فرخ نژاد
عناب، زرشک و زعفران از جمله تولیدات راهبردی استان است که هر سال در آستانه فصل برداشت، نوسانات قیمتی زیادی را تجربه می کند و قیمت های آن رو به نزول می رود و ضرر کشاورزان را دو چندان می کند. همان طور که طی روزهای گذشته، زعفران با افت قیمت همراه شد اما در این میان امسال بازار زرشک رنگ دیگری به خود گرفته و نمودار آن صعودی است تا جایی که هر کیلو گرم زرشک پفکی به مرز 80 هزار تومان رسیده است و دانه های اناری آن نیز هر کیلو گرم 68 تا 70 هزار تومان در بازارهای قاینات، بیرجند، درمیان و زیرکوه به فروش می رسد. این روند سبب خوشحالی کشاورزان شده است و هر چند بسیاری از آنان دیگر محصولی در انبارها ندارند اما امیدوارند با افت بازار هم سود مناسبی از برداشت امسال نصیب شان شود. در کنار این برای اولین بار است که مسئولان نیز از بالا رفتن قیمت آن ابراز خرسندی می کنند چرا که به دلیل نزدیکی فصل برداشت و برنامه هایی که برای کنترل بازار و برگشت عواید حاصل از این محصول به جیب کشاورز دارند امیدوارند از جولان واسطه ها کاسته شود.
بازار خالی از جنس نامرغوب
بنا به گفته یکی از زرشک کاران نمونه درمیانی، دلیل افزایش قیمت این است که دلالان و واسطه ها زرشک های نامرغوب و کم کیفیت موجود در سردخانه ها را فروخته اند و محصول باقی مانده مرغوب و مشتری پسند است و کمبود آن هم سبب شده است تا این روزها شاهد اوج گیری قیمت زرشک باشیم. «براتی»، افزایش قیمت زرشک را مربوط به سه، چهار روز اخیر می داند طوری که هر کیلو گرم زرشک پفکی در بازار 78 تا 80 هزار تومان به فروش می رسد. البته اگر کشاورزی، زرشک داشته باشد هر کیلو گرم با برگ را بین 60 تا 62 و بادکش شده را 74 تا 75 هزار تومان می خرند.پیش بینی او برای نوبرانه زرشک نیز در سال زراعی پیش رو این است که چندان تغییری در بازار ایجاد نشود مگر در زمان برداشت که به احتمال زیاد کمی کاهش خواهد داشت. به گفته او چون هوا رو به سردی می رود بهترین زمان برای نگه داشت زرشک است چرا که رطوبت جذب می کند و وزن آن سنگین تر می شود.
پیش بینی قیمت
یک تولید کننده هم می گوید: کشاورزان سال قبل هر کیلو گرم زرشک تازه را هفت هزار تومان می فروختند اما امسال با روند افزایشی قیمت ها بعید است کمتر از 15 هزار تومان قیمت داشته باشد. «ابراهیمی» با اشاره به این که هر چند توفان و سرما خسارت زیادی به محصول امسال وارد کرد اما در مقایسه با سال گذشته با 10 تا 15 درصد شاهد افزایش برداشت زرشک در استان خواهیم بود.
یک فرض در دفاع از واسطه ها
گفته های یک خریدار زرشک در زیرکوه نیز حکایت از آن دارد که این روزها یک کیلو گرم زرشک نوع اعلا یعنی پفکی 78 تا 80 و دانه اناری 68 تا 70 هزار تومان در بازار قیمت می خورد و دلیل افزایش آن هم این است که در سردخانه ها محصول چندانی برای عرضه موجود نیست. «آبیزی»، صدور این محصول را به خارج از کشور هم در افزایش قیمت آن بی تاثیر نمی داند و ادامه می دهد: اگر این فرض درست باشد که دلالان مسبب افزایش قیمت زرشک می شوند اما بالا رفتن آن سبب می شود در سال زراعی بعد قیمت پایه این محصول بر همان مبنا نرخ گذاری شود که این افزایش قیمت به نفع کشاورز است.
قیمت مناسب
رئیس سازمان جهاد کشاورزی نیز قیمت زرشک را با توجه به تورم موجود در بازار و افزایش هزینه های تولید مناسب می داند و ادامه می دهد چون چند ماه دیگر زرشک های نو به بازار می آید و احتمال کاهش قیمت ها وجود دارد؛ برای این که زرشک کار کمتر متضرر شود در برنامه داریم تا سازمان تعاون روستایی برای خرید توافقی این محصول ورود کند چرا که با این اقدام عواید حاصل از دسترنج کشاورز به جیب خود او می رود و از جولان دلالان و واسطه ها نیز کاسته می شود. مهندس «قوسی»، از پیگیری برای تامین تسهیلات ارزان قیمت و در اختیار گذاشتن این منابع به سازمان تعاون روستایی برای اجرایی شدن خرید توافقی زرشک خبر می دهد و پیش بینی می کند که تولید زرشک امسال در مقایسه با سال گذشته حدود 2 درصد بیشتر باشد. او، سطح زیرکشت زرشک استان را 16 هزار و 726 هکتار اعلام و اظهار می کند: سال گذشته بیش از هزار و 830 تن زرشک از باغ های استان برداشت شد. او، با اشاره به این که 12 واحد فراوری و بسته بندی زرشک در استان پروانه بهره برداری دریافت کرده است، می گوید: این واحدها با ظرفیت 9 هزار و 370 تن از مدیریت صنایع غذایی سازمان جواز گرفته اند و محصولاتی از قبیل کنسانتره زرشک، آب و شربت زرشک و ... تولید می کنند.