زهرا خسروی
در امتداد نگاه خانه های سر به فلک کشیده، در گوشه یکی از تقاطع های اصلی شهر واقع است. معماری خانه های آن با دیوارهای رنگ و رو رفته شباهت چندانی به منطقه ای شهری ندارد و از نظم خاصی پیروی نمی کند. فرش کوچه هایش خاک است و هوایش با بوی ناشی از نگهداری حیوانات خانگی درآمیخته است. جای جای آن محدوده ای شبیه به یک جزیره دور افتاده و روستایی به دور از امکانات است نه یک نقطه واقع در دل شهر. محله «جلیلیان» در کنار نگاه بی تفاوت رهگذران در تقاطع بلوار شهید صیاد شیرازی و امام رضا (ع) روزگار می گذراند.یکی از شهروندان که 10 سال از سکونتش در این محله می گذرد، مشکلات این نقطه را یکی دو مورد نمی داند و با اشاره به این که قدمت ساخت و ساز در آن را به یاد ندارد، نبود راه ورودی قانونی برای تردد وسایل نقلیه، آسفالت نشدن معابر و کوچه ها و ... را از مشکلات چند ساله ساکنان این نقطه از شهر بیان می کند در حالی که سال هاست با آن دست و پنجه نرم می کنند.
بدون خدمات شهری
«حسینی» با اشاره به نقشه تفصیلی مصوب این منطقه و انجام کارها از طریق قانونی می گوید: با پیگیری اهالی مشکل آب، برق و گاز این منطقه رفع شد اما خدمات زیرساختی ندارد و با این که راه و شهرسازی آسفالت رایگان می دهد متاسفانه شهرداری مجوز ساخت نمی دهد.او نبود شبکه فاضلاب و جاری شدن آب منازل در کوچه های خاکی را از دیگر مشکلات ساکنان این محله می داند که در تابستان مشکلات خاص خود را دارد و در زمستان هم افزون بر این موضوع به دلیل بارندگی دغدغه اهالی برای رفت و آمد در کوچه ها دو چندان می شود.وی رفت و آمد دانش آموزان به مدرسه و عبور از دو بولوار شلوغ و پرتردد را از دیگر مشکلات ساکنان این محدوده می داند و می افزاید: با این که بارها وعده داده شد که پل هوایی به این منظور نصب می شود اما هنوز اقدامی انجام نشده است و سطل های زباله هم هر سه یا چهار روز و پس از تماس ساکنان با شهرداری، تخلیه می شود.به گفته وی، در حالی که در نقشه مصوب، راه قانونی از طرف خیابان 35 متری وجود دارد اما شهرداری مسیر را باز نمی کند. او از مخاطرات سکونت در این نقطه هم می گوید و اظهار می کند که با وقوع باران شدید، سیل جان اهالی را تهدید می کند هر چند چاره ای جز سکونت در این نقطه ندارند بنابراین باید توسط مسئولان متولی چاره ای در این باره اندیشیده شود.
مسیر سخت مدرسه
بانوی دیگری هم که از سکونتش در این محل 22 سال می گذرد؛ مشکلات این محدوده را نه مربوط به امروز بلکه از سال ها قبل می داند و با اشاره به نبود بسیاری از امکانات رفاهی در این نقطه می گوید: نبود نانوایی، مدرسه و مسجد از مهم ترین کمبودهایی است که ساکنان این نقطه با آن مواجه اند و باید به ناچار برخی افراد همپای کودکان دو نوبت مسیر خانه تا مدرسه را در گرمای تابستان و سرمای زمستان آن هم از مسیر ناهموار رودخانه طی کنند.«میری» از پیگیری برای آسفالت معابر طی سال های قبل هم می گوید که هنوز به نتیجه نرسیده و این موضوع مشکلاتی برای ساکنان به وجود آورده است و جاری شدن فاضلاب در کوچه ها و مسائل بهداشتی آن اهالی را آزار می دهد. او تعبیه یک سطل زباله برای 60 خانوار ساکن این محدوده را از دیگر مشکلات مطرح و اضافه می کند: زندگی در این نقطه بر ساکنان سخت می گذرد.دیگر شهروند ساکن این محله رشته کلام را به دست می گیرد و ادامه می دهد: از نگهداری دام و نگهداری حیوانات خانگی توسط برخی اهالی و بوی نامطبوع به ویژه در تابستان ها و معضلات بهداشتی این منطقه که بگذریم، پرسه سگ های ولگرد آن هم در دسته های زیاد به ویژه شب ها بر وحشت و ترس اهالی افزوده است.به گفته وی، حدود یک ماه از سوختن لامپ انتهای کوچه می گذرد و به دلیل تاریکی بیش از حد در شب ها و مشکل رفت و آمد به ویژه برای کودکان، با مراجعه برای دریافت لامپ و تامین روشنایی گفته شد باید در نوبت قرار بگیرید و هنوز اقدامی در این باره انجام نشده است . وی به ضرورت ایجاد پل هوایی برای رفت و آمد کودکان به مدرسه رو به روی رود اشاره و اضافه می کند: اگر پل هوایی تعبیه شده در بولوار صیاد شیرازی در این قسمت تعبیه می شد برای رفت و آمد مدرسه بچه ها خیالمان راحت بود.
نیاز به تهیه طرح تفکیکی
معاون معماری و شهرسازی شهرداری بیرجند محله جلیلیان را جزو محدوده خدمات شهری اما ارائه خدمات را منوط به اجرای معابر می داند و می افزاید: با توجه به کلی بودن سند اراضی و املاک واقع در محله جلیلیان، مالک اولیه باید برای تهیه طرح تفکیکی اقدام کند تا برابر ماده 101 قانون شهرداری ها حق و حقوق شهرداری استیفا و معابر اجرا شود.«فخیم زاده» با تاکید بر این که تا این محدوده افراز نشود، توسط شهرداری و اداره ثبت به رسمیت شناخته نمی شود و اراضی مالک بسیار فراتر از قسمت مسکونی است، ادامه می دهد: چون این نقطه از شهر مالک شخصی و سند کلی دارد، شهرداری نمی تواند اقدامی انجام دهد، از طرفی آن جا حریم رودخانه است و باید آزاد و مباحث فنی رعایت شود هرچند دیوار ساحلی و لای روبی مرتب اجرا می شود و در حالت عرف بارندگی مشکل چندانی نداریم.