موسوی - با گذشت سال ها از رشد شهرنشینی و تغییرنمای ساختمان ها به شکل امروزی هنوز که هنوز است وارد محله آهنگران که به عنوان یکی از محلات قدیمی شهر سرایان می شوی بوی سالهای گذشته به مشام می رسد و عطر کاهگل در کوچه پس کوچه های این محله مشام هر رهگذری را نوازش می دهد اما دیگر صدایی از چکش آهنگران به گوش نمی رسد و تنها آهنگ این محل کمبودهایی است که با آن خو گرفته است. با حضور در کوچه های قدیمی محله ، عقربه های زمان تو را به فضای ۴۰ سال قبل و پیش تر از آن می برد هر چند حالا هیچ صدا و آهنگی از چکش آهنگران و هیاهوی نمدمالان که زمانی در فضای این محله می پیچید به گوش نمی رسد .
سکوی بدون ایوان آب انبار قدیمی محله آهنگران چشم را به خود خیره می کند و هر چه جلوتر میروی انگار خاطرات سی سال قبل نمایان ترمی شود. از خم اولین کوچه تابلویی نمایان می شود که به نام محله «امید» نامگذاری شده است.
رونق از دست رفته
خانم میانسالی نزدیک تابلو نشسته است . نزدیک می روم و سرصحبت را با او بازمی کنم که از سابقه تاریخی و آداب و رسوم این محله می گوید: محله آهنگران از محلات قدیمی سرایان در گذشته بوده است و در حال حاضر در حاشیه شهر از خدمات شهرنشینی و مبلمان شهری بی نصیب مانده است.
او ادامه می دهد: اکثر ساکنان این محله در گذشته به آهنگری و نمدمالی مشغول بودند و کم کم با رنگ باختن تولیدات این بازار ، بیشتر ساکنان این محله حرفه دامداری و کشاورزی را پیشه خود ساختند و حالا امروزه شاهد بی رونقی کشاورزی و دامپروری با توجه به خشکسالی های متوالی هستیم و اکثر مردم این محله از بیکاری رنج می برند.
«اسحاقی» یکی دیگر از اهالی محل پس از تاملی کوتاه در بین گفتگو با زن میانسال می گوید: این محله در گذشته بازار اشتغال سرایان بوده و به تعبیری مرکز اقتصادی شهر سرایان به شمار می رفته است.
وی به وجود آثار ارزشمندی مثل کاروانسرا و بازار قدیمی ،آب انبارها در این محل اشاره می کند و می گوید: در گذشته صنایع مختلف از جمله پنبه زنی ،تفنگ سازی و قالیبافی در این محله رواج داشت که در حال حاضر نامی بیشتر از این مشاغل باقی نمانده است.
در این محله ازشهر وجود آب انبارهای دوره تیموری نمادی از قدمت سرایان به حساب می آید .قسمت اعظم محله مربوط به دوره صفویه است که نشان می دهد و آثار دوره سلجوقیان و قاجاریه نیز مشاهده می شود. خانمی دیگر هم می گوید: اکثر زنان این محله در صورت تامین امکانات و کارگاه های قالی بافی علاقه مند فعالیت در صنایع دستی سنتی هستند و در صورت حمایت و وجود بازار خرید ،از دیگر صنایع تولیدی مثل توبافی هم استقبال میکنند.
«قادری» از متولیان هیئت علی اکبری واقع در این محله هم به مشارکت و همراهی بی نظیر اهالی این منطقه در برپایی مجالس اهل بیت اشاره می کند و می گوید: با گذشت سال ها از رونق شهرنشینی هنوز ساکنان محله میزبان دیگر شهروندان سرایانی در مراسم شمع روشن کردن نیمه شعبان و روضه خوانی در این محله هستند وپایگاه مراسم صبح عاشورا و شام تاسوعا و نعش بندی کاروان حسینی در این محله است.
حیف که با رشد نامتوازن شهر سرایان این محله که روزی مرکز اصلی و تجمع اهالی شهر سرایان بود به حاشیه ای برای حاشیه نشینی مبدل شد و با این موضوع روند حاشیه نشینی محله ای به نام «محمد آبادی ها» در حاشیه این محله شکل گرفت که بر مشکلات آن افزود.
هر لحظه بر انبوه جمعیت اضافه می شود، هر کدام از یک مشکل سخن می گویند. بافت خشت وگلی محله، ناتوانی ساکنان محل در بازسازی منازلشان در صورت بارندگی زیاد و زلزله و ... خیلی از منازل احتمال ریزش و تخریب دارند و ساکنان محله در صورت اختصاص اعتبار برای مرمت و بازسازی محله آماده همراهی و همکاری با مسئولان هستند .
8 سال زمان برای تعریض خیابان
«محمدی» از کسبه خیابان امام و ساکنان این محله میگوید: خدمات شهری در این محله که از قدمت زیادی برخوردار است خیلی کمتر از دیگر نقاط شهر به دلیل عدم توانایی مردم پیش می رود و سال هاست که عملیات تعریض یک خیابان در این محله که همواره با مشکل ایاب و ذهاب مواجه است به نتیجه نرسیده است و با تعویض بیش از 8 شهردار بحث تعریض این خیابان باقی مانده و مشکل شهروندان در این زمینه هم همچنان باقی است.
وی به تلاش شهرداری در احداث یک پارک محله در حاشیه محله آهنگران اشاره می کند و می گوید: این اقدام بارقه ای از امید را در دل ساکنان محل ایجاد کرد که البته در مرحله اول به کمبود اعتبارات برخورد کرد و دو سال است که فقط در حد تسطیح رها شده است. شهروند دیگری با گلایه از کوتاهی مسئولان در رشد نامتوازن شهر سرایان سهم این محله را از اعتبارات مسکن مهر در حد صفر عنوان کرد و افزود: اکثر منازل مسکن مهر که می توانست چهره ای متوازن را در شهر ایجاد کند در یک نقطه شهر استقرار یافت و محله «امید» ناامید از مسکن مهر ماند و ساکنان این محله همچنان چشم امید به همت دیگری از مسئولان در زمینه توجه به این محله دوخته اند و آستین همت خود را هم در همراهی و مشارکت با مسئولان در احیای بافت فرسوده و به امید نواختن آهنگ رشد عمران و آبادانی بالا زده اند.
شهردار: وقت ندارم
شهردار سرایان در تماس تلفنی با «خراسان جنوبی» برای بررسی اقدامات انجام شده و مدنظر به منظور رفع مشکلات محله «آهنگران» حاضر به پاسخگویی نشد.