در گفت و گو با چند مسئول هیئت بیرجند مطرح شد
تعداد بازدید : 11
انسجام عزاداری ؛ هیئت ها پای کار ، زیرساخت ها نامطلوب
قاسمی - محرم که می رسد اولین پرچم های عزاداری را هیئت ها برپا می کنند و هرچه به تاسوعا و عاشورا نزدیک تر می شویم شور حسینی بیشتر می شود. در این دو روز که به نوعی اوج عزاداری ها برای شهادت امام حسین (ع) و یارانش است هیئت های عزاداری تمام سعی خود را به کار می گیرند تا مراسمی در خور شان این امام بزرگوار برگزار کنند. طی سال های اخیر بارها از آسیب هایی که دامن گیر برخی هیئت ها شده سخن به میان آمده است و مسئولان هم بر حذف این موارد تاکید کرده اند.
یکی از این موارد که باعث شده شهروندان هم گلایه هایی نسبت به آن مطرح کنند نبود عزاداری منسجم و یکپارچه در بیرجند است.
در این روزها که عزاداری عمومی به اوج خود می رسد عزاداران در قالب هیئت های مختلف با تدارکات خود راهی کوچه و خیابان های شهر می شوند و جمع زیادی هم برای بهره بردن از این عزاداری ها در حاشیه خیابان ها حاضر می شوند اما کمتر شاهد نوحه خوانی و سینه زنی جامع و برنامه ریزی شده ای هستند به طوری که در هیاهوی صدای طبل و سنج ها و بلندگوها بهره ای مناسب از آن نمی برند و همواره از بی نظمی و پراکندگی عزاداری ها سخن به میان می آورند و از شهرها و استان هایی که یکپارچه و منسجم شور حسینی دارند، یاد می کنند.
لزوم وحدت در نظر
رئیس هیئت ابوالفضلی بیرجند می گوید: تا زمانی که به ماهیت و فلسفه عزاداری توجه نشود و وحدت در نظر نباشد این هجمه ها وجود دارد، درمرحله اول باید همه عزاداران اخلاص داشته باشند.
«علیزاده» می افزاید: خلوص شرط اول است، تا زمانی که اعلام شود همه هیئت ها در یک نقطه متمرکز شوند هر هیئت مدعی نشود که مداح خودش بخواند.
وی ادامه می دهد: بعد از آن یکسری مسائل دست و پاگیر باید برطرف شود، سال قبل قرار شد هیئت ها به مصلای المهدی(عج) بروند، البته من با این کار مخالف بودم چون چندین سال است مردم عادت کرده اند به قتلگاه بروند هر چند این کار خوبی ها و ایرادهایی هم دارد که باید برطرف شود اما قبول نکردند شاید چون تجربه نداشتند.
با این وجود به نظر وی برای عزاداری منسجم و یکپارچه در بیرجند باید دو مداح انتخاب شوند و سیستم صوت تامین، مکان مناسب پیش بینی و زیرساخت ها فراهم شود البته این برنامه در ابتدا نباید برای روز عاشورا باشد.
وی تاکید می کند: باید اذهان مردم آماده شود؛ برای مثال روز اول یا دوم محرم، اربعین یا 7 محرم که همه آن ها مناسبت دارند این اجتماع ایجاد و برای روزهای بعد زمینه سازی شود تا به تدریج برای مردم جا بیفتد. به گفته وی اگر برنامه تجمیع و یکپارچه سازی عزاداری باشد همه هیئت ها آمادگی همکاری دارند اما نیاز به برنامه ریزی جامع و کامل است تا ایراد ومشکلی به وجود نیاید به عنوان مقدمه و تمرین باید قبل از تاسوعا و عاشورا این کار انجام شود، هر هیئت را با پرچمش فراخوان دهند و نوحه های سنتی قدیمی و پر محتوا خوانده شود.
با این وجود تصریح می کند: برای منسجم شدن هنوز در اخلاص ضعیف هستیم هر هیئتی حرف خود را می زند و تاکنون همکاری و برنامه ریزی خوبی نشده و فقط حرف زیاد مطرح شده است.
عزاداری سنتی در بیرجند
مسئول هیئت های سیدالشهدا(ع) و بقیع هم می گوید: عزاداری در بیرجند فرهنگ خاص خودش را دارد و از حدود یک قرن قبل به همین شکل سنتی اجرا می شود و تغییر آن زمان می برد، البته سال به سال بهتر می شود. به عقیده «زنگویی» عزاداری یکپارچه و منسجم نیاز به مشارکت مسئولان و همه هیئت ها، برنامه ریزی و هماهنگی دارد باید امامان جماعات که بر امور کاری مسجد و هیئت ها اشراف دارند نظارت کنند و همه عزاداران هم بپذیرند اما اگر مدیر یا هیئت امنا قادر به نفوذ نباشند همین روند ادامه خواهد داشت.
وی برگزاری جلسه هایی به این منظور را تایید و تاکید می کند: پیشنهادهایی ارائه و مکان هم مشخص شد اما چون هیئت ها از سال های قبل برنامه سنتی خود را اجرا می کنند پای کار نمی آیند. باید زمانی برای این تجمع و عزاداری منسجم اندیشیده شود که هیئت ها درگیر برنامه های دایمی خود نباشند برای مثال اول یا دوم محرم و...در این روزها می توان همه را منسجم کرد اما در تاسوعا وعاشورا به یک باره نمی توان عزاداری را متمرکز کرد. وی به مشکلات این کار هم اشاره می کند و می افزاید: زمان دقیقی برای تجمع تعیین نمی شود، دیگر این که باید مسئولان و مدیران هیئت ها در جلسه بپذیرند که چند مداح مشخص شوند. مسئول هیئت محبان الزهرا (س) هم این کم کاری برای عزاداری یکپارچه ومنسجم را از ناحیه مسئولان و عزاداران می داند و توضیح می دهد:در بیرجند رفتن به قتلگاه سنت شده و اگرچه قرار بود هیئت ها به مصلای نماز جمعه بروند اما رفتن به این محل دور سخت است، در شهرهایی مثل زنجان ،حسینیه اعظم در مرکز شهر است و ظرفیت دارد.
«راستگومقدم» موضوع پذیرفته نشدن مداح یک هیئت در جمع را مطرح می کند و می گوید: مداحان در شهرهایی مانند یزد، کرمان، تهران و... معروف هستند و وقتی شورای هیئت های مذهبی آن ها را معرفی می کند برای همه هیئت ها پذیرفتنی است و حرفی برای گفتن ندارند اما در بیرجند مداح محوری است و هر هیئتی مداح خود را بهتر از دیگری می داند.
تکلیف از طرف شورای هیئت های مذهبی را هم تایید نمی کند و می افزاید: به طور معمول لیدرهای هیئت این مورد حرف ها را نمی پذیرند و عزاداران هم به میانداران نگاه و از آن ها پیروی می کنند. میاندارها مداحان هستند و عزاداری یکپارچه، اول مداح خیلی قوی و مورد پذیرش همه هیئت ها می خواهد. مسئله بعد سنتی یا برعکس جوان بودن برخی هیئت هاست که هر کدام شور و حال متفاوتی دارند و نوحه خاص خود را می خوانند.
به گفته وی مداح باید حرفه ای باشد تا همه را راضی کند در حالی که مداحی که همه بپسندند نداریم و هر هیئتی سنگ خود را به سینه می زند.
به نظر او تجمیع عزاداری شدنی است اما نیاز به کار فرهنگی و آماده سازی دارد اگر مسئولان چند مداح را معرفی کنند بسیاری از هیئت ها موضوع را می پذیرند و برایشان فرد مهم نیست. هرچند در بیرجند متمرکز کردن عزاداری ها بیشتر به علت این که مداح مورد پذیرش همه نیست کمی مشکل است اما اگر افرادی مشهور بیایند همه قبول می کنند.
کار، رو به بهبود
مسئول دفتر شورای هیئت های مذهبی استان با بیان این که سنت مانع عزاداری یکپارچه و منسجم در بیرجند است می افزاید:رفتن به قتلگاه یا همان مزار شهدا و آرامستان در بیرجند سنت و شکستن آن کاری سخت است هر چند که تجمع مردم در این مکان بسیار زیاد و در حد شهرستان های بزرگ است اما مشکل حضور خانوادگی برخی عزاداران و به نوعی اختلاط زن و مرد است.
«حسینی» بهبود روند در چند سال اخیر را هم مطرح و اضافه می کند: انسجام و تمرکز عزاداری در نقاطی مانند زنجان، کرمان و...در یک روز است و در همه مناسبت های عزا نیست. در بیرجند هم عزاداری یکپارچه پیگیری می شود اما معضلاتی سد راه است.
او به مشکلاتی مانند دوری ازمصلای المهدی (عج)، نبود صوت مناسب و فضای خوب اشاره می کند و می افزاید: در ایام تاسوعا و عاشورا مسیر قتلگاه تا خیابان شهدا و اطراف آن شاهد حضور انبوه جمعیت است و چنان چه مشکل صوت برطرف شود در همین مکان هم می توان عزاداری منسجم ویکپارچه داشت. به گفته وی در شورای هیئت های مذهبی در این مورد بارها بحث شده اما سنت شکنی کار سختی است و از طرف دیگر مسیری که مورد توافق مسئولان، عزاداران و هیئت ها باشد شناسایی نشده است.