گزارشی از یک ساعت روی صندلی خط واحد
تعداد بازدید : 35
سونای اجباری!
تجهیزاتی که خدمات اتوبوسرانی را به گلایه تبدیل کرد
زهرا خسروی
کافی است در یکی از روزهای گرم تابستان کویر، راهی خیابان و مسافر ناوگان اتوبوسرانی شهر شوی، هوایی که این روزها گاهی به بیش از 35 درجه میرسد و از همان ساعت های ابتدای روز، رفت و آمد را بر شهروندان سخت می کند. مقصد بولوار شهید رجایی- خیابان نرجس- کارگر- ابوذر است، هنوز یک دقیقه به پایان نمی رسد که بعد از حرکت اتوبوس این مسیر، سرویس جدیدی برای سوار کردن مسافران در ایستگاه ترمز می کند، ساعت به وقت یک روز گرم تابستانی 10:24 را نشان می دهد، راننده برای دقایقی پیاده می شود و مسافران یک به یک سوار می شوند، بعد از توقف کوتاهی حرکت به سمت مقصد آغاز می شود.
اتوبوس ساعت 10:32 در ایستگاه مقابل بیمارستان امام رضا (ع) توقف کوتاهی دارد. بانویی کهن سال با تکیه بر عصای چوبی به سختی پله ها را بالا می آید، در حالی که نفس هایش به شماره افتاده و از دود غلیظ اگزوز اتوبوس های ایستگاه، مدام سرفه می کند؛ روی نزدیک ترین صندلی می نشیند. هر لحظه بر جمعیت افزوده و صندلی های جلو پر می شود، گرمای درون اتوبوس گذر زمان را برای او که سن و سالی پشت سر گذاشته است، غیر قابل تحمل می کند. او می گوید: مشکل شلوغی اتوبوس برخی خطوط به ویژه هنگام عصر را که کنار بگذاریم، از گرمای طاقت فرسای تابستان و حرارت داغ داخل اتوبوس و نبود وسایل سرمایشی مناسب نمی توان گذشت. او به شیشه های مات و بلند اتوبوس اشاره می کند که فقط پنجره های کوچکی برای رد و بدل شدن هوای بیرون در بالای آن تعبیه شده است و می افزاید: گرمای فضا یک طرف، اما حرکت کند راننده ها گاهی فرد را تا رسیدن به مقصد کلافه می کند، این را می گوید و تسبیح سبز رنگی از کیف کوچک دستی اش بیرون می آورد و به آن سوی خیابان خیره می شود.
خاموشی سیستم سرمایشی
راننده در ایستگاه خیابان جمهوری اسلامی و مقابل پارک آزادی به توقف کوتاهی بسنده می کند مسافران را از آینه می گذراند و بدون باز کردن درها، به حرکت ادامه می دهد. ساعت 10:50 در اولین ایستگاه خیابان رجایی و 10:59 در اولین ایستگاه بولوار شعبانیه توقف کوتاهی دارد. گریه های دخترک دو یا سه ساله در آغوش مادر، امان او را بریده است، پیرزن کنار دستی اش دلیل بی تابی کودک را گرمای داخل اتوبوس می داند و از مادر می خواهد چنان چه بطری آبی دارد، سر و صورت کودک را خیس کند تا خنک و آرام تر شود. شهروندی هم که به گفته خود، مسافر همیشگی این خط است و از وضعیت نا به سامان برخی اتوبوس ها گلایه دارد، میگوید: فرسودگی و بوی نامطبوع برخی اتوبوس ها را که کنار بگذاری، رانندگانی در این روزهای گرم و داغ، کولر را روشن نمی کنند و گرمای درون اتوبوس به ویژه برای بانوان و کودکان غیر قابل تحمل می شود، در حالی که استفاده از سیستم سرمایشی مناسب با توجه به پرداخت هزینه و افزایش کرایه ها حق مسافران است.
بدون توقف در ایستگاه
در ایستگاه بعدی، بانوی جوانی در حالی که کودکی در آغوش دارد و دست پسر بچه دیگرش را به سختی گرفته است، از پله ها بالا می آید و روی صندلی جلو می نشیند. از گرمای هوا و انتظار 20 دقیقه ای برای رسیدن اتوبوس آن هم با دو کودک گلایه دارد و میگوید: یک سرویس قبل از این، از مقابل ایستگاه عبور کرد و در حالی که تعدادی مسافر سوار داشت، بدون توقف به راه خود ادامه داد! صدایش بلندتر میشود و ادامه می دهد: توقف در هر ایستگاه، وظیفه رانندگان است اما گاهی برخی فقط به سوال از مسافران برای پیاده شدن در ایستگاه بسنده می کنند و در صورت منفی بودن پاسخ، به راه خود ادامه میدهند و فکری به حال افراد منتظر در ایستگاه نمیکنند.هنوز صحبت های این شهروند ادامه دارد که صدای بانویی در اتوبوس می پیچد و از گرمای داخل فضا و روشن نکردن کولر گلایه می کند و با این جمله که «آدم می سوزد» میافزاید: اگر کولر درست است؛ چرا روشن نمی کنند و اگر خراب است باید تعمیر شود. این را میگوید و در حالی که مدام با گوشه چادر، عرق از پیشانی می گیرد، در ایستگاه بعد به همراه دختر جوانش پیاده می شود.ساعت ۱۱:۰6 اولین ایستگاه خیابان کارگر، بر گرمای هوا افزوده می شود و حرکت به کندی ادامه دارد. در این ایستگاه هر چند رمپ ویژه معلولان جانمایی شده است اما این سوال در ذهن تداعی می شود که آیا فرد معلول قادر است با شرایط اتوبوس های موجود در مسیر، آن هم بدون تجهیزات لازم برای حمل معلولان، از آن استفاده کند.
کندی حرکت
شهروندی هم که از ساکنان قدیمی خیابان کارگر است، از گرمای داخل اتوبوس و کندی حرکت رانندگان با وجود آزاد بودن مسیر گلایه می کند و با لبخندی می گوید: حرکت این سرویس خوب است اما یکی از رانندگان این مسیر که به تازگی به این خط اضافه شده است به قدری آهسته حرکت می کند که گاه فرد، پیاده رفتن را ترجیح می دهد. در ایستگاه بعد شهروندی که زیر سایه درختان چند قدم آن طرف تر در انتظار است با توقف اتوبوس، خود را به آن میرساند و بعد از چند دقیقه نشستن، گرمای داخل را غیر قابل تحمل می داند و با صدای بلند درخواست روشن کردن کولر را دارد.او که قطره های عرق بر پیشانی اش نقش بسته و پهنه صورتش را فرا گرفته است، پاسخی از راننده نمی شنود و در ادامه می گوید: تابش مستقیم آفتاب و حرارت داغ آن، در شهری کویری مانند بیرجند رغبت نشستن افراد را در ایستگاه هایی که هر چند به سایه بان مجهز است با صندلی های داغ که نیمی در آفتاب قرار گرفته است از هر مسافری می گیرد.
بی تفاوتی راننده به درخواست مسافران
ساعت 11:14 ایستگاه میدان امام خمینی (ره) میزان ترافیک در محدوده این میدان تا سه راه اسدی زیاد و هر ازگاهی راننده مجبور به توقف است در حالی که گرمای درون اتوبوس غیر قابل تحمل می شود، در جلوی اتوبوس از ابتدا تا انتهای مسیر باز است و سبب می شود هر از گاهی بوی دود ناشی از تردد دیگر اتوبوس ها وارد فضا و با گرما یکی شود و تحمل را غیر قابل تحمل تر می کند. دختری جوان که از گرمای هوا کلافه شده است، چند بار این موضوع را آهسته خطاب به دیگر مسافران مطرح می کند و بعد از چند ثانیه، تن صدایش اوج می گیرد و درخواست روشن کردن کولر را دارد اما راننده باز هم بدون توجه، فقط به نگاهی از درون آینه اکتفا می کند و بدون کوچک ترین پاسخی به راه خود ادامه می دهد!
عرصه هر لحظه بر مسافران تنگ تر و بر گرمای هوا افزوده می شود، صدای گریه دخترک دوباره در فضا می پیچد و ... و راننده بدون کوچک ترین پاسخی به مسیر ادامه می دهد. ساعت ۱۱:۲8 اتوبوس در ایستگاه میدان ابوذر توقف می کند و درها برای پیاده شدن به روی مسافران باز می شود.گلایه ها از یک ساعت سفر با اتوبوس درون شهری در حالی مطرح می شود که «غلامپور» رئیس سازمان مدیریت حمل و نقل بار و مسافر شهرداری بیرجند گفته بود: فقط ۱۰ درصد اتوبوسها در بیرجند سیستم سرمایشی ندارد و رانندگان اتوبوس های دارای سیستم سرمایشی موظف هستند کولرها را در این فصل روشن کنند و چنان چه راننده ای از کولر استفاده نکند افراد می توانند شماره اتوبوس را به این سازمان اعلام کنند.