گروه جامعه
ساعت به وقت نیمروز و شلوغی شهر است، در خیابان های مرکزی شهر، جایی برای سوزن انداختن نیست. در و دیوار سیاه پوش عزای امام حسین (ع) و بازار مرکز استان، شاهد جمعیت و حضور افراد زیادی به منظور خریدهای مدارس و محرم است. اما در کوچه پس کوچه ها و پیاده روهای منتهی به بازار، حکایت دیگری جاری است. بساط دست فروشان داغ است و از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آن پیدا می شود. در مسیر کوچه منتهی به پارکینگ سه راه اسدی، سر و صدا و همهمه در ترافیک خودروهایی که برای ورود به پارکینگ آمده اند، اوج گرفته است. لا به لای خودروها نوجوانانی که در بساط آن ها قفس های مرغ، خروس و خرگوش به چشم می خورد، سخت مشغول بازار گرمی هستند.کمی آن طرف تر در حاشیه ناامن دیواری قدیمی، بلبشویی برپاست. عده ای گرد هم آمده و در سایه یکی از دیوارها، لباس های دست دوم را روی هم تلنبار کرده اند و مشتری هایشان هم هر از گاهی لباس های کوتاه و بلند رنگ و رو رفته را زیر و رو می کنند. صدای حراج و ارزانی مدام در گوش راسته بازار می پیچد، یکی پیراهنی به دست می گیرد و با صدای بلند می گوید برای خرید آن از بازار باید 50 هزار تومان بپردازی در حالی که این جا فقط با 10 هزار تومان، صاحب پیراهنی نو و جدید می شوی. لباس هایی که به گفته فروشندگان، تن پوش های زیادی خورده است تا به دست مصرف کننده بعدی برسد و مشتری هم با ابراز رضایت از قیمت کم آن، می گوید نگران مسائل بهداشتی آن نیست چرا که با یک یا دو بار شست و شو با آب داغ اگر مشکلی باشد رفع می شود!
لباس های دست دوم
افزون بر لباس های دست دوم، در بساط برخی، تعدادی اسباب بازی و کفش کهنه هم به چشم می خورد. یکی از فروشندگان می گوید در خانه نیز بساط می کند و مشتری های خاص خود را دارد. او که اجناس، برایش از شهر دیگری با اتوبوس ارسال می شود، می افزاید: این جا قیمت لباس ها بسته به نوع و اندازه آن بین دو تا 20 هزار تومان است و کاسب و خریدار هر دو راضی هستند. در راسته پیاده روی بازار در خیابان جمهوری اسلامی هم که به تازگی نونوار شده، پیاده رو مثل هر روز میزبان دست فروشانی است که برای تامین خرجی زندگی یکی بساط سبزی، سیر و پیاز محلی، گوجه، بادمجان و عناب و پسته پهن کرده است و دیگری شیر، ماست، نان، کشک، رب، روغن و ترشی و ... می فروشد، محصولاتی که باید از نظر بهداشتی در شرایط و دمای خاصی نگهداری شود.
رب، زیر قیمت!
کمی آن طرف تر، مرد میان سال در حالی که روی جعبه چوبی نشسته و پارچه ای روی پا انداخته است، مشغول واکس زدن و دوخت و دوز کفش است. او می گوید 20 سال از عمرش به فعالیت در این حرفه می گذرد، از وضعیت فروش این روزها چندان رضایت ندارد چرا که دستمزد یک روزش به 15 هزار تومان هم نمی رسد. در فاصله دو قدمی او، پسرکی مشغول فروش رب به قیمت هزار تومان کمتر از بقیه رقباست و بازار فروشش داغ داغ است. کمی جلوتر، فردی لباس های کوتاه و بلند را روی دیوار با طنابی آویزان کرده است، آن طرف تر هم بساط لوازم خانگی پهن کرده و حاشیه جدول را دست فروش لوازم خانگی به قرق خود درآورده است. بساط گردو فروش نیز برپاست و در کنارش، پسری لیموی تازه عرضه می کند. در قسمتی از راسته حاشیه بازار بهداشت به فراموشی سپرده و حشرات زیادی گرد بساط ها جمع شده است. در کنار آن هم فروش دل و روده گوسفند با وضعیت نامناسب بهداشتی که ایجاد کرده است، جای بسی تعجب دارد.
پاسخ مسئول
مسئول اداره اجراییات شهرداری بیرجند با استناد به تبصره 2 بند یک ماده 55 می گوید: آزادسازی معابر بر عهده این نهاد است و از آن جا که برخی افراد در ملک در حال فعالیت هستند دست شهرداری از نظر ممانعت برای فعالیت بسته است و برخورد با آن ها نیز متوجه این نهاد نیست. «میرزایی» با اشاره به تهدید بهداشت عمومی در عرضه لباس های دست دوم، برخورد و پیگیری موضوع را در حیطه وظایف بهداشت محیط می داند و می افزاید: این نهاد باید از طریق مراجع مربوط مانند کارگروه بهداشت استان، دادگستری و ... برای نظارت یا ممانعت از فعالیت آن ها اقدام کند. وی با تاکید بر این که برای سامان دهی دست فروشان اقدامات زیادی انجام شده است، از فعالیت 20 دست فروش با مجوز اتاق اصناف خبر و ادامه می دهد: برای برخورد با دست فروشان بدون مجوز فعالیت، نیاز به فرهنگ سازی داریم و باید دیگر دستگاه ها برای جمع آوری و سامان دهی این صنف همکاری کنند تا بدون تبعات اجتماعی اقدام مناسبی انجام شود.
بهداشت چه می گوید؟
مسئول واحد بهداشت محیط و حرفه ای مرکز بهداشت بیرجند هم با اشاره به ممنوعیت عرضه لباس های دست دوم و قانونی نبودن آن از نظر وزارت بهداشت، دلیل این موضوع را مقدور نبودن پایش برای احراز سلامت آن ها اعلام اما اضافه می کند: در این ارتباط بهداشت محیط شرح وظیفه ای ندارد اما وزارت بهداشت ممنوعیت آن را اعلام و در این زمینه بخشنامه ای صادر کرده است. «کربلاییان» به بروز مخاطرات و انتقال برخی بیماری ها به ویژه پوستی در استفاده از این نوع لباس ها اشاره و اضافه می کند: این موضوع به معضلی برای شهرستان تبدیل شده و برای رفع آن نیاز به همکاری دیگر نهادهاست.