دلالان بردند !
تعداد بازدید : 20
طرح خرید توافقی زعفران برای کشاورز رنگ نداشت
فرخ نژاد - طرح توافقی خرید زعفران سال قبل با هدف حمایت از زعفران کاران و برچیدن بساط دلالان و واسطه ها از دوم آبان تا پایان آذر به اجرا درآمد اما چون در اجرای این طرح نظر صاحب نظران ، خبره های زعفران و همه جوانب لحاظ نشد به گفته خبره ها، تجار و زعفران کاران باز هم مثل همیشه واسطه ها برد کردند و سود اصلی به جیب آن ها رفت .
در شرایطی که بیشتر زعفران تولیدی خراسان جنوبی از نوع دختر پیچ بود تعاون روستایی به عنوان متولی ، بیشتر زعفران سرقلم را می خرید در نتیجه واسطه ها نیز از این فرصت استفاده کردند و زعفران های دختر پیچ زعفران کاران را مثقال مثقال خریدند، به سرقلم تبدیل کردند و سپس به سازمان تعاون روستایی فروختند. به گزارش «خراسان جنوبی» ماجرا به اینجا ختم نشد و آثار اجرای طرحی نپخته سبب شد تا با حضور عده ای که پشت صحنه اند و معلوم نیست چه اهدافی را دنبال می کنند قیمت زعفران روند صعودی پیدا کند و در مقابل با روند کندی که صادرات این محصول طی می کند نمی توان سرنوشت خوبی را برای صدور زعفران خراسان جنوبی و رضوی متصور بود طوری که در ابتدای اجرای این طرح عده ای خاص برد کردند و اکنون برد با عده دیگری است و به اصطلاح باز هم مثل همیشه سرکشاورز بی کلاه مانده است.
حال سوال اینجاست که گرانی حباب گونه زعفران به کجا برمی گردد؟
آن طور که عضو شورای ملی زعفران می گوید: گرانی زعفران اتفاقی است که نهادهایی مانند سازمان تعاون روستایی مسبب آن بودند و خواسته این سازمان نیز بود به این صورت که در ابتدای فصل برداشت زعفران، این سازمان به اصطلاح خودش از کشاورزان اما نه ، بهتر است بگوییم از دلالان هر کیلو از این محصول را چهار میلیون و 300 هزار تومان تا پنج میلیون و 300 هزار تومان خرید.
مهندس«علی حسینی زرگل» ادامه می دهد: اکنون بعد از گذشت چند ماه بهترین نوع زعفران را که حدود 70 تن است می خواهد با کیلویی یک میلیون تومان سود از طریق بورس و مبادی دیگر عرضه کند این درحالی است که صادرات زعفران به واسطه مشکلات ارزی ایجاد شده و بخشنامه های جدید دولت برای برگرداندن ارز حاصل از صادرات با دلاری چهار هزار و 200 تومان، با کیلویی شش میلیون و 300 هزار تومان به هیچ وجه همخوانی ندارد و سازگار نیست.
از نظر این تاجر و صادرکننده زعفران ، در این بین یک عده خاص مبالغی را به جیب می زنند همان طور که ابتدای فصل عده ای برد کردند و اکنون نیز عده خاص دیگری عواید آن را می برند که این اقدام به ضرر اقتصاد کشور است. وی تصریح می کند: کشاورز کارش چیز دیگری است و اکنون در دستش زعفرانی نیست تا سود و منفعتی برای او داشته باشد.
به علاوه این مسئله را نیز باید در نظر داشت که تعاون روستایی که می خواهد زعفران را با کیلویی یک میلیون تومان گران تر از قیمت خرید عرضه کند باید این موضوع را نیز در نظر بگیرد که صادرات شرایط قدیم را ندارد و برگشت ارز با دلاری چهار هزار و 200 تومان و این همه ریسک در بازارهای دنیا به هیچ وجه امکان پذیر نیست.
قیمت تصنعی
وی با ابراز تعجب از وضعیت تصنعی قیمت زعفران این اقدام را یک برنامه هدایت شده و برنامه ریزی شده می داند که عده ای به عنوان گردانندگان پشت صحنه نه تنها به روی خود نمی آورند بلکه مشخص نیست چه کسانی هستند اما در نهایت دود آن به چشم کشاورز، زعفران کار، مملکت و صادر کننده می رود.
وی این تفکر را قبول ندارد که اگر زعفران گران شود به نفع کشاورز است بلکه این اقدام را اشتباهی بزرگ می داند که 20 سال قبل اسپانیا مرتکب شد و هنوز دارد چوب آن را می خورد.
به گفته وی نباید فریب این مسائل را خورد بلکه باید توانایی های خود را برای تولید بهترین و با کیفیت ترین زعفران به کار گیریم و با قیمت رقابتی به بازارهای جهانی عرضه کنیم زیرا اگر بخواهیم فقط بر طبل گرانی بکوبیم در نهایت متضرر خواهیم شد هر چند درست است ایران بزرگترین تولید کننده زعفران دنیاست اما تنها تولید کننده نیست و حداقل 10 ، 12 رقیب جدی دارد که محکم پای کار ایستاده اند و مترصد فرصتی اند تا شرایط را به نفع خود تغییر دهند پس باید به هوش بود زیرا صادرکنندگان نیز قدرت خرید بهترین نوع زعفران با شش میلیون و 200 هزار تومان را با ارز چهار هزار و 200 تومانی ندارند.
پیشنهادی برای بالانس بازار
او این پیشنهاد را مطرح می کند که سازمان تعاون روستایی در شرایطی که تقاضا برای زعفران وجود دارد و عرضه نیست برای این که بالانس بازار حفظ شود زعفران های دپو شده را به قیمت پنج میلیون و 300 هزار تومان به بازار عرضه کند.
وی با تاکید بر اطلاعات غلطی که برخی در جامعه پخش می کنند و می گویند زعفران کیلویی 11 هزار دلار در دنیا به فروش می رسد چنین اطلاعاتی را دروغ محض می داند و اشاره ای به این موضوع دارد که شاید در یک نقطه از دنیا فردی نیم گرم زعفران را به قیمتی بخرد که وقتی محاسبه می کنید کیلویی 20 هزار دلار درآید اما این برای یک کشور تولید کننده و عمده فروش زعفران نباید ملاک باشد زیرا باید هزینه صدور مانند عوارض، مالیات، خواب سرمایه و... را نیز محاسبه کرد.
به علاوه همین اطلاعات غلط سبب می شود تا تولید کننده وقتی بشنود زعفران کیلویی 80 میلیون تومان در دنیا فروخته می شود بگوید چرا من باید شش میلیون و 300 هزار تومان بفروشم؟
این کارشناس و خبره حوزه زعفران سودی که نصیب صادرکنندگان زعفران می شود را در کیلو بین 50 تا 100 هزار تومان اعلام می کند و طرح صحبت های بی پایه و اساس را نیز از سوی برخی سیاست گذاران و دست اندرکاران اقتصادی می داند و این سوال را مطرح می کند که چطور ممکن است زعفران در ایران پنج میلیون تومان و در نقطه دیگری از جهان 50 میلیون تومان باشد؟
کاهش 30 درصدی صادرات
پرسش دیگری که پیش می آید این است که با وضعیت موجود صادرات به چه میزان کاهش خواهد داشت؟
عضو شورای ملی زعفران روند صدور این محصول را کند اعلام می کند و با بیان این که هنوز گمرک آماری از صدور زعفران اعلام نکرده است می افزاید: شورای ملی زعفران پیش بینی می کند صادرات در این ماه 30 درصد کاهش یابد شاید هم بیش از این زیرا صادرات با وضعیت ارزی موجود انجام نمی شود و در شرایط موجود گردونه را برخی دلال ها به نفع خود می چرخانند.
پیش بینی وی با وضعیت به وجود آمده این است که به طور حتم زعفران زیادی روی دست خریداران می ماند زیرا براساس آماری که وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده است تولید زعفران در ایران سال قبل بیش از 340 تن بوده است و اکنون حداقل حدود 70 تن زعفرانی که سازمان تعاون روستایی خریده است در انبارهای این سازمان دپو است آن هم از بهترین نوع زعفران و اگر در بهترین شرایط بتواند به طور متوسط در ماه پنج تا شش تن صادرکند ( این نوع زعفران خریداران خاصی دارد) به اندازه 20 ماه کفاف می دهد. همچنین باید در نظر داشت که حدود شش ماه دیگر فصل برداشت زعفران است و به طور قطع تمام حرف و حدیث هایی که در بازار به راه افتاده برای حفظ منافع یکسری دلال است که می خواهند از آب گل آلود ماهی بگیرند. وی با اذعان به این که زعفران در بازارها نیز چندان خرید و فروش نمی شود می افزاید: فقط ساعت به ساعت قیمت آن تغییر می کند و ثباتی دیده نمی شود و این فضای ناامن تجاری شرایطی را ایجاب کرده است تا کسی زعفران نخرد.
به گفته وی ظرفیت و نیاز بازار زعفران دنیا نیز محدود و در سال 340 تن است که 10 درصد آن را کشورهای دیگر تامین می کنند پس به طور حتم زعفران زیادی از سال قبل روی دست خریداران می ماند.
وی از این نیز گلایه دارد که زمان قبل از اجرای طرح توافقی خرید زعفران از شورای ملی زعفران هیچ نظری خواسته نشد و حتی برخی در مقابل این شورا و ایده هایی که مطرح می کند هم جبهه می گیرند.
به گفته وی باید دولتمردان در نظر داشته باشند که اعضای شورای ملی زعفران خود افرادی از کف جامعه اند که هم تولید کننده اند و هم صادرکننده پس به طور حتم منافع صادرکننده، مصرف کننده و تولید کننده را با یکدیگر در نظر می گیرند.