زهرا خسروی - در حالی که حدود یک هفته به شب یلدا مانده است و مردم در تدارک بلندترین شب سال برای دورهمی های خانوادگی به رسم روزگار قدیم هستند، اما گشتی در بازار آجیل و خشکبار و افزایش قیمت ها، حسرت خرید را بر دل بسیاری می گذارد و آن ها را دست خالی روانه منزل می کند چون پسته ای که تا سال گذشته، قیمت در نهایت 60 هزار تومانی آن برخی مشتری ها را از خرید منصرف می کرد، حالا روی قیمت های افسانه ای بیش از 100 هزار تومان و حتی بالاتر از آن در بازار سیر می کند، هر چند بعضی که جیب شان پر و پیمان تر است با خرید اندکی خود را قانع می کنند.
بانوی جوانی که به قصد خرید تخمه آفتابگردان و هندوانه برای شب یلدا وارد مغازه شده است، با شنیدن قیمت بالای 20 هزار تومانی آن لبخندی تلخ بر لب می نشاند و به خرید نیم کیلو گرم از هر محصول مورد نظر بسنده می کند و می گوید: هر چند شب یلدا را در خانه بزرگ ترها سپری می کنیم، اما باید حداقل خریدی برای این شب انجام داد.
«حاجی آبادی» ادامه می دهد: با این وضعیت و گرانی محصولات، خدا به داد بزرگ ترها برسد، دیگر فردی جرئت خرید آجیل ندارد تا بخواهد یک دورهمی با خیال راحت برگزار کند.
خرید بسیار کم
شهروند دیگری که موهایش در آسیاب زمانه سپید شده است، از افزایش سرسام آور قیمت ها گلایه می کند و می گوید: طی چند سال گذشته هیچ زمانی به اندازه امسال آجیل با چنین قیمت های بالایی عرضه نشده است.
«محمدی» که به قصد خریدهای دیگر چند بار روانه بازار شده و سراغ قیمت آجیل را هم با توجه به در پیش بودن شب یلدا گرفته است، ادامه می دهد: با قیمت های درج شده روی قفسه محصولات به ویژه پسته، از خرید منصرف و دست خالی روانه خانه شدم.
وی با اشاره به افزایش سه برابری قیمت تخمه آفتابگردان، قیمت آن را در سال گذشته هشت هزار تومان بیان می کند که با افزایش چند برابری امسال تا 25 هزار تومان در هر کیلو گرم فروخته می شود و می افزاید: هر چند چاره ای برای خرید شب یلدا نیست چرا که کوچک ترها به خانه ما می آیند اما با این قیمت ها نمی توان خرید چندانی انجام داد.
بانوی دیگری هم با اشاره به قیمت 145 هزار تومانی هر کیلوگرم پسته، از افزایش چند برابری قیمت ها گلایه می کند و می گوید: سال گذشته تخمه آفتابگردان خوب به 11 هزار تومان عرضه می شد اما در بازار کنونی این محصول به 32 هزار تومان در هر کیلو گرم هم رسیده است! یکی از شهروندان که دانش آموخته رشته علوم تغذیه و سن و سالی را پشت سر گذاشته است، می گوید: از افزایش قیمت ها اطلاع دارم اما هنوز خریدی انجام نداده ام. «کهرمی» البته توصیه هایی هم دارد و معتقد است: بهتر است آجیل ها با فاصله کوتاهی از زمانی که پوست آن گرفته می شود، مصرف شود در غیر این صورت آنتی اکسیدان های موجود در آن از بین می رود.
البته موضوع افزایش قیمت، این روزها تنها کام مشتریان و خریداران را تلخ نکرده بلکه زبان گلایه فروشندگان را نیز باز کرده است.
کاهش خریدار
یکی از فروشندگان بازار آجیل و خشکبار هم گرانی و افزایش چند درصدی محصولاتی مانند پسته، تخمه آفتابگردان، هندوانه، بادام و ... را نسبت به سال گذشته تایید می کند و می گوید: این افزایش قیمت ها مربوط به چند روز اخیر و در آستانه شب یلدا نیست بلکه با توجه به گرانی های ابتدای امسال و نوسان دلار رخ داد که پس از آن هم کاهش چندانی نداشته است.
«حصاری» قیمت هر کیلو گرم کشمش را در سال گذشته 14 هزار تومان اعلام می کند که با افزایش دو برابری، امسال به 29 هزار تومان رسیده است.
وی می افزاید: افراد کمتر سراغ محصولاتی مانند پسته و بادام می روند و بیشتر از کشمش و نخود برای خرید شب یلدا استفاده می کنند.
وی قیمت هر کیلو گرم پسته را از 140 تا 200 هزار تومان و هر کیلو گرم بادام ایرانی و خارجی را به ترتیب 28 تا 104 هزار تومان اعلام و اضافه می کند: البته بسته به نوع کیفیت محصول، بادام ایرانی تا 48 و نوع خارجی آن تا 115 هزار تومان هم عرضه می شود.
وی استقبال مشتری و خریداران را برای بازار شب یلدا چندان مطلوب و رضایت بخش نمی داند و می افزاید: با توجه به گرانی های بازار و کاهش قدرت خرید مردم، خرید فروشندگان نیز کاهش یافته است، به عنوان مثال اگر سال گذشته یک کیسه پسته یک میلیون تومان خریداری می شد امسال با افزایش چند برابری همراه است بنابراین رغبتی برای خرید میزان زیاد محصولات توسط مغازه داران نیز وجود ندارد.
وی تفاوت قیمت برخی محصولات مانند پسته، تخمه و ... را به نوع کیفیت آن محصول مرتبط می داند و می گوید: چنان چه پسته ریزتر باشد قیمت آن پایین تر و نوع درشت تر آن نیز در بازار گران تر عرضه می شود.
افزایش 3 برابری قیمت
فروشنده دیگری هم استقبال برای خرید آجیل شب یلدا را چندان رضایت بخش نمی داند و می گوید: نسبت به سال گذشته مراجعه کنندگان کاهش چشمگیری داشته اند. «مرکی» با اشاره به افزایش چند برابری یک نوع پسته، قیمت هر کیلو گرم آن را در سال گذشته 40 هزار تومان اعلام می کند که با افزایش بیش از سه برابری امسال به 143 تومان رسیده است و می گوید: این موضوع تاثیر زیادی در کاهش خرید افراد داشته است.
وی قیمت سال گذشته هر کیلو گرم بادام کاغذی را 60 هزار تومان و امسال 116 هزار تومان بیان می کند و ادامه می دهد: بیشتر افراد برای خرید شب یلدا سراغ محصولات ارزان تر مانند تخمه می روند و به ندرت محصولاتی مانند پسته و بادام فروخته می شود. به گفته وی، قیمت هر کیلو گرم تخمه آفتابگردان که سال گذشته 10 هزار تومان بود امسال با افزایش دو برابری به بیش از 20 هزار تومان و مغز بادام هندی نیز از 82 هزار تومان در سال گذشته به 182 هزار تومان رسیده است.
تشدید نظارت ها
رئیس اتاق اصناف استان هم با اشاره به طرح تشدید بازرسی ها و تاکید بر نظارت ویژه بر بازار آجیل، خشکبار و میوه شب یلدا می گوید: مقرر شد به این منظور جلساتی با اتحادیه های مربوط انجام تا تخفیفات لازم برای خرید شب یلدا ارائه شود و افراد برای تامین محصولات شب یلدا دغدغه ای نداشته باشند. «علیزاده» از آغاز نظارت های شب یلدا از 25 آذر ماه تا پنج دی ماه خبر و ادامه می دهد: یک یا دو تیم برای تشدید بازرسی ها اختصاص می یابد.
وی با بیان این که واحدهای صنفی ملزم به رعایت سود قانونی هستند، می افزاید: در صورت رعایت نشدن سود قانونی توسط واحد صنفی، این موضوع تخلف صنفی محسوب می شود و قابل پیگیری، تشکیل پرونده و ارجاع به تعزیرات حکومتی است.