فرخ نژاد
سال های باز نشدن سگرمه های آسمان در خراسان جنوبی که نتیجه تغییر اقلیم رخ داده در دو دهه گذشته است سبب شد تا دیگر کشت دیم در استان دنبال نشود.
اما برخی از نقاط استان به دلیل تغییر اقلیم دارای میکرو اقلیم هایی است که در مواقع خاصی که بارندگی رخ می دهد بیش از دیگر نقاط در آن شاهد بارندگی رگباری و سیل آسا هستیم به دلیل این که از روان آب هایی که نتیجه این بارندگی است کارشناسان جهاد کشاورزی با همکاری کارشناسان هواشناسی این نقاط را شناسایی کردند تا با تغییر شیفت نوع محصولاتی که در سال های بهار در آن کشت می شده است از این منابع آبی که پشت بند آن نقاط در سفره های زیرزمینی نفوذ می کند استفاده بهینه را ببرند.
اجرای این طرح نیز با نام اراضی شیب دار و بندسارها در این میکرو اقلیم های شناسایی شده نظر کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی را نیز به خود جلب کرد طوری که یک گروه محقق از وزارت به استان آمدند و بعد از بازدید از این مناطق طرح استان را پذیرفتند. پرسش این است با این که کشت دیم دنبال نمی شود برای نقاطی که از آن به عنوان میکرو اقلیم یاد می شود چه برنامه ای تدوین شده است؟معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی برای این که اذهان عمومی را نسبت به این موضوع باز کند اشاره ای به وجود میکرو اقلیم های خوبی که در مواقع بارندگی بیشترین باران ها را دارد می کند، به عنوان مثال زمانی که می گویند فتح آباد فردوس بارندگی بسیار مطلوب و عالی داشته است نمی توانیم این نقاط را از دست بدهیم زیرا در این مناطق کشاورز هایی داریم که در آن نقطه زندگی می کنند.
میکرو اقلیم هایی با شرایط بارندگی مساعد
مهندس «عصمتی پور» می افزاید: در این گونه میکرو اقلیم ها که شرایط بارندگی مساعدی دارد در گذشته کشاورزان نخود، گندم، جو و... در آن می کاشتند اما اکنون دیگر تغییر شیفت می دهیم تا کشاورز گونه های گیاهی را کشت کند که با اقلیم خراسان جنوبی در شرایط حاضر سازگار است.
وی اشاره ای به شناسایی میکرواقلیم های این گونه ای در استان دارد و ادامه می دهد: برای این نقاط شناسایی شده طرح تعریف شده و از محل منابع اراضی شیبدار اعتبار برای به زیرکشت بردن این زمین ها اختصاص یافته است.
وی با بیان این که زمین های میکرو اقلیم های شناسایی شده یا از آن خود کشاورز است یا این که جزو اراضی ملی به حساب می آید می افزاید: اگر زمین قرار گرفته در این میکرو اقلیم مالک آن خود کشاورز باشد به وی تسهیلاتی برای کشت گونه های متناسب با اقلیم خراسان جنوبی مانند زرشک، زعفران، عناب و... داده می شود و اگر زمین جزو اراضی ملی باشد کشاورز آن را از منابع طبیعی به مدت 10 تا 30 سال اجاره می کند و به زیر کشت می برد.
به گفته وی اگر کشاورز در این زمین های دیمی به عنوان مثال 100 تا 150 اصله نهال زرشک کشت کند و 500 تا 600 کیلوگرم زرشک خشک برداشت کند و آن را کیلویی حداقل 15 هزار تومان بفروشد درآمدش 20 میلیون تومان است که سرمایه خوبی برای استفاده از زمین های دیمی به حساب می آید.
همچنین زمین های میکرواقلیم ها که متعلق به منابع طبیعی است، برای کشاورزانی که در این سال خشکی ها نه زمین و نه آب دارند بهترین سرمایه به حساب می آید.
خرده مالکی فراوان
این کارشناس کشاورزی پرانتزی باز می کند و اشاره به خرده مالکی فراوان زمین های کشاورزی در خراسان جنوبی دارد و می گوید: در کنار این کار توسعه و گسترش شرکت سهامی زراعی نیز در دستور کار است تا با یکپارچه سازی زمین ها به ویژه کشاورزانی که به دلیل قهر طبیعت آبی برای آبیاری ندارند و اگر در زمین های خود طلا هم بکارند هزینه های فراوانی برای آن ها دارد زیرا مجبورند همه کارها را با دست انجام دهند طوری که اگر به عنوان مثال محصولی در زمین های یکپارچه زیر نظر یک شرکت سهامی زراعی کاشت شود به دلیل این که با روش های علمی و به صورت یکجا با ماشین همه عملیات کاشت، داشت و برداشت انجام می شود خیلی محصول ارزان تر به دست مصرف کننده می رسد تا محصولی که کشاورز همه کارهای آن را با دست انجام داده و حتی آب آن را به وسیله تانکر تامین کرده است.
به گفته وی در این بحران خشکسالی رخ داده چاره ای به منظور کاهش هزینه تولید و بالا بردن میزان عملکرد در واحد سطح نیست یعنی وقتی می توان در یک هکتار زمین به جای برداشت دو تن محصول پنج تن برداشت کرد آن هم با هزینه یکسان به طور حتم باید به دنبال این روش ها رفت.
راه اندازی تعاونی های تولید
وی به اتفاق خوبی که با تسطیح اراضی در تعاونی های تولید و شرکت های سهامی زراعی در استان افتاده است اشاره می کند و می گوید:روال کشاورزی استان روش جالب و خوبی است که دنبال می شود طوری که در زمینه اراضی شیب دار امسال خراسان جنوبی جزو استان هایی است که این طرح در آن به اجرا درمی آید. به گفته وی برای اجرایی شدن این طرح نیز گروهی محقق از تهران به استان آمدند و این میکرو اقلیم ها را در برخی از نقاط استان با همکاری هواشناسی شناسایی کردند. وی می افزاید: نتایج تحقیق این کارشناسان نشان داد کشت دیم عناب در این میکرو اقلیم ها عملکرد خیلی بیشتر و بهتری نسبت به استان هایی مانند کرمانشاه که روی گندم کار می کنند دارد اما محصولی که در خراسان جنوبی در این میکرو اقلیم ها تولید می شود از نظر اقتصادی به مراتب خیلی ارزشش بالاتر و بیشتر است. به گفته وی اکنون چهار شهرستان شرایط خوبی را برای اجرای طرح اراضی شیبدار در خراسان جنوبی دارد.
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
فرخ نژاد- برداشت زرشک محصول منحصر به فرد سرزمین زرخیز خراسان جنوبی از باغ های سرخگون پوشیده از این محصول چند روز دیگر آغاز می شود و زرشک کاران در حال مهیا کردن سالن ها، گل کردن خرمن های زرشک خشک کنی و تامین امکانات و ادوات مورد نیاز زرشک چینی هستند تا خود را برای فصل برداشت دسترنج خود آماده کنند و دانه دانه زرشک های به نخ کشیده تسبیح شاخه های درختان را با به جان خریدن تیزی تیغ های آن بچینند. پاییز زرشک چینی که از راه می رسد می شود بهار برای آن هایی که باغ های سرخگون زرشک را در فصل به ثمر نشستن آن ندیده اند تا در قالب تورهای گردشگری به دیدن این نقاط سراسر زیبایی سری بزنند آن هم در فصل برگریز که خود دنیایی تماشایی است.
