اهالی «آنیک» جان به لب از بی آبی
فرخ نژاد-آب، آب، آب،... واژه ای که سال هاست اهالی روستای «آنیک» آن را به عنوان سرخط خواسته ها به مسئولان داده اند اما مثل این که نوک مداد حمایت مسئولان شکسته و این سرخط ناتمام مانده است. قطره چکانی به عنوان تانکر یک روز در میان قطرات آب را به دهان منبع تعبیه شده در آنیک می ریزد اما عطش و تشنگی اهالی این روستا به حدی است که چند دقیقه ای بیشتر آب در لوله جریان ندارد.
پیرزن روستایی هر روز باید توبره را با دبه ای به پشت بگیرد و پیاده خود را به قناتی برساند که 4 کیلومتر دورتر از روستا قرار دارد.
خواسته تک تک اهالی رفع بی آبی و عطشی است که در آن می سوزند. هر حرف و سخنی هم به میان می آوردند پایان کلامشان به رفع این مشکل که بیش از همه آزارشان می دهد ختم می شود.
تا حالا مسئولان زیادی آمده اند و قول داده اند اما به سرانجام نرسیده است. آن ها نامه های فراوانی هم به مسئولان و متولیان امر دراین باره نوشته اند اما آن چه به جایی نرسیده فریاد است.
هر روز دعوا برای یک دبه آبی که از قنات روستای همسایه برمی دارند و زمانی که تانکر می آید آن هایی که در بالادست روستاها هستند سهم زیادی نمی برند و باز بحث هایی که بین اهالی در می گیرد.
داستان بی آبی در آنیک پایان ندارد مگر این که اهالی ترک وطن کنند و همانند دیگر هم ولایتی ها راهی تپه سلام مشهد، بیرجند، اردبیل و... شوند.
حالا دیگر تنها امیدشان به نیش قلم «خراسان جنوبی» است که فریاد عطش آن ها را به گوش مسئولان برساند. چند روز پیش مهمانانی داشتند که حدود یک سال قبل هم به «آنیک» آمده بودند و به آن ها قول داده بودند چند روز پس از سفرشان لوله های خطوط انتقال آب را به روستا منتقل و پروژه را شروع می کنند اما حالا 361 روز از قول آن ها می گذرد و هنوز آب از آب تکان نخورده و به گفته اهالی معلوم نیست لوله ها در کدام کارخانه خوابیده است.
تعدادی از زنان کهن سال که نه وسیله ای و نه حیوانی دارند که مثل بقیه اهالی از قنات روستای همسایه یا قنات خود روستا که در فاصله دورتری از «آنیک » واقع است آب بیاورند مجبورند با دست یا استفاده از توبره و با پای پیاده دبه ای آب برای خود بیاورند و آن ها تنها ناجی خود را نیش قلم «خراسان جنوبی» می دانند.
اهالی می گویند یک روز درمیان تانکر آب رسانی برای آن ها آب می آورد اما چون سیستم لوله کشی روستا مربوط به 35 سال قبل است حجم زیادی از آب پس از جریان گرفتن در لوله ها هدر و در دل زمین فرو می رود و مقداری هم که وارد لوله ها می شود فقط جوابگوی اهالی پایین دست روستاست و آبی به خانه های بالادست نمی رسد بنابراین اهالی بالادست مجبورند آب شرب خود را از قناتی که فاصله زیادی تا روستا دارد یا قنات روستای «خوان» با پای پیاده تامین کنند. هرچند که اهالی روستای همسایه هم چندان رضایتی از این بابت ندارند وهمیشه بین اهالی آنیک و خوان دراین زمینه مشاجره وجود دارد. پیرزن از درد بی آبی در آنیک این طور می گوید که وقتی تانکرها آب را در منبع خالی می کنند شاید نتوان دو سطل را هم آب کرد و قسم می خورد که با این سن و سال با توبره از قنات روستای همجوار آب می آورد. آن هایی که وسیله دارند شاید چندان مشکلی برای تامین آب خود از قنات دورتری هم نداشته باشند اما آن هایی که وسیله و حیوانی ندارند درعطش بی آبی می سوزند مگر آدمی چقدر توان دارد که هر روز بخواهد 5 کیلومتر را برای یک دبه آب پیاده برود و بیاید.
دیگر ساکن روستا می گوید: چند روز قبل که سه تانکر آب آوردند و در منبع خالی کردند حتی نتوانستم به اندازه یک بطری نوشابه آب هم بردارم و مجبور شدم غروب به قنات روستای مجاور بروم و چون اهالی اجازه ندادند به ناچار از دشت شیرکاب در فاصله دورتر دبه را آب کردم. درد بی آبی آن قدر آزار دهنده است که آن ها از مسئولان می خواهند فکری به حالشان بردارند در غیر این صورت مجبورند همانند بقیه اهالی راهی دیار غربت در شهرها شوند. وی می گوید: اگر مهمانی سرزده داشته باشیم گاهی آب نداریم که حتی یک استکان چای به او بدهیم، بعضی وقت ها هم لباس های خود را به شهر می فرستیم تا فرزندانمان بشویند.
آن قدر عطش برآن ها فشار آورده که برخی می گویند کاش برق نمی داشتیم اما آب داشتیم، وقتی برق نبود همان چراغ دستی هایمان(فانوس ها) را روشن می کردیم ولی با بی آبی چه کنیم ؟
تهدید به کوچ
این روزها آن قدر بی آبی روزگار را بر اهالی «آنیک» سخت کرده است که برخی اهالی مسئولان را برای کوچ از روستا تهدید می کنند و می گویند: همان طور که نیمی از اهالی به تپه سلام مشهد، بیرجند، اردبیل و... رفته اند اگر فکری برای مشکل آب این روستا نشود ما هم ترک وطن خواهیم کرد. از سوی دیگر آبی هم که با تانکر برای روستا حمل می شود به گفته مردم کیفیتی ندارد و از طعم مطلوبی برخوردار نیست. برخی هم از این گلایه دارند که آن ها که در پایین دست روستا ساکن هستند و می توانند ظرف های خود را آب کنند حاضر نیستند از آب ذخیره خود حتی یک بطری به آن ها بدهند و گاهی در برداشت آب آن قدر زیاده روی می کنند که هیچ ظرفی بدون آب ندارند.
وعده بی سرانجام
دهیار«آنیک» هم تنها درد و مشکل روستا را بی آبی می داند و می گوید: سال گذشته مسئولان به روستا آمدند و در مسجد آنیک قول دادند تا 4 روز دیگر لوله های خطوط انتقال آب را می آورند اما هنوز خبری نیست. به گفته «محمد نگاری» یکی از اهالی چون خانه اش در بالاترین نقطه روستا قرار دارد حدود 10 سال است قطره ای آب از شیرهای خانه اش نچکیده است. آن هایی که وسیله نقلیه دارند از دیگر نقاط آب می آورند در حالی که مالکان قنات هم راضی نیستند چون آب کشاورزی کم شده و کفاف نیاز آن ها را نمی دهد. به گفته وی هر روز بحث و جدل برای دبه ای آب آن هم با مالکان قنات های روستا و روستای همسایه داریم. روزهایی هم که تانکرهای آب رسانی می آیند بحث بر سر این است که چه کسی بیشتر و چه کسی کمتر آب برداشت کند و ...
مشکل بی آبی آن قدر عرصه را بر مردم تنگ کرده است که دهیار آنیک پشت سر هم این مطالب را تکرار می کند و از در مضیقه بودن اهالی فریاد می زند.
بنا به گفته وی 35 سال قبل این روستا لوله کشی شد و آب آن هم از قنات تامین می شد اما چند سالی است آب قنات پاسخگوی جمعیت نیست زیرا آن زمان جمعیت آنیک کمتر بود. به سازی و مرمت قنات خشک شده سال گذشته و امسال انجام شد اما بدون فایده بود زیرا آب ندارد. یک روز درمیان سه تانکر آب به روستا حمل می شود اما به اهالی بالادست چیزی نمی رسد طوری که این افراد مجبورند آب شرب خود را از قنات هایی با فاصله 4 و 5 کیلومتری از روستا تامین کنند.
به علاوه مالکان قنات هم راضی نیستند که اهالی از قنات آب بردارند زیرا برای مصرف کشاورزی هم جوابگو نیست. دهیار جمعیت این روستا را حدود 600 نفر اعلام می کند که در ایامی مانند تاسوعا و عاشورا و عید نوروز به سه هزار نفر هم می رسد.
دلیل رفتن برخی از اهالی هم به دلیل بی آبی بوده و تاکنون 80 خانوار از اهالی، آنیک را ترک کرده و به شهرها رفته اند؛ وقتی کار و آب نیست چاره ای جز مهاجرت وجود ندارد. در شرایط فعلی محلی که اهالی آب خود را تامین می کنند دشت شیرکاب است که تا روستا 5 کیلومتر فاصله دارد و اما چون تا روستای نوقند لوله کشی شده از منبع این روستا باید به آنیک لوله کشی شود، البته کارشناسان کروکی کشیده اند اما هنوز خبری از اجرا و انتقال لوله ها نیست.
شبکه فرسوده آب
به گفته وی به دلیل این که 35 سال قبل لوله کشی آب آنیک انجام شده شبکه داخلی روستا به شدت فرسوده است طوری که 3 تانکر آبی که در منبع خالی می کنند در چشم به هم زدنی خالی می شود چون بیشتر آب نشت می کند. این مشکل برای خانه هایی که در پایین دست آنیک وجود دارد اتفاق می افتد اما واحدهای مسکونی بالادست به هیچ وجه روی آب را هم نمی بینند. این مشکل را حضوری به گوش مسئولانی که به روستا آمدند رساندیم و حتی نامه به بخشداری، فرمانداری و ... هم نوشتیم اما راه به جایی نبردیم. کاش مسئولان فقط یک روز به مشکلی که اهالی آنیک با آن دست و پنجه نرم می کنند گرفتار می شدند تا می فهمیدند بی آبی یعنی چه؟ آب با توبره آوردن یعنی چه؟ بحث بر سر یک دبه آب کمتر یا بیشتر یعنی چه؟ این ها سخنانی است که پشت سر هم دهیار آنیک می گوید و حاضر نیست از دیگر تنگناهای این روستا سخن به میان آورد زیرا همین یکی امان اهالی را بریده و جانشان را به لب رسانده است.