10 سال محرومیت 2 شهر از مزایای نقاط محروم
تعداد بازدید : 24
بیرجند و قاین در بند یک تصمیم
قاسمی - سازمان برنامه و بودجه هر چند سال، شاخص های توسعه یافتگی را بررسی و درباره برخوردار شدن یا نشدن مناطق از مزایای مناطق محروم، تصمیم گیری می کند. دو شهر بیرجند و قاین از سال 87 از شمول مناطق محروم خارج شد و از مزایای این نقاط برخودار نمی شود البته بخش ها و روستاهای آن ها شامل مناطق محروم است. در جدیدترین بررسی های این سازمان، شاخص های بیرجند و قاین بررسی شد و این احتمال وجود دارد که دوباره به شرایط برخوردار نبودن باز گردد.
اولویت ها برای رفع محرومیت
فرماندار بیرجند می گوید: سازمان برنامه و بودجه بر اساس شاخص هایی که از وزارتخانه ها می گیرد در ابتدای هر برنامه توسعه، مناطق و دهستان های محروم را شناسایی می کند که در این بررسی ها شهرهای بیرجند و قاین در شاخص های توسعه یافتگی از میانگین مورد نظر جلوتر بود و سبب شد از اعتبارات 3 درصد مناطق محروم حذف شود. «ناصری» می افزاید: با توجه به وجود برخی محدودیت ها در شهرهای یاد شده، کارشناسان این سازمان به استان دعوت شدند تا برخی شاخص ها را دوباره بررسی کنند که هنوز نتیجه اعلام نشده است. به گفته وی، محروم نبودن بیرجند و قاین در نظر سازمان یاد شده سبب محروم شدن این دو شهر از اعتبار 3 درصد فروش نفت شد اعتباری که برای انجام پروژه های عمرانی و زیرساختی هزینه می شود البته شهرستان بیرجند از اعتبارات نفت برخوردار می شود اما در شهر هزینه نمی شود در حالی که شاخص ها در برخی نقاط مانند شمال این شهر، مشکل دارد. ناصری، برای نجات از این عقب ماندگی راهکاری هم دارد، این که اعتبار جداگانه ای به بیرجند اختصاص یابد و هر چند در بعضی شاخص ها مانند مسکن یا آب روستایی شروع شده است اما با وجود این برای رفع محرومیت در شهر بیرجند پروژه هایی مانند مدرسه سازی، مبلمان شهری، توسعه معابر و فضای سبز و ... اولویت دارد.
محرومیت از برخی امتیازها
فرماندار قاینات هم می گوید: نظر اولیه کارشناسان پس از سفر این بود که وضعیت قاین طوری است که هنوز باید از شرایط برخوردار نبودن استفاده کند که این موضوع در شهرستان پیگیری می شود. به گفته «کریمی» برخوردار قلمداد شدن قاین در این سال ها سبب محروم ماندن از برخی امتیازها از جمله اعتبارات توازن و 3 درصد فروش نفت شده است و همچنین یک سری مشوق ها در احکام حقوقی کارکنان دولت لحاظ نمی شود که موضوع ماندگاری پزشک از آن جمله است. وی با اشاره به این که در بررسی شاخص، قاین و بیرجند با کرج، تهران، مشهد و ... سنجیده می شود در حالی که این دو شهر عقب تر است، می افزاید: قاین برای جبران عقب ماندگی اگر چه از توازن منطقه ای اعتبار ندارد اما از سرفصل دیگری مانند تملک دارایی های سرمایه ای بودجه می گیرد با وجود این در برخی شاخص ها عقب است.
تامین منابع از محل دیگر
اما رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان به بازدید کارشناسان کشوری و پیگیری بازگشت این دو شهر به شرایط برخوردار نبودن اشاره می کند و می گوید: سال 87 مصوبه ای اعلام شد که در آن فقط دو شهر بیرجند و قاین از فهرست مناطق کمتر توسعه یافته حذف شد ولی توابع آن جزو مناطق کمتر توسعه یافته است اما سازمان برنامه و بودجه کشور با بررسی و رصد مجدد شرایط استان ها در صدد بازنگری این طبقه بندی است و با پیگیری استان، کارشناسان از شهرهای بیرجند و قاین بازدید و به صورت میدانی وضعیت استان را مشاهده کردند چرا که به اعتقاد ما در استان بسیاری از ابنیه یا فضاهایی که در شاخص ها لحاظ می شود به هیچ عنوان شرایط مناسبی ندارند به عنوان مثال می توان به سرانه فضای کتابخانه ای یا ورزشی و فرهنگی که فرسوده و از رده خارج هستند اشاره کرد.
به گفته«پورعیسی» سرانه های آموزشی نیز از همین موارد است که شکاف عمیق فضاهای آموزشی در این دو شهر استان را نشان می دهد در حالی که در بیرجند و قاین به دلیل کثرت جمعیت نیازمند تحصیل، نیاز مبرمی به ایجاد فضاهای آموزشی وجود دارد.
وی می گوید: فهرست جدید مناطق کمتر توسعه یافته در مراحل بررسی نهایی برای طرح در کارگروه های مرتبط در سازمان برنامه و بودجه کشور است و تاکنون به هیئت وزیران ارسال نشده است. در تشخیص محرومیت استان ها در کشور ترکیبی از شاخص های متعدد در کنار هم لحاظ می شود اما ظرفیت دیگری هم در قانون وجود دارد که بر مبنای آن در شاخص های حوزه آموزش، بهداشت، برخورداری از آب آشامیدنی، راه، امور فرهنگی و اقتصادی، مقدار هر شاخص در شهرستان ها به صورت مجزا با میانگین کشوری شاخص مقایسه و اعتبار پرداخت می شود.به گفته وی هر چند اعتبارات "3 درصد درآمد حاصل از صادرات نفت خام و گاز طبیعی " قابل هزینه در دو شهر بیرجند و قاین نیست اما استان منابع متعددی در اختیار دارد که سرجمع آن توزیع می شود و از آن جا که توزیع اعتبارات استان بر اساس جمعیت و برخوردار نبودن است سهم این دو شهر از بقیه منابع و ردیف های اعتباری جبران می شود.
وی ادامه می دهد: برای برخوردار قلمداد شدن یا نشدن یک منطقه، شاخص های زیادی بررسی می شود که از میان آن ها ظرفیت آموزشی کارگاه های مراکز آموزش فنی و حرفه ای شهرستان نسبت به جمعیت فعال اقتصادی، مرکز بهداشت شهری به ازای 10 هزار نفر جمعیت شهری، سرانه فضای فرهنگی و ورزشی سرپوشیده و روباز، کلاسهای غیر استاندارد و تراکم دانش آموز در کلاس را می توان مثال زد. وی تاکید می کند: امسال موضوع تعیین نقاط غیر برخوردار مطرح و بر اساس شاخص های استاندارد در کشور، وضعیت هر یک از شهرستان های استان بررسی شده است که بر اساس فاصله آن ها با شرایط استاندارد، اعتبار می گیرند برای مثال در شاخص استقرار مرکز بهداشت شهری به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت، شهرستان بشرویه 03/1، بیرجند 39 صدم و قاین 16/1 متر مربع و سرانه استاندارد کشوری 45 صدم متر مربع است بنابراین چون بیرجند در این شاخص از سرانه استاندارد پایین تر است اعتبار می گیرد ولی دو شهرستان دیگر اعتبار نمی گیرند.
به نظر وی استان از نظر شاخص های توسعه یافتگی شرایط مناسبی ندارد و به دنبال راه های کاهش عقب ماندگی هستیم اما به این معنی نیست که هدف محروم معرفی کردن همیشگی منطقه و دست نیاز طلب کردن باشد.