دپوی 11 ماهه تجهیزات فولاد قاینات در گمرک
اختلاف بین دولت و شارک خصوصی
فرخ نژاد- سال گذشته را باید به دلیل تزریق منابع فاینانس و عمل کردن پیمانکار خارجی به تعهداتش برای کلان صنعت خراسان جنوبی، یعنی مجتمع فولاد قاینات سال خوبی دانست اما آن چه مانند پتک فولادین بر سر این صنعت فرود آمده و آن را به چالش کشانده است، دپوی 11 ماهه امکانات و تجهیزاتی است که از چین خریداری شده است اما در گمرک بندرعباس خاک می خورد. شرکای صنعت فولاد قاینات دلیل انتقال نیافتن هزار و 100 تریلی امکانات و تجهیزات مجتمع فولاد قاینات را که ارزشی حدود دو هزار میلیارد تومان دارد، کم کاری شرکای دولتی آن (ایمیدرو و شرکت ملی فولاد ایران) می دانند و آن طور که آن ها اعلام می کنند، نبود ثبات مدیریت در این شرکت ها و تغییر نظر آن ها درباره احداث مجتمع فولاد در نقطه ای مانند بخش نیمبلوک به دلیل توجیه نداشتن سبب شده است با این که هزینه تجهیزات و امکانات پرداخت شود، برای ترخیص آن اقدام نکنند. روزنامه خراسان جنوبی که در این سال ها پیگیر فراز و فرود این صنعت بزرگ استان در مراحل مختلف بوده و خبرها و گزارش های بسیاری منتشر کرده است پیگیر شد تا اطلاع یابد بعد از آخرین خبری که در این زمینه شش اسفند سال گذشته منتشر کرد و در آن به دپوی هشت ماهه هزار و 100 تریلی بار در بندرعباس و تعطیلی خط احداث فولاد قاینات اشاره شد، آیا اقدامی برای ترخیص محموله دپو شده در گمرک بندرعباس طی این مدت انجام شده است؟ هر چند خبرنگار ما قبل از پایان سال گذشته نیز پیگیر این موضوع شد که مدیر عامل جدید فولاد قاینات پاسخ گویی در این باره را به ارسال پرسش ها به صورت کتبی منوط کرد که از آن تاریخ تاکنون با این که بارها پیگیر شد اما هنوز پاسخی دریافت نشده است و مسئولان در هفته اخیر پاسخ گوی تلفن ها نیز نبوده اند. «خراسان جنوبی» در این باره با یکی از شرکا و سرمایه گذاران مجتمع فولاد قاینات تماس گرفت و آخرین وضعیت را از او جویا شد.
متروکه شدن تجهیزات و امکانات
آن طور که «حسن نژاد»، می گوید: به دلیل نبود حمایت و پشتیبانی در استان، هنوز هزار و 100 تریلی بار به ارزش دو هزار میلیارد تومان حدود 12 ماه است که در گمرک بندرعباس خاک می خورد و در حال متروکه شدن است. او، با بیان این که امکانات و تجهیزات ارسالی از چین با نام وزارت صنعت، معدن و تجارت یا ایمیدروست، می افزاید: باید اجازه ترخیص را هم وزارتخانه صادر کند اما هیچ اقدامی انجام نمی دهد. او، با ابراز گلایه از تعلل وزارت، به تلاش ها و پیگیری های بسیاری که با شرکایش انجام داده اند اشاره و اظهار می کند: پیمانکاران و دیگر نیروهای مجتمع فولاد قاینات با این که بیکار هستند اما پول می گیرند. وی در ادامه صحبت هایش از تلاش برای متقاعد کردن مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت سخن به میان می آورد و این که به آن ها گوشزد کرده ایم تجهیزات و امکانات دپو شده متعلق به بیت المال است و مشقات فراوانی کشیده شده است تا در شرایط تحریم این محموله ها به کشور وارد شود. به گفته وی، اگر اجازه ترخیص داده شود ممکن است خیلی اتفاق ها امسال رخ دهد و حتی این مجتمع وارد مدار تولید شود و اگر این اتفاق نیفتد ناشی از بی کفایتی برخی در شرکت ملی فولاد ایران است.
در حال رایزنی با مقامات
«حسن نژاد» شریک و سرمایه گذار مجتمع فولاد قاینات، با اشاره به تلاش ها برای رفع و رجوع این مشکل اظهار می کند: در حال رایزنی با وزیر صمت و زیرمجموعه وزارتخانه و همچنین مجلس شورای اسلامی هستیم تا هر چه زودتر زمینه ترخیص محموله ها فراهم و با فعال شدن پیمانکاران برای عده ای اشتغال ایجاد شود. اما دلیلی که برای ترخیص نشدن محموله های پروژه مجتمع فولاد قاینات توسط ایمیدرو و شرکت ملی فولاد ایران اعلام می کند به این موضوع بر می گردد که بعد از تغییرات مدیریتی اعمال شده در این شرکت های دولتی، برخی اعتقاد دارند این نقطه از خراسان جنوبی زمینه فولادسازی ندارد و باید تجهیزات و امکانات را به نقطه ای دیگر منتقل کرد. وی، به دیدگاه های متفاوت در این باره اشاره و اظهار می کند: وقتی برخی از مدیران سازمان ها تغییر می کنند بر اساس افکار خود آن حوزه را اداره می کنند.
دلیل مشکلات ایجاد شده
نماینده مردم قاینات و زیرکوه در مجلس هم می گوید: با پیگیری ها به من اعلام شد که اختلاف بین دولت و شارک خصوصی پروژه فولاد قاینات سبب شده است تا دولت اجازه ترخیص محموله های دپو شده را صادر نکند. «فرهاد فلاحتی»، با بیان این که دولت اعلام می کند بخش خصوصی مبلغی را که قرار بود بپردازد، نپرداخته است و به همین دلیل تجهیزات و امکانات در اختیارش گذاشته نمی شود، می افزاید: علاوه بر این دولت شارک را دارای اهلیت برای ادامه کار نمی داند به همین دلیل اجازه ترخیص نمی دهد تا تعیین تکلیف شود. به گفته وی، این که موضوع چطور تعیین تکلیف شود باید از ایمیدرو و شرکت ملی فولاد ایران پرسید و همچنین باید دید در شکایتی که دولت از شارک بخش خصوصی کرده است قاضی چه حکمی صادر می کند.
ساخت ۲هزار میلیارد تومان تجهیزات
یکی از شرکا و سرمایه گذاران مجتمع فولاد قاینات ششم اسفند سال گذشته به روزنامه خراسان جنوبی گفت: در دو و نیم سال گذشته حدود دوهزار میلیارد تومان تجهیزات و امکانات برای فولاد سازی و واحد احیای مجتمع فولاد قاینات در خارج از کشور ساخته شده که هشت ماه است در بندرعباس دپو شده است و ترخیص نمی شود. «حسن نژاد»، به ثبت این کالاها و تجهیزات دپو شده با نام شرکای مجتمع فولاد قاینات یعنی ایمیدرو و شرکت ملی فولاد ایران اشاره و اظهار کرد: به دلیل تغییر مدیران این شرکت ها هشت ماه است که امکانات وارد شده از چین در گمرک بندرعباس دپو شده و برای ترخیص هر چه سریع تر هزار و 100 تریلی کالا و تجهیزات با وزیر صنعت، معدن و تجارت رایزنی شده است که امیدواریم طی 20 روز آینده این اتفاق بیفتد. به گفته او، اگر این امکانات و تجهیزات به سایت منتقل شود پیشرفت واحد فولاد سازی به 85 درصد می رسد.
پیشرفت 90 درصدی واحد اسفنجی
به گفته این شریک مجتمع فولاد قاینات، اگر اجازه ترخیص هزار و 100 تریلی بار دپو شده در بندرعباس داده شود پنج پیمانکار قدری که می خواهند عملیات احداث این مجتمع را انجام دهند فعال می شوند و به جای 200 یا 300 نفری که در سایت مشغول کار هستند دو هزار نفر مشغول به کار می شوند. وی، با اشاره به پیشرفت 90 درصدی واحد آهن اسفنجی، ادامه می دهد: طی سه سال گذشته پیمانکار خارجی به تعهد خود عمل کرده و هر آن چه نیاز احداث واحد فولاد سازی بوده ساخته است. به گفته او، به هیچ وجه توقع نمی رفت شرکای دولتی مجتمع فولاد قاینات به تعهد خود در حالی که همه هزینه ها پرداخت شده است عمل نکنند و این گونه عملیات اجرایی مجتمع به تاخیر بیفتد.
واحد فولاد سازی در تعلیق
مهندس «اسفندیاری»، مدیر عامل سابق مجتمع فولاد قاینات هم با گلایه از این که به دلیل ترخیص نشدن بارها از گمرک بندرعباس، عملیات اجرایی واحد فولادسازی این مجتمع به حالت تعلیق درآمده است، گفت که حدود 72 درصد تجهیزات و امکانات واحد فولادسازی در گمرک دپو شده و بقیه آن در راه است و تا فروردین ماه می رسد.
پیگیری افت و خیزها
روزنامه خراسان جنوبی 20 آبان سال گذشته نیز در مطلبی با عنوان «خط تعویق بهره برداری فولاد قاینات همچنان فعال»، به این موضوع اشاره کرد که هر چند امسال خبرهای امیدوار کننده ای برای صنعت مادر خراسان جنوبی که در حال احداث است، شنیده ایم و مهم ترین آن تزریق فاینانس به پروژه فولاد قاینات بود و با نهایی شدن این منابع ارزی، روح تازه ای در ادامه ساخت کلان پروژه صنعتی استان دمیده شد اما باز هم آن طور که از گفته های مسئولان برمی آید، برنامه زمان بندی بهره برداری از بخش های آهن اسفنجی و فولادسازی این کارخانه حدود شش ماه به تعویق افتاده است. به گزارش خبرنگار ما، قبل از این مدیر عامل کارخانه، زمان تست واحد آهن اسفنجی را پایان امسال و وارد مدار شدن آن را از ابتدای سال 98 و همچنین بخش فولادسازی را تا دی سال آینده اعلام کرد که بهره برداری از این بخش ها به ترتیب به تیر ماه 98 و راه اندازی آزمایشی آن مرداد یا شهریور همین سال و فولادسازی نیز به پایان سال آینده موکول شده است.
گزارش های قبلی
در سلسله گزارش هایی که «خراسان جنوبی» برای این کلان پروژه اقتصادی استان پیگیری کرده است، 24 شهریور سال قبل در مطلبی بیان شد که با تزریق فاینانس، گام محکمی برای صنعت مادر استان برداشته شد، طوری که تجهیزات فولادسازی کارخانه فولاد قاینات آذر به طور کامل وارد ایران می شود. در ادامه این مطلب آمده است که با واریز فاینانس در تیر امسال کارگاه های ساخت و ساز کارخانه فولاد قاینات سرعت بیشتری به خود گرفت. 31 تیر سال گذشته نیز روزنامه خراسان جنوبی از رسیدن فاینانس فولاد قاینات خبر داد. مهندس «اسفندیاری» در آن تاریخ به این روزنامه گفت: حدود دو هفته قبل فاینانس به حساب این کارخانه یعنی در موعد مقرر واریز شد و در سایت کارگاهی کارخانه فولاد قاینات 400 نفر مشغول فعالیت هستند. بنابراین گزارش، کلنگ احداث پروژه فولاد قاینات یک دهه قبل یعنی شهریور سال 86 با پیش بینی سرمایه گذاری 800 میلیارد تومانی به زمین زده شد تا جزو هشت طرح استانی فولاد کشور قرار گیرد و بر اساس افقی که برای آن در نظر گرفته شد قرار بود این طرح مادر و بزرگ صنعتی و اقتصادی خراسان جنوبی چهار سال قبل به اتمام برسد.