزند طرح محسنین در منطقه یک شهری بیرجند می افزاید: در حال برنامه ریزی هستیم تا با کمک خیران بسته های لوازم التحریر را تا قبل از آغاز سال تحصیلی بین دانش آموزان نیازمند تقسیم کنیم و دراین راه نیازمند یاری خیران هستیم. وی در مورد اشتغال افراد تحت پوشش هم می گوید: برای معرفی افراد و پرداخت وام اشتغال مشکلی نداریم ولی مسئله مهمی که خانواده ها در این بخش با آن درگیر هستند، بحث ضامن است که خیران در این زمینه هم می توانند حضور داشته باشند.
بیماران نیازمند
کارشناس درمان کمیته امداد امام خمینی (ره) منطقه یک بیرجند هم در مورد مشکل بیماری برخی افراد تحت پوشش عنوان می کند: برای مددجویان پزشک خانواده درنظر گرفته شده است که با پرداخت فقط 2 هزار تومان ویزیت می شوند.
در منطقه یک 4 پزشک خانواده داریم که افراد بر اساس آدرسی که دارند به پزشک مراجعه می کنند و به طور معمول مشکل بیشتر بیماران در این مرحله برطرف می شود ولی در صورت تشخیص پزشک، بیمار به متخصص ارجاع می شود.
«یوسفی» درباره نحوه تامین هزینه های بیماران زیر پوشش در این مرحله می گوید: مددجو هزینه های دارو، سونوگرافی، پاراکلینیک و... را پرداخت می کند و فاکتورها را به مددکار تحویل می دهد،پس از آن این موارد در لیستی به واجد درمان کمیته تحویل داده می شود و در صورت وجود اعتبار 70 تا 80 در صد هزینه پراخت می شود. وی با اشاره به طرح «شفا» خاطرنشان می کند: ما آلبوم هایی حاوی مشخصات افراد بیمار نیازمند داریم که حامیان مالی می توانند با دیدن آن ،یک یا چند نفر را برای حمایت انتخاب کرده و وجوه مورد نظر خود را به طور مستقیم به حساب بیمار واریز کنند.
به گفته وی در منطقه یک شهری به جز بیماران گروه های مختلف، 224 بیمار صعب العلاج وجود دارد. وی با بیان این که به طور معمول مشکل این افراد در این مرحله رفع می شود، می افزاید: در صورت نیاز و تشخیص پزشک این افراد به پزشک متخصص معرفی می شوند.