پای پرانتزی در کودکان و آنچه باید بدانید
پای پرانتزی یا قوس پا شایعترین بدشکلی استخوانهای پا در بین کودکان به شمار میرود. از بدو تولد تا دوسالگی در همه کودکان نوعی قوس طبیعی در پا وجود دارد. تا دوسالگی میزان این انحنا به طور تقریبی10 درجه است و بعد از دو سالگی با رشد کودک این انحنا به صفر میرسد.در حالت انحنای طبیعی قوس پا، صفحه رشد کودک هیچگونه مشکل خاصی را نشان نمیدهد، اما چنان چه در اثر تروما و ضربه یا صدمات مختلف به صفحه رشد آسیب وارد شود، این انحنا غیرطبیعی خواهد شد.بسیاری از مادران به دلیل نگرانی از احتمال بروز اختلال پای پرانتزی، کودک خود را پیش از شروع به راه رفتن نزد پزشک متخصص میآورند؛ در حالی که به طور معمول تا کودک راه نرود این موضوع مشخص نمیشود و بهتر است والدین نگرانی پیش از قدم برداشتن کودک خود نداشته باشند.مهمترین اقدام در تشخیص این عارضه، معاینه و شرح حال کامل فرد است. چنان چه صدمه و آسیبی به صفحه رشد وارد نشده باشد، جای نگرانی نیست و با پیگیریهای لازم قابل اصلاح است. در این شرایط نیاز به تجویز کفش یا لوازم خاص نیست، چرا که این لوازم تنها کودک را در راه رفتن محدود میکنند و تأثیری در بهبود ندارند. پیگیری این مورد توسط والدین به این دلیل اهمیت دارد که اگر در طول رشد، انحنای پاها سیر پیشرونده داشته باشد، اقدامات درمانی لازم به موقع انجام شود.
دلایل پاپرانتزی شدن کودکان
عوامل بروز این اختلال علاوه بر مادرزادی بودن آن، میتواند هر عاملی باشد که موجب وارد شدن آسیبهایی به صفحه رشد کودکان می شود. در این میان میتوان به ضربهها، بیماریهای متابولیک، عفونت، آرتروزهای استخوانی یا شکستگی اشاره کرد.هنگام تشخیص اختلال پای پرانتزی در کودکان، میزان انحنای پاها در بعد از دو سالگی با هر درجهای حتی یک و دو درجه نیز عامل پاتولوژیک محسوب میشود و باید در این شرایط بررسیهای لازم برای تعیین روش درمانی انجام شود. 80 تا 90 درصد موارد پای پرانتزی خود به خود برطرف میشود. مهمترین مسئله در بدشکلیهای زاویهدار، تشخیص علتهای پاتولوژیک است و به طور تقریبی تا هشت سالگی برای درمان آن، جراحی توصیه نمیشود. در سنین بالاتر که این نوع اختلال غیرقابل اصلاح است، بر اساس نیاز فرد و شدت اختلال جراحی انجام میشود. البته جراحی در این زمینه نیز روشهای گوناگونی دارد.اکثر نوزادان به هنگام تولد دچار انحراف پاها به شکل پرانتز هستند که نرمال است و این انحراف تا زمانی که کودک راه بیفتد مشاهده میشود. این انحراف تا سن ۵. ۱ تا دو سالگی وجود دارد که طبیعی است و کودک را زیر نظر میگیریم.این انحراف در شرایطی نرمال است که همراه با لقی در زانو نباشد، کودک تپل نبوده، مقدار شدید نباشد و از نظر نرمی استخوان مشکلی نداشته باشد.این انحراف از سن دو سالگی به بعد برعکس و به شکل x یا هشت میشود که اگر شدت آن زیاد نباشد و کودک از لحاظ کمبود کلسیم و ویتامین D مشکلی نداشته باشد، تا سن چهار سالگی مشکلی ایجاد نمیکند.از سن چهار تا شش سالگی همه این انحرافها خود به خود اصلاح میشود، ولی اگر هرکدام از این موارد ادامه یابد، دارو درمانی که بسته به سن و شرایط هر کودک فرق میکند شروع میشود. اگر تا سن هفت تا هشت سالگی ادامه یابد، در این شرایط کودک تحت عمل جراحی قرار میگیرد و بهتر است که قبل از پایان سن رشد انجام شود.بعضی از والدین اشتباه بزرگی میکنند و برای عمل جراحی دیر اقدام میکنند که در این شرایط جراح خیلی دردسر دارد و استخوان شکسته و اصلاح میشود. توجه شود که جراحی قبل از پایان سن رشد ساده و راحت است.مهمترین نکاتی که باید والدین این کودکان توجه کنند این است که توصیه میشود وزن این بچهها زیاد نشود، زیرا مشکل را تشدید و از اصلاح خود به خود جلوگیری میکند و دیگر این که دقت شود این کودکان دچار کاهش ویتامین D و کلسیم نشوند، چون باعث نرمی استخوان میشود.