زهرا خسروی- روزگاری نه چندان دور، یک پای ثابت خانه مادربزرگ ها بود و جزئی از سرگرمی و دل مشغولی پدربزرگ ها به حساب می آمد، آن گاه که بوی بهار و تابستان در حیاط خانه می پیچید بزرگ ترها خانه را همنوا با طبیعت به گل های ریز و درشت و مخملگون هزار رنگ طبیعی صفا می دادند و حوض های آبی رنگ نقشی از گل های شمعدانی به خود می گرفتند که بی نظیر بود. اما هر چه زندگی بیشتر به خود رنگ شهرنشینی گرفت خانه های مادربزرگ ها و حوض های آبی آن خراب و روی آن خانه هایی بنا شد که دیگر کمترین حسی را از آن خانه های زیبا القا نمی کند.
حالا گل های پلاستیکی و مصنوعی جای خود را با گل های مخملی رنگ شمعدانی عوض کرده است و نه طراوت آن را دارد و نه عطری روحبخش.
یک بانوی بیرجندی که علاقه زیادی به پرورش گل و گیاه دارد، می گوید: با این که بارها گل های گوناگونی خریداری کردم اما پس از چند روز از انتقال به منزل شاهد پژمردگی برخی از آن ها بودم که این موضوع تمایلم به خرید دوباره را کاهش داده است.
«اکبری» می افزاید: حتی دو بار اقدام به خرید بنسای و کاج مطبق با هزینه به نسبت بالا کردم اما بعد از مدتی پژمرده و در نهایت خشک شد و حالا کمتر به خرید گل اقدام می کنم.
به نظر وی، باید فروشنده ها شرایطی برای خریدار فراهم کنند تا گل ها به محض انتقال دچار مشکل نشود یا سایت و مشاوره های لازم را به خریداران ارائه دهند.
«یداللهی» شهروند دیگری است که علاقه زیادی به پرورش گل و گیاه دارد اما آن را جزو اولویت ها نمی داند و با اشاره به شرایط نامطلوب اقتصادی می گوید: گل و گیاه جنبه تزیینی دارد و هر چند در روحیه افراد بسیار موثر است و باعث ایجاد آرامش می شود اما در این شرایط نمی توان هزینه زیادی برای این پرداخت کرد.
صحبت هایی که یک تولید کننده گل و گیاه هم آن را تایید می کند و از روزگار نه چندان دور رونق و بازار خوب فروش گل ها می گوید و این که چند سالی است به دلیل تورم و شرایط اقتصادی خرید افراد کاهش یافته و به تبع آن بازار گل و گیاه نیز روزهای خوبی ندارد.
رونق از دست رفته
آن طور که «پری پور» می گوید: سه سال است که بازار گل و گیاه رونق همیشگی خود را از دست داده و نسبت به 10 سال گذشته فروش بسیار کاهش یافته است و دلیل آن را هم تورم بالا و ترجیح خانواده ها به هزینه کرد در مسائل ضروری مانند خوراک و مواد غذایی بیان می کند.
او روزهایی را به یاد می آورد که گل های مخصوص هر فصل تا پایان آن دوره به اتمام می رسید و گل های جدید وارد گلخانه می شد اما امروزه تعداد زیادی از گل ها باقی می ماند و به فروش نمی رسد.
او عشوه گری گل ها و طنازی آن ها برای ایجاد آرامش و روحیه بانشاط را بسیار موثر می داند و می گوید: افرادی که دچار افسردگی هستند با پرورش گل و گیاه می توانند کمک زیادی به بهبودی خود کنند. او که از فروش این روزهای گل و گیاه رضایت کافی ندارد، بیشترین فروش را مربوط به ایام نوروز و بهار طبیعت و مراسم جشن و شادی بیان می کند و ادامه می دهد: رونق گل و گیاه در مراسم عزاداری کم می شود و تابستان هم بازار چندان خوبی ندارد.
او کنه آردی با قارچ را از عمده آفت های گل و گیاهان می داند و توصیه ای هم به شهروندان دارد، این که هنگام خرید شرایط نگهداری آن را جویا شوند و بسته به محیط، شرایط آبدهی و کوددهی آن را رعایت کنند چرا که برخی گل ها سایه دوست و بعضی آفتاب دوست هستند و تعدادی هم باید بیرون نگهداری شوند.
آن طور که تجربه چند ساله اش می گوید گل های پتوس رونده و یخ در استان کویری مانند خراسان جنوبی ماندگاری بهتری دارد و بیشترین فروش هم مربوط به همین گونه هاست.
به نظر وی، هر چند نمایشگاه های گل و گیاه تاثیر زیادی در فروش دارد و چون تنوع گل های عرضه شده بسیار است و قیمت ها نیز کاهش می یابد افراد به طور حتم دست به خرید می شوند اما مدت کم نمایشگاه سبب خستگی بیشتر می شود تا فروش و چنان چه مدت بیشتری به این نمایشگاه ها اختصاص داده شود، تاثیر خوبی در رونق بازار گل و گیاه دارد.
وی یادآور می شود: گل های اطلسی، همیشه بهار و بنفشه جزو گل های بهاری، آهار و جعفری از دسته گل های تابستانی و داوودی و کلم هم جزو گل های زمستانی است.
نبود متولی
دیگر تولید کننده گل و گیاه در بیرجند هر چند از بازار گل و گیاه رضایت دارد، اما نبود متولی خاص در این زمینه را از عمده مشکلات این صنف بیان می کند و با اشاره به فعالیت خودروهای فروش گل در شهر می گوید: برخی بدون اطلاع از چگونگی کاشت گل و گیاه و شرایط نگهداری آن و... اقدام به فروش آن در شهر می کنند که این موضوع علاوه بر لطمه زدن به کسب و کارهای قانونی گاهی باعث رواج آلودگی و انواع آفت ها بین گل و گیاهان می شود.
به نظر «جعفری»، فردی که در این حوزه فعالیت می کند علاوه بر تحصیلات مرتبط و دریافت گواهی فنی و حرفه ای در این زمینه، باید به طور اصولی اقدام به تکثیر، نگهداری، فروش و... گل و گیاه کند و مشاوره لازم در مورد شرایط نگهداری را به خریداران ارائه دهد اما گاهی افرادی که هیچ اطلاعی در این زمینه ندارند، وارد این حوزه شده و باعث به وجود آمدن مشکلاتی می شوند.
فعالیت زیر نظر صنف چینی
او راه اندازی اتحادیه گل و گیاه در استان را ضروری می داند و از فعالیت زیر نظر صنف چینی و بلوریجات می گوید که باعث مشکلات زیادی در این زمینه شده است.
وی می افزاید: ابتدا باید کارشناس مربوط محیط، نور و دمای مکان نگهداری گل و گیاه را سنجیده و سپس متناسب با آن محیط، گل و گیاه به خریداران عرضه شود که در این صورت دیگر افراد با مشکل پژمردگی گل ها بعد از انتقال به منزل مواجه نمی شوند.
او جلوگیری از ورود گل های آلوده به استان را ضروری می داند چرا که علاوه بر رواج آلودگی و آفت، ممکن است به دلیل مشخص نبودن مدت زمان پرورش آن در گلخانه با جابه جایی و ورود به منزل دچار تنش حرارتی شده و در نهایت پژمرده و خشک شود.
او پرورش گل و گیاه را در درمان برخی بیماری ها موثر می داند و ادامه می دهد: در آلمان بیمارستانی وجود دارد که بیماران صعب العلاج را با گل درمان می کنند.
همچنین طراوت و پویایی و رشد جوانه گل ها انرژی زیادی را در طول روز به انسان منتقل می کند در حالی که گل های مصنوعی و پلاستیکی این خاصیت را ندارد و حس خاصی القا نمی کند.
او از خاصیت برخی گیاهان مانند بنجامین می گوید که بیشترین میزان اکسیژن در واحد زمان را تولید می کند و به افراد توصیه می کند همیشه آن را در اتاق خواب نگهداری کنند.
با توجه به سابقه چند ساله اش در این زمینه، گل های یوکا، پتوس، بنجامین و آمستل بنجامین را از گونه های بسیار مقاوم برای نگهداری در استان به ویژه بیرجند می داند و اضافه می کند: همچنین انواع سانسوریا و شفلرها نیز با آب و هوای این منطقه سازگاری دارد.
او که برای هفت نفر در این زمینه شغل ایجاد کرده است، می افزاید: نباید گل بدون رابطه و ضابطه وارد شهر شود چون برای فردی که ایجاد اشتغال کرده و بیمه، اجاره، حقوق و مزایا پرداخت می کند و می خواهد در کنار آن درآمدی هم داشته باشد، مشکل ایجاد می کند. آن طور که می گوید: مشکل منازل آپارتمانی برای پرورش گل وگیاه به سبک قدیم هم تا حدودی با ساخته هایی به نام تراریوم برطرف شده است و فرد می تواند مانند گذشته بخشی از خانه های آپارتمانی را به پرورش گل و گیاه طبیعی اختصاص دهد.