حسینی نژاد- چند روزی از شروع امتحانات پایان سال دانش آموزان می گذرد و والدین با امتحانات و فرزندان خود درگیرند.
چرا به فکر خودت نیستی، اینستاگرام و تلگرام را کنار بگذار، درست را بخوان، ما خیر و صلاح تو را میخواهیم، فردا پشیمان می شوی؛ این دیالوگ های کوتاه ورد زبانشان شده است.
گاه برخی ها می گویند هر گلی می زنی به سرخودت می زنی وگاه هم از فرط دلسوزی غرولند می زنند و زمین و زمان را بابت بازیگوشی های فرزندان به هم می بافند.
دلشان غنج می رود برای نمره 20 حتی اگر خودشان در کارنامه خود یک نمره بیست را به خاطر نداشته باشند، غافل از اینکه همیشه اوضاع بر وفق مراد نیست. گاه دانشآموز از درسی تنفر دارد، گاه از یادگیری درسی عاجز است وگاه هم به راهنمایی میل ندارد و دلش می خواهد همانطور به بی خیالی اش ادامه دهد.
اکنون خرداد است و فصل امتحانات. برخی دانش آموزان از قبل برنامه ریزی کرده اند و مدام درس می خوانند و برخی هم تمایل دارند این روزها را بدون دغدغه سپری کنند و تمایلی به راهنمایی و نصیحت های والدین و اطرافیان هم ندارند.
متعادل درس می خوانم
«سمیه ثابت» یکی از دانش آموزان پایه هفتم تحصیلی است که می گوید: درس خواندن من آهسته و پیوسته است .همیشه در طول سال تحصیلی به درس معلم خوب گوش می دهم و در حد متعادل هم درس می خوانم اما از آن جا که دغدغه ام در فصل امتحانات کمتر از دیگر خواهر و برادرهایم است همیشه پدر و مادرم مرا سرزنش می کنند.
او که اعتقادی به نمره 20 ندارد، می گوید : برای من برخلاف والدینم و همچنین خیلی از دانش آموزان نمره مهم نیست، فهمیدن درس ها خیلی مهم است. خیلی از اوقات اشتباهاتی که در سوالات امتحانی کرده ام را بازخوانی می کنم و آن ها را در ذهن می سپرم و معتقدم این روش کار برایم مثمر ثمر است.
رقابت سنگین
یکی از محصلان پایه سوم دبیرستان در یک مدرسه خصوصی نیز می گوید : از یک ماه قبل معلم های ریاضی و فیزیک کلاس های درسی را به صورت فشرده و فوق العاده برگزار می کنند به طوری که گاه فرصت تنفس برای دانش آموزان باقی نمی ماند. او که رقابت های سنگین بین دانش آموزان این مدرسه خصوصی را یکی از مهم ترین دلایل درس خواندن خود عنوان می کند، می گوید: اکنون که فصل امتحانات است برای گرفتن یک نمره بیشتر ممکن است سختی های زیادی را متحمل شوم.
مهمانی قدغن
او می گوید: در خانه ما از یک ماه پیش مهمانی رفتن و تلویزیون تماشا کردن ممنوع شده ضمن اینکه استفاده از تلفن همراه نیز در این فصل قدغن است.
وی با اشاره به اینکه والدینم امتحان را برایم غول بزرگی جلوه داده اند که باید با آن پیکار کنم، می گوید: با شنیدن نام امتحان استرس تمام وجودم را فرا می گیرد و حتی اگر از درس های ساده ای که توانایی زیادی در آن داشته باشم امتحان گرفته شود باز هم احساس دلشوره دارم و وقت رفتن به آزمون دچار حالت تهوع و معده درد می شوم.
دلشوره مادر
«سروری» یکی دیگر از دانش آموزان پایه ششم دبستان با اشاره به تاکید خانواده اش به درس خواندن در فصل امتحانات می گوید : من به برخی از درس ها علاقه ای ندارم و تذکر و سفارش های مادرم نیز شب امتحان هیچ تاثیری ندارد.
مادرم زمان امتحانات دلشوره زیادی دارد و همه تفریح ها را تعطیل می کند تا برای مطالعه تمرکز داشته باشم و با این حساسیت ها مجبورم شب امتحان همه درس های تلنبار شده را بخوانم.
اعتماد ندارند
او که بیشتر تمایل دارد والدینش نسبت به درس خواندنش بی تفاوت باشند تا اینکه تمام وقت خود را درگیر مسائل درسی فرزندان کنند، می گوید: پدر و مادرم همیشه تعریف می کنند زمان تحصیلشان هیچ کسی به آن ها نگفت درس بخوانید و خودشان خود را ملزم به خواندن و نمره گرفتن می کردند اما اکنون طوری رفتار می کنند که انگار هیچ اعتمادی به فرزندان ندارند و الزاما باید تحکم حاکم باشد.
دلم می خواهد وقت امتحانات بیشتر از اینکه فضای خانه خشک و بی روح باشد و اختلاف ها و مشکلات همیشگی در آن موج بزند فضایی شورآفرین، صمیمی و آرامبخش ایجاد شود.
«صادق» دانش آموز تیزهوشان که نقش کلاس های تقویتی و خصوصی را بسیار موثر می داند، معتقد است: مسائل مالی نقش مهمی در نمرات تحصیلی و موفقیت فرزندان ایفا میکند، بنابراین سامان بخشیدن مسائل مالی در زمان امتحانات وظیفهای مهم است که باید والدین جدی بگیرند.
البته مادر این دانش آموز تعدد کلاس هایی که معلم ها گاه به دانش آموزان توصیه می کنند را زیاد می داند و می گوید: نرخ کلاس های خصوصی و تقویتی در فصل امتحانات به قدری زیاد است که مسائل مالی آن عرصه را بر والدین تنگ میسازد و علاوه بر آن دانش آموز را بد عادت می کند.
وظیفه دانش آموز
در این زمینه یک کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی امتحان دانشآموز را یک وظیفه برای خود دانش آموز می داند نه وظیفه والدین. دانش آموز باید به موقع درس بخواند، تمرین حل کند و...
«ملیحه ابراهیمی» برقرار کردن ارتباط صمیمی با مشاوران و معلمان مدرسه و همچنین والدین دیگر دانش آموزان را یکی از وظایف والدین می داند و می گوید: با این کار فرزندان بیشتر درس خواندن را دنبال می کنند ومشاوره و راهنمایی می گیرند .
به گفته وی، در فصل امتحانات لازم است ضمن ایجاد محیطی آرام و صمیمی میزان رفت و آمدهای خانوادگی محدودتر شده و تفریحات برنامهریزی شده جایگزین برخی فعالیت ها شود. وی درس خواندن طولانی و خستهکننده را به ضرر دانش آموز می داند و می افزاید: تفریحات ساده نظیر گردش در فضای آزاد، کوه، پارک و... فواید زیادی برای فرزندان دارد. به عقیده وی، تاکیدهای بیش از حد، امر و نهیهای مکرر، سرزنش و... در موقعیت دشوار امتحانی از سوی فرزندتان به عنوان دخالت تلقی میشود. اگر فرزندتان تصمیم گرفته به میزان اندکی مطالعه کند، مطمئن باشید با امر و نهی شما همین میزان اندک مطالعه را نیز انجام نخواهد داد.
بنابراین تنها لازم است زمان درس خواندن او را تایید و تشویق کنید و از طعنه زدن و تحقیر بپرهیزید .
با تشویق و تایید فرزندتان و شنیدن حرف ها و درد دل هایش حس عجیبی در وی رشد میکند. او احساس می کند که قدرت پیدا کرده و قادر است بیشتر مطالعه کند، در این صورت، یادگیری برایش جالب و شورانگیز خواهد شد.
این کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی می گوید: والدین نباید فرزندانشان را با دیگر دانش آموزان مقایسه کنند. آن ها را از شکست تحصیلی نترسانند و توقعات بیجا نیز از آن ها نداشته باشند. به گفته وی، تکرار کردن جملاتی مانند چند بار دوره کردی، چقدر آموخته ای، چه نمره ای می گیری، وقت کافی برای مطالعه نداری و باید به طور مداوم بخوانی فقط اضطراب امتحان به وجود می آورد بدون آن که نتیجه مثبتی به همراه داشته باشد.