رنجبر- همه جا هستند گاه در حاشیه میادین، در ورودی و خروجی شهر و حتی در حاشیه برخی خیابان ها. تا چندی پیش تنها علامت حضورشان جنسی بود که می فروختند و حالا در فاصله چند متری از خودرویشان تابلوهایی از حضور و فروشندگی شان حکایت می کند. فرقی نمی کند چه بفروشند حالا میوه باشد یا کت و شلوار، برنج شمال، خرمای بم، توت فرنگی یا لیموترش می خواهند لقمه نانی برای خود فراهم کنند.
فروشندگان دوره گرد در پیاده روها روی چرخ دستی، پشت خودروها و حتی روی موتور سه چرخه های باربر بساط می کنند، مسئولان کار آن ها را جزو معضلات شهری می دانند اما خودشان بر این عقیده نیستند و می گویند نه سرمایه آن چنانی برای مغازه داری دارند و نه محلی برای این کار و با همان اندک پولی هم که دارند یک جنس را می خرند و به مشتری عرضه می کنند.
اگر چه تعدادی از شهروندان به علت در دسترس و ارزان بودن اجناس از حضور دستفروشان و خرید از آنان راضی هستند اما تعدادی از مردم و به ویژه کسبه وجود دستفروش ها را در گوشه و کنار شهر دردسرساز می دانند و از سد معبر، آلودگی صوتی و کساد کردن بازار و ... گلایه می کنند.
در حاشیه میدان کیسه های برنج را داخل ماشین روی هم چیده و یکی دو کیسه را هم روی زمین گذاشته است. تابلوی دست سازش را هم روی برنج ها گذاشته است. هر عابر پیاده ای که از حاشیه میدان عبور می کند لحظه ای مکث می کند و سراغ برنج فروش می رود. گاهی اوقات هم راننده های عبوری پا را بر پدال ترمز فشار می دهند و از مرد برنج فروش قیمت می گیرند. گاهی حاشیه میدان مملو از ماشین ها و جمعیتی می شود که قصد خرید دارند. صدای بوق و حتی اعتراض برخی راننده ها به دلیل پارک ماشین ها، توقف نابه جا و ترافیک ایجاد شده در گوش میدان می پیچد.
سامان دهی شوند
یکی از خریدارها می گوید: درست است که این افراد به دستفروشی مشغول هستند اما نباید نانشان را آجر کرد. وی اضافه می کند: چنان چه شهرداری برای سامان دهی دستفروش ها در یک مکان خاص اقدام کند و به اطلاع رسانی بپردازد دیگر شاهد حضور آنان در حاشیه خیابان ها و میادین نخواهیم بود و با این اقدام نسبت به کیفیت اجناس و قیمت کالاهای عرضه شده هم اطمینان بیشتری خواهیم داشت.
در گوشه ای از ورودی مهرشهر بساط فروش کت و شلوار و پالتو برپا کرده است. با ترمز هر خودرو به سرعت به سمت راننده ها می آید و به تعریف از اجناسش می پردازد، این ها کار تهران است، ارزان می دهم، بیا بخر با این پول حتی یک شلوار هم در بازار نمی دهند.
یکی دیگر از شهروندان می گوید: برخی دستفروش ها به خودشان اجازه می دهند بدون توجه به بهداشتی بودن اجناس آن ها را به مردم عرضه کنند این در حالی است که اگر به علت بی توجهی به بهداشت کالاهای عرضه شده فردی به بیماری خاصی دچار شود چه کسی پاسخگو خواهد بود؟ شهرداری باید برای سامان دهی این افراد فکری بردارد. یکی دیگر از شهروندان بیرجندی نیز می گوید: دستفروش ها هر چند میوه را به قیمت پایین تر از بازارعرضه می کنند اما برخی از این افراد میوه ها را سبدی می فروشند و فقط ردیف اول میوه های این سبدها با کیفیت است.
به عقیده وی وجود این افراد در شهر خوب است و به نوعی باعث می شود مردم اجناس مورد نیاز خود را ارزان تر تهیه کنند و آن ها هم کسب روزی کنند البته باید فضایی مناسب برایشان فراهم شود چون ممکن است پول و سرمایه کافی برای اجاره کردن مغازه در شهر نداشته باشند.
وی با اشاره به این که وجود دستفروش ها در حاشیه خیابان ها و ایجاد بساط در ورودی یا خروجی شهر یکی از عوامل ایجاد ترافیک است می گوید: حضور این بساطی ها در حاشیه راه ها باعث توقف رانندگان عبوری در مسیر و ایجاد ترافیک می شود. وی به بروز خطر تصادف در این باره اشاره و اضافه می کند: بسیاری از اوقات بساط دستفروشان باعث حواس پرتی راننده ها می شود که این موضوع ممکن است سبب تصادف شود.
«حسینی» یک مغازه دار نیز با گلایه از فعالیت این افراد می گوید: مالیات، عوارض، اجاره و... می پردازیم اما دستفروشان بازارمان را کساد کرده اند.
ولی از دستفروش ها که بپرسی بیشتر آن ها دلیل توقف خود در حاشیه خیابان ها یا میادین را بالا بودن هزینه اجاره مغازه و نداشتن سرمایه کافی بیان می کنند. در این بین برخی ها هم خودشان تولید کننده هستند و به دلیل کساد بودن فروش برخی از کالاها و اقلام خوراکی در شهرشان به بیرجند آمده اند تا به کسب روزی بپردازند.
سرپرست سازمان سامان دهی مشاغل شهری و فراورده های کشاورزی شهرداری بیرجند در این زمینه می گوید: چنان چه سد معبر توسط دستفروش ها در معابر، اطراف میادین و خیابان ها انجام شود توسط بخش اجرائیات شهرداری مناطق یک و دو برخورد می شود.
«خسروی» می افزاید: از آن جا که حضور این افراد سیما و منظر شهر را دچار خدشه و نازیبایی می کند طی روزهای گذشته جلسه ای برای واگذاری نظارت بر دستفروش ها به سازمانی به جز سازمان مشاغل شهری با حضور مسئولان شهری برگزار شد. به گفته وی هم اکنون اکیپ های نظارت بر فعالیت دستفروش ها در بیرجند فعال است.
وی تاکید می کند: با توجه به این که محصولات بیشتر دستفروش ها با قیمتی پایین تر از بازار عرضه می شود بنابراین در صورت جمع آوری آن ها و سامان دهی نشدن به موقع با گلایه های مردمی به دلیل پایین بودن سطح رفاه اجتماعی و معیشت برخی از شهروندان روبه رو خواهیم بود.
به گفته وی سامان دهی دستفروش ها تا پایان امسال در برنامه است تا با نظم و نظارت بیشتری این کار انجام شود.
وی بحث نظارت بر بهداشتی بودن اقلام عرضه شده توسط برخی دستفروش ها را بر عهده مرکز بهداشت دانست و بیان کرد: بارها این موضوع در کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان به بحث و تبادل نظر گذاشته شد.