آب حیات پروژه های بین المللی بیابان زدایی پای درخت اشتغال روستاییان
فرخ نژاد-خراسان جنوبی از با سابقه ترین استان ها در زمینه اجرای پروژه های بین المللی بیابان زدایی در کشور به حساب می آید طوری که اولین پروژه بین المللی دهه 60 در منطقه شاهرخت زیرکوه با هدف احیای مراتع تخریب شده به اجرا درآمد و همین الگو پیشرفت کرد و زمینه اجرای پروژه بین المللی ترسیب کربن در حسین آباد غیناب سربیشه را فراهم آورد.
موفقیت در اجرای پروژه بین المللی ترسیب کربن هم سبب شد تا 6 پروژه جدید جهانی برای شهرستان های نهبندان، سرایان، فردوس، بشرویه وطبس هدف گذاری شود، با این احتساب خراسان جنوبی دارای 8 پروژه بین المللی بیابان زدایی است که در بین استان های کشور رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
به گزارش «خراسان جنوبی» نکته مهم و اساسی در اجرای پروژه های بین المللی به ویژه ترسیب کربن این است که ضمن احیای مراتع و عرصه های بیابانی که جوامع محلی همان منطقه اجرای آن را برعهده دارند زمینه اشتغال این جوامع با ایجاد کارها و مشاغلی که وابسته به همان جوامع است مانند اسانس گیری داروهای گیاهی، پرورش مرغ بومی و قارچ، احیای صنایع دستی، بسته بندی محصولات مزیت دار استان و... فراهم شده است که می تواند علاوه بر درآمدزایی برای این جوامع روستایی و عشایری در بالا بردن تراز اقتصادی خراسان جنوبی هم مفید باشد.
نقطه قوت و موفقیت این جوامع در اهدافی که این طرح های بین المللی دنبال می کند بسته بندی محصولات مزیت دار خراسان جنوبی است زیرا با این اقدام زمینه صدور آن به داخل و خارج از کشور فراهم شده است. هرچند این جوامع در ابتدای راه قرار دارند اما اگر مسئولان کمی از آن ها حمایت کنند به طور حتم هم به درآمدزایی این جوامع و همچنین بازگشت ارزش افزوده آن به استان کمک فراوانی می شود و ضمن آن شاهد بسته بندی مورد پسند مشتری و تامین نیاز بازار خواهیم بود و کمتر تیشه خام فروشی بر محصولات خاص و مزیت دار خراسان جنوبی فرود خواهد آمد.
با اجرای 6 پروژه بین المللی بیابان زدایی استان که در حال اجراست دیگر جوامع محلی مجبور به تخریب محیط زیست و عرصه های طبیعی نشدند و شاهد کم شدن روند بیابان زایی و پدیده گرد و غبار در استان خواهیم بود.
اهداف پروژه های بین المللی
بنا به اطلاعاتی که مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ارائه می دهد شکل گیری پروژه های بین المللی به لحاظ ساختار اداری در دفتر بیابان است اما چون این پروژه ها نگاه جامع نگری نسبت به عرصه های بیابانی دارند تمام فرایندهای حوزه منابع طبیعی و غیر منابع طبیعی را در برمی گیرند.
به گفته مهندس« نصرآبادی» اهدافی هم که این پروژه ها دنبال می کنند در سطح بین المللی، ملی و منطقه ای است که اجرای آن به دنبال رفع سه معضل اساسی در حوزه های کمبود آب شرب، تخریب سرزمین(بیابان زایی) و تغییرات اقلیمی است که نهادهای بین المللی مانند فائو، سازمان ملل و... به دنبال اجرای آن هستند.
به علاوه اجرای این پروژه ها در سطح بین المللی به دنبال کاهش دی اکسید کربن و گازهای آلاینده است طوری که پروژه ترسیب کربن هم به این سبب به این عنوان نامگذاری شد.
در سطح ملی هم وقتی قرار باشد دی اکسید کربن کاهش یابد عامل اصلی آن افزایش سطح مراتع و جنگل ها در حوزه جوامع محلی است که این افزایش نیاز به وجود پوشش گیاهی مناسب دارد و برای حفظ و گسترش پوشش گیاهان هم نیاز است که شغلی برای جوامع محلی چه روستایی و چه عشایری در نقطه هدف ایجاد و از وابستگی افراد آن جوامع به مرتع و جنگل ها کاسته شود یعنی شغل جایگزینی ایجاد شود و ضمن ایجاد توانمندی برای مردم منطقه از فشار آن ها بر مراتع بکاهد.
همچنین زمینه درآمد لازم را برای جوامع محلی فراهم کند .
شاهرخت اولین نقطه
وی می گوید: حضور برخی اتباع بیگانه در منطقه شاهرخت زیرکوه سبب شده بود تا قیچ زارها و جنگل های منطقه به طور کامل تخریب شود که به منظور بازسازی عرصه های تخریب شده مجامع بین المللی برای اولین بار در دهه 60 ورود کردند و این سرآغاز ورود مجامع بین المللی به منظور احیای عرصه های بیابانی بود. این الگو رو به جلو حرکت کرد و تبدیل به پروژه ترسیب کربن در سربیشه شد طوری که با اجرای این پروژه کمی نگاه نسبت به طرح قبلی جامع تر شد و عرصه کار هم فراتر رفت.
مرحله بعدی کار در استان هم اجرای پروژه بین المللی احیای اراضی شور و تخریب یافته سه قلعه سرایان بود که با انجام هر پروژه از نقاط ضعف کاسته و بر نقاط قوت افزوده شد طوری که نگاه جامع تری را هم دنبال می کند.
مهندس«نصرآبادی» می افزاید: دنبال کردن این رویکرد و عملکرد خوب منابع طبیعی استان سبب شد تا خراسان جنوبی تنها استان در کشور باشد که 8 پروژه بین المللی دارد و قرارداد اجرای 5 پروژه در سال 96 منعقد شد. در کشور 6 استان دیگر دارای پروژه بین المللی بیابان زدایی هستند که این استان ها نیز از خراسان جنوبی الگو گرفته و تعمیم پروژه ترسیب کربن را اجرایی می کنند.
توانمند سازی جوامع محلی
این مسئول ادامه می دهد : اهداف استانی که با اجرای پروژه های بین المللی دنبال می شود توانمندسازی جوامع محلی عشایری و روستایی است که در نقطه هدف حضور دارند یعنی با عملیاتی شدن این پروژه ها برای آن ها تثبیت شغل و درآمد مناسب ایجاد شود البته با این رویکرد که از منابع موجود و در دسترس این جوامع استفاده کنیم.
ایجاد کارگاه های عرق گیری گیاهان دارویی، پرورش قارچ، مرغ بومی، پارچه بافی، حوله بافی و... از جمله قابلیت هایی است که در هر منطقه روستایی و عشایری می توان از آن بهره گرفت و از این قابلیت ها هم در منطقه اجرای پروژه ترسیب کربن در سربیشه استفاده شده و در سرایان هم در حال اجراست.
به گفته وی چون مبنای این کار استفاده از پتانسیل های همان منطقه است رویکرد و هدفی که این پروژه های بین المللی دنبال می کنند در راستای عملیاتی شدن اهداف اقتصاد مقاومتی ، تولید و اشتغال است.
وی می گوید: به وضوح می توان دید که با بهره مندی از ظرفیت های اندک کارهای خیلی بزرگ و ارزشمندی انجام شده است که از جمله آن می توان به موفقیت های روستاییان منطقه در عروسک سازی محلی اشاره کرد طوری که هم اکنون این صنعت دست ، به یک برند تبدیل شده است و در استان نمایشگاه بین المللی عروسک های بومی و محلی را داریم که به عنوان دومین نمایشگاه کشور به معرفی فرهنگ و آداب و رسوم اجتماعی استان های مختلف می پردازد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان از این گونه حرکت ها به عنوان حرکت های فرهنگی و اشتغال زا که توانسته جایی در کشور برای خود باز کند نام می برد و می گوید: اقدام موثر دیگری که با اجرای این پروژه های بین المللی بیابان زدایی در استان رخ داده است بسته بندی محصولات استراتژیک خراسان جنوبی است که هرچند این اقدام به صورت محدود انجام می شود اما همین که با برند بین المللی این پروژه ها به داخل و خارج از کشور صادر می شود می تواند اقدام درخور توجهی برای محصولات مزیت دار استان باشد که همیشه به صورت فله ای از خراسان جنوبی صادر و ارزش افزوده آن نصیب دیگر استان ها و کشورها می شود.
به علاوه صدور این محصولات با برند بین المللی و در سطح گسترده نیازمند حمایت ویژه از سوی مسئولان و متولیان امر است تا با صدور آن در حد نیاز مشتری هم تراز اقتصادی استان ارتقا یابد و هم ارزش افزوده آن نصیب مردم خراسان جنوبی شود.
امیدواریم این حرکت خوب که در پروژه های بین المللی قبلی استان شروع شد در 5 پروژه جدید که در شهرستان های نهبندان، فردوس، بشرویه، طبس و سرایان اجرا می شود با همین رویکرد و حتی بهتر از آن اجرایی شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان منابع مالی اولیه پروژه های بین المللی استان را از محل اعتبارات ملی در حال حاضر یک میلیارد و 200 میلیون تومان اعلام می کند و می گوید: این اعتبار قابل افزایش است و به همین اندازه هم صندوق بین المللی تسهیلات زیست محیطی، دلار اختصاص می دهد.
از سوی دیگر با توجه به رایزنی هایی که با استاندار و فرمانداران شهرستان های محل اجرای پروژه های بین المللی بیابان زدایی انجام شده قرار است 80درصد اعتبار ملی از منابع استانی را به این پروژه ها اختصاص دهند که بین 350 تا 500 میلیون تومان می شود.
وی ابراز امیدواری می کند: با تعامل دو طرفه و اعتمادی که با اجرای پروژه های قبلی بیابان زدایی در مورد خراسان جنوبی با نهادهای بین المللی به وجود آمده است در سال های بعد تمدید این پروژه ها محقق یا اجرای فازهای جدید برای همان شهرستان ها تعریف شود.
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
