خودبیمارانگاری یا «هیپوکندریا» ترس مداوم از داشتن یک بیماری جدی است طوری که به گزارش «مردمان» فرد مبتلا به این اختلال به طور معمول حسهای عادی، عملکردهای طبیعی بدن و علایم بسیار جزئی را نشانه یک بیماری جدی تلقی میکند و اطمینان پزشک و حتی آزمایشهای کامل پزشکی هم باعث از بین رفتن ترسهای او نمیشود یا اگر هم این ترسها از بین برود، چند روز بعد نگرانیهای دیگری سراغش میآید.
هیپوکندریا نوعی وسواس فکری-عملی است که در آن فرد به طور وسواسی درگیر افکار مربوط به بیماری میشود، این اختلال ممکن است در هر سنی هم برای خانم ها و هم آقایان اتفاق بیفتد اما شیوع آن در سنین 20 تا 40 سالگی است.
در واقع خود بیمارانگاری با تمارض کردن متفاوت است چون در این اختلال بیمار وانمود به مریض بودن نمی کند، بلکه باور دارد که بیماری او واقعی است، از جمله نشانه های این اختلال می توان به تصور داشتن یک بیماری جدی، سوء تعبیر علایم جسمی و ترس مداوم با وجود اطمینان بخشیهای پزشکی اشاره کرد.
باید توجه داشت هیچ روشی برای پیشگیری از این اختلال وجود ندارد اما شناخت درمانی، رفتار درمانی، درمان رفتارشناختی و کنترل استرس میتواند به بیماران مبتلا به هیپوکندریا کمک کند تا کمتر روی علایم خود تمرکز کنند و تکنیکهای پرت کردن حواس و ریلکسیشن را فرا بگیرند.
همچنین پزشکان با برخورد جدی و محترمانه نسبت به شکایتهای بیمار از مشکلات خود و خودداری از انجام آزمایشات افراطی میتوانند به مبتلایان هیپوکندریا کمک کنند.