گروه جامعه- صندلی های سخت و سرد ایستگاه در یک روز سرد زمستانی، حس و حال نشستن را از او که سن و سالی پشت سر گذاشته است، می گیرد، شال گردن سیاه و سفیدش را محکم دور گردن و قسمتی از صورتش پیچانده است تا از سرما در امان باشد. نگاهش به انتهای خیابان است، انتظار نیم ساعته برای رسیدن اتوبوس به پایان می رسد و او هم در لا به لای مسافران خود را به زحمت به صندلی های خالی وسط اتوبوس می رساند و بر یکی از آن ها تکیه می زند و با صدای نحیف از تاخیر اتوبوس و سرویس دهی کم در مسیر خیابان آزادی به پاسداران بیرجند گلایه می کند؛ مسیری که به گفته بسیاری از مسافران هر روز حکایتی دارد؛ از خرابی اتوبوس گرفته تا دیر حرکت کردن و دیر رسیدن به ایستگاه و ...
اتوبوس فرسوده
انتهای اتوبوس ابزار و وسایل روغنی به چشم میخورد. در قسمت بانوان روکش کف اتوبوس فرسوده و روی دریچه های آن با تکه فرشی پوشانده شده است. پای یکی از مسافران با فرزند در آغوش هنگام سوار شدن به لبه تکه فرش روی دریچه برخورد می کند و چیزی نمانده نقش زمین شود اما صندلی و برخی مسافران را تکیه گاه می کند و موضوع ختم به خیر میشود. پشت صندلی قسمت آقایان یادگاری هایی به چشم می خورد. هر چند فضای داخل اتوبوس کمی گرم تر از بیرون است اما سیستم گرمایشی فعال نیست و موضوع وقتی جالب تر میشود که بین مسیر در اتوبوس در سمت بانوان باز می ماند و خیال بسته شدن ندارد. اتوبوس فرتوت به سختی جثه پیرش را حرکت می دهد. هنوز به اولین ایستگاه نرسیده است که صداهایی عجیب و غریب توجه مسافران را به خود جلب می کند. هر چه راننده پا را بیشتر بر پدال گاز می فشارد صداهای غیر معمول در انتهای اتوبوس بلند و بلندتر می شود.
خرابی
راننده، اتوبوس را خاموش می کند و با اعلام خرابی آن و پاره شدن تسمه پروانه، از مسافران می خواهد در ایستگاه پیاده شوند و منتظر اتوبوس کمکی بمانند. مسافران با گلایه از وضعیت موجود و این که مدت ها منتظر شده اند تا اتوبوس کنونی برسد به ناچار از اتوبوس پیاده می شوند و از سر اجبار در ایستگاه میدان امام خمینی (ره) منتظر سرویس کمکی می نشینند اما برخی که طاقتشان طاق شده است و تحمل سرما را ندارند، اتوبوس مسیرهای دیگر را برمی گزینند و بعضی نیز پیاده روی و رفتن از کوچه پس کوچه ها را برای رسیدن به مقصد بر ماندن ترجیح می دهند.
بانوی میان سالی مدام در حال غر و لند و گلایه از وضعیت موجود و مسئولان مربوط است. بعد از مدتی هر چند اتوبوس کمکی به ایستگاه می رسد اما در کمال تعجب و در چشم به هم زدنی از مقابل جایگاه می گذرد و مسافران را انگشت به دهان میگذارد! این جاست که اغلب مسافران از زن و مرد و پیر و جوان، سفره دلشان باز می شود و از نبض کند خدمات و سرویس دهی نامنظم و اتوبوس های فرسوده این مسیر پرتردد گلایه می کنند و کم و کاستی های بسیار این مسیر را برمی شمارند. بعد از انتظار 10 دقیقه ای، اتوبوس کمکی دیگری برای سوار کردن مسافران منتظر و در راه مانده می رسد. از میان مسافران، یکی دو نفر به دلیل استفاده از کارت الکترونیکی در اتوبوس قبلی بدون استفاده از آن سوار می شوند اما راننده اعلام می کند که همه ملزم به استفاده از کارت هستند. در این بین مسافری که از این همه انتظار و نا به سامانی خسته شده و مشکلات پیش آمده امانش را بریده است از نحوه حرکت راننده و توقف بیش از حد در ایستگاه لب به گلایه می گشاید و راننده هم در پاسخ می گوید: خرابی اتوبوس قبلی به او ربطی ندارد و چنان چه گلایه ای دارد می تواند پیاده یا با تاکسی برود یا موضوع را به گوش مسئولان مربوط برساند.
در طول مسیر، سخن گفتن درباره استفاده از کارت الکترونیکی، نحوه حرکت در مسیر و توقف اتوبوس ها در ایستگاه، خرابی دیگر اتوبوس های این مسیر در خیابان طالقانی و ابوذر، سرویس دهی نامنظم و اتوبوس های فرسوده ادامه دارد و هر مسافری به نوبه خود سرنخ مشکلات را به دست میگیرد و مقصری برای این مشکلات معرفی می کند.بانویی که گویا خرابی اتوبوس برایش عادی شده است، میافزاید: اولین بار نیست که اتوبوس این مسیر خراب میشود و آخرین بار هم نخواهد بود. او به چند روز قبل اشاره می کند که اتوبوس مسیر پاسداران – آزادی مقابل ایستگاه خیابان طالقانی خراب شد و عبور و مرور در این خیابان شلوغ را با مشکل مواجه کرد. به گفته شهروندی دیگر، صبح یک روز سرد زمستانی در حالی که اتوبوس برای سوار کردن مسافر در ایستگاه توقف کرده بود موقع حرکت در قسمت آقایان بسته نمی شد که راننده در خیابان پرتردد طالقانی از سرویس پیاده و برای بستن آن با کمک دست متوسل شد.شهروند دیگری هم رشته کلام را به دست می گیرد و ادامه می دهد: من هم شاهد خرابی اتوبوس این مسیر در ایستگاه ابوذر بوده و انتظار چند دقیقه ای را تجربه کرده ام چرا که با توجه به مشکل فنی اتوبوس، راننده به قصد ریختن آب روی موتور و سرد کردن آن از اتوبوس پیاده شد و مسافران بلاتکلیف مانده بودند. بانویی هم با اشاره به وجود و تمرکز برخی بیمارستان ها، مراکز درمانی، نهادها و دستگاه های اجرایی در این مسیر و مسافران زیاد آن خواستار رسیدگی بیشتر مسئولان مربوط به مشکلات شهروندانی شد که برای صرف هزینه کمتر و جلوگیری از آلودگی های محیطی و ... قصد استفاده از ناوگان عمومی را دارند.
اتوبوس های جدید در راه
رئیس سازمان مدیریت حمل و نقل بار و مسافر شهرداری بیرجند درباره گلایه شهروندان از سرویس دهی مسیر آزادی- پاسداران، از خدمت رسانی چهار دستگاه اتوبوس هر 15 دقیقه به مسافران این مسیر خبر و ادامه می دهد: این تعداد حداقل اتوبوس خدمت رسان و مدت انتظار مسافران با وجود ترافیک و ... در نهایت 20 دقیقه است.
مهندس «غلام پور» با اشاره به خرابی اتوبوس و انتظار 25 دقیقه ای مسافران در ایستگاه های این مسیر می گوید: با توجه به تردد کمتر تاکسی ها در این مسیر، به بازرسی میدان آزادی اعلام شد میزان سرویس دهی ناوگان حمل و نقل عمومی در این مسیر بهتر و بیشتر شود.وی با تایید فرسوده بودن برخی سرویس های این مسیر می افزاید: سعی مسئولان مربوط در کمتر کردن مشکلات است و به این منظور ماهانه اتوبوس های خدمت رسان در یک مسیر تغییر و گردشی عمل می کنند.
همچنین 11 دستگاه اتوبوس به زودی به چرخه حمل و نقل عمومی وارد می شود که حداقل یک اتوبوس جدید در هر مسیر شهر به کار گرفته خواهد شد. به گفته وی، 80 درصد ناوگان تحویل بخش خصوصی شده است و بقیه، خطوط کم درآمدی است که زیر نظر بخش دولتی فعالیت می کند بنابراین چنان چه شهروندی مشکل یا بداخلاقی از راننده ای مشاهده کرد می تواند کد یا شماره انتظامی وسیله نقلیه مورد نظر را گزارش دهد تا با او برخورد قانونی و تذکرات لازم انجام شود.