دست خالی مدارس و قفسه های کوچک کتابخانه ها
قاسمی
وجود کتابخانه ای مناسب و برخوردار از کتاب های متناسب با سن دانش آموزان در مدرسه از ابتدایی ترین کارها برای ترویج فرهنگ کتاب خوانی و علاقه مند کردن دانش آموزان به کتاب است تا در کنار مطالعه دروس، به این تفریح سالم و پر منفعت روی آورند و از دوران مدرسه با کتاب و کتاب خوانی انس بگیرند اما متاسفانه، مدارس زیادی در استان یا کتابخانه و کتاب ندارد یا منابع آن ها جدید و به روز نیست.
کتابخانه کلاسی
دبستانی در شمال شهر است و کتابخانه ندارد اما معاون پرورشی می گوید: چند سال قبل حدود 800 جلد کتاب بین کتابخانه های کلاسی توزیع شد و حالا این مدرسه کتابخانه های کلاسی دارد که منابع آن مربوط به سه چهار سال قبل است و در این مدت به دلیل مشکلات مالی، کتاب جدیدی اضافه نشده است. «قاسمی» تاکید دارد این کتاب ها چند سال قبل از طرف امور تربیتی آموزش و پرورش یا با کمک خیران و دانش آموزان تامین شد. به گفته وی با توجه به قرار داشتن کتابخانه در کلاس و مشکلات مالی و فرهنگی این منطقه نمی توان درباره استقبال بچه ها از مطالعه و کتاب خوانی نظر داد با وجود این به تامین منابع جدید نیاز است.
یک کتابخانه کوچک
اما در دبستانی هیئت امنایی در جنوب شهر، چند قفسه کتاب، اتاقی کوچک را به دو قسمت تقسیم کرده است، قسمتی برای فروشگاه و قسمتی هم ویژه کتابخانه نه چندان مجهز. به گفته معاون پرورشی مدرسه، تعداد کتاب ها به 360 جلد می رسد البته در هر کلاس هم کتابخانه کلاسی وجود دارد که بین 30 تا 50 جلد کتاب در آن دیده می شود. «فاطمه مرادی» استقبال دانش آموزان دوره اول دبستان را بیشتر اعلام و اضافه می کند: کتاب های قدیمی حذف نشده است اما هر سال تعداد جدیدی به منابع مدرسه اضافه می شود البته مدرسه اعتباری برای این کار ندارد و از درآمد مدرسه، کتاب خریداری می شود. او ادامه می دهد: این مدرسه 360 دانش آموز دارد که بیش از 100 نفر عضو کتابخانه هستند. مدیر مدرسه هم معتقد است هر چه کتابخانه مجهزتر باشد در جذب دانش آموزان موفق تر است در حالی که فضای موجود، مناسب نیست و کمبود آن محسوس است. «صابری نیا» می افزاید: اگر فضای مناسبی باشد و یک کلاس به کتابخانه اختصاص یابد که امکان مطالعه در آن فراهم باشد در جذب دانش آموزان به کتاب خواندن موثر است اگر چه گاهی کتاب هایی درخواست می شود که در کتابخانه مدرسه نیست.
مساعدت والدین برای خرید کتاب
کتابخانه دبیرستانی دخترانه در جنوب شهر، دو هزار و 800 جلد کتاب دارد و از 380 دانش آموز آن حدود 70 نفر عضو هستند. معاون پرورشی مدرسه، می گوید: بیشتر دانش آموزان پایه های بالا به دنبال درس هستند و کمتر سراغ کتاب های عمومی می روند به همین دلیل درکنار منابع مختلف، از کتاب های کمک درسی نیز غفلت نشده است اما دانش آموزان پایه های پایین تر که وقت آزاد بیشتری دارند از انواع کتاب های رمان، ادبی، تاریخی و ... استفاده می کنند. «اللهیاری» اظهار می کند که از جایی برای تامین منابع به مدرسه کمک نمی شود و فقط از مساعدت والدین برای خرید کتاب درسی و غیره استفاده می شود با وجود این، هنوز قفسه های خالی در کتابخانه وجود دارد که می توان با کتاب هایی درباره حوزه های ادبی، روان شناسی، رمان و ... تکمیل کرد و در صورت تامین منابع مالی برای خرید و تجهیز بیشتر در زمینه های عمومی اقدام می شود.
430 کتابخانه مستقل
رئیس اداره فرهنگی و هنری، اردوها و فضاهای پرورشی اداره کل آموزش و پرورش می گوید: کتابخانه های مدارس به دو بخش کتابخانه مستقل در مدارس متوسطه اول و دوم و کلاسی در مقطع ابتدایی تقسیم می شود که از 622 مدرسه متوسطه اول و دوم 430 باب کتابخانه مستقل دارند. همچنین در چهار هزار و 600 کلاس هم دو هزار و 843 کتابخانه کلاسی وجود دارد و امکان استفاده از 104 هزار جلد کتاب فراهم است. بنا بر آماری که «نورمحمدی» ارائه می کند 31 مدرسه ابتدایی دارای کتابخانه مستقل است که بیش از 164 هزار جلد کتاب دارد. وی با اشاره به این که هزار و 757 کلاس کتابخانه ندارد، ادامه می دهد: کتابخانه های کلاسی برای سهولت دسترسی دانش آموزان ابتدایی ایجاد می شود و معلم پس از تدریس، کتاب های مرتبط را به دانش آموزان معرفی و ارتباط نزدیک بین دانش آموز و کتاب خوانی برقرار می کند. به نظر او استان تعداد زیادی کتابخانه کم دارد اما الزامی برای ایجاد کتابخانه نیست و با وجود این، آموزش و پرورش در حد امکان منابعی از انتشارات مشخص و با تخفیف خریداری می کند و مدیران مدارس هم بر اساس میزان سرانه ها، کمک خیران و والدین دانش آموزان برای تامین کتاب اقدام می کنند البته مدیران مدارس می توانند از اداره هایی مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی، تبلیغات اسلامی و ... هم برای تامین کتاب کمک بگیرند. وی با تاکید بر این که اعتبار و سرانه ای برای تامین کتاب نیست و بیشتر در نمایشگاه ها برای تامین کتاب اقدام می شود ادامه می دهد: در سال های گذشته کتاب رایگان تامین می شد و در اختیار مدارس قرار می گرفت اما دیگر اعتباری برای خرید کتاب پرداخت نمی شود و فقط از مشارکت خیران، سرانه مدارس و کمک دستگاه ها می توان استفاده کرد.