طلای سیاه نهبندان ، سومین معدندنیا
وقتی عیار ماده معدنی، بالا و سومین گنجینه معدنی در جهان باشد حتی اگر این معدن در یکی از دورترین و محروم ترین نقاط باشد مشتری خود را خواهد داشت. همان طور که متخصصانی از یک شرکت معدنی بعد از پژوهش به عیار بالای معدن آندالوزیت سرتل نهبندان پی بردند در حالی که می تواند علاوه بر تامین نیاز داخل، صادر شود و افزون بر استفاده این ماده نسوز در صنایع سیمان سازی و فولاد، بازارهای جهانی را نیز در اختیار گیرد. این جا باد و خاک، دست به دست هم داده است تا در کنار خلق کوه های مریخی یا همان گنجینه های گردشگری طبیعی، گنج های معدنی خاص و بی نظیر نهبندان نیز پس از پشت سر گذاشتن دوره های مختلف زمین شنایی در دل و روی زمین، اهل تخصص را به سوی خود بکشاند تا در قلب نقاطی صعب العبور، میلیاردها تومان سرمایه گذاری برای پاسخ گویی به نیازهای داخل و خارج انجام شود. این جا حظ بصری کوه های مریخی در همسایگی گنج های معدنی سرمایه گذار و گردشگر را با هم فراخوانده است تا به کانونی برای توسعه اقتصادی، صنعتی، گردشگری، اشتغال زایی و ... نهبندان تبدیل شود.
تیم اعزامی «خراسان جنوبی» قبل از این که به بارانداز اکتشافی، فراوری و ... معدن آندالوزیت سرتل نهبندان برود که از آن به عنوان طلای سیاه یاد می شود و از نزدیک سرمایه گذاری و کند و کاو معدن داران را ببیند پای صحبت یکی از کارشناسان و نماینده شرکت آرشیا اورنگ، سرمایه گذار پروژه نشست تا با قابلیت ها و کم و کاستی ها آشنا شود. گفته های مهندس «گودرزی»، حکایت از آن دارد که قبل از آن ها، شرکت های خارجی به منطقه آمده است و به بهانه های مختلف ادعا کرده اند که عیار آن بالا نیست و صرفه اقتصادی ندارد اما از سال 94 با پژوهش هایی که متخصصان به نام و مطرح این شرکت انجام دادند به عیاری رسیده اند که حتی می توان صادرات انجام داد.کارشناس شرکت آرشیا اورنگ، با اشاره به این که تعداد معادن آندالوزیت در دنیا خیلی کم است طوری که فقط در فرانسه و آفریقای جنوبی از نوع مرغوب این ماده معدنی وجود دارد و معادن دیگر، چندان صرفه اقتصادی ندارد و معدن نهبندان سومین معدن خوب دنیاست می گوید که از این ماده معدنی، آجر نسوز به دست می آید که برای صنایع فولاد و سیمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد. به گفته مهندس «گودرزی»، به دلیل تحریم ها سرمایه گذاران، این ذخیره معدنی را برای ساخت و توسعه صنایع فراوری با مشکلاتی آماده می کنند. ظرفیت این پروژه در فاز اول هزار و 500 تن در سال و در فازهای بعدی یعنی دو سال آینده، سه هزار و 500 تا چهار هزار تن و در نهایت هفت تا هفت هزار و 500 تن است. او راه اندازی فاز اول این پروژه را یادآور می شود و با اشاره به این که برای ورود برخی از ماشین آلات خارجی به دلیل تحریم ها با چالش مواجه هستیم اظهار می کند که حدود سه ماه است با راه اندازی قسمتی از فاز آن در ماه حدود 100 تا 150 تن فروش داشته است.
موانع پیش رو
وی با خرسندی از پیشرفت عملیات اجرایی کارخانه فراوری معدن آندالوزیت از این گلایه می کند که برخی موانع و مشکلات دست و پاگیر از جمله سهمیه کم گازوئل، سبب شده است تا این کارخانه نتواند در دو یا سه شفیت کار کند و به اهداف مد نظر دست یابد به عنوان مثال دلیل شرکت فراورده های نفتی برای تخصیص سهمیه کم سوخت موضوع قاچاق سوخت است در حالی که برای شرکتی که 33 نیرو دارد این موضوع معنایی ندارد. سرمایه گذاران این ماده معدنی در اهداف بلند مدتی که دنبال می کنند بیشتر صدور این محصول فراوری شده را در دستور کار دارند چرا که فقط دو هزار تن از محصول تولیدی در داخل مصرف دارد و بقیه باید به بازارهای بین المللی صادر شود.
فراهم نبودن زیرساخت برق
به گفته وی، اما آن چه سد و مانع راه سرمایه گذاران به حساب می آید فراهم نبودن زیرساخت برق است چرا که وقتی قرار باشد برق حوزه های مختلف معدن با ژنراتور تامین شود به هیچ وجه صرفه اقتصادی نخواهد داشت چون هزینه استهلاک ژنراتور در ماه 30 میلیون تومان است درحالی که گردش مالی شرکت برای نهبندان در سال سه میلیارد تومان است. برای اتصال این معدن و کارخانه فراوری آن به شبکه برق با برآورده های انجام شده به 6.5 میلیارد تومان نیاز است که پرداخت همه آن در توان شرکت سرمایه گذار نیست و اگر وزارت نیرو حداقل تامین دو میلیارد تومان را متقبل شود بقیه هزینه ها را می پردازیم. مشکل بعدی که او از آن سخن به میان می آورد جاده دسترسی به معدن و کارخانه در حال احداث است و با این که چند مرتبه تیغ زنی شده است اما پس از بارندگی، وضعیت جاده به روال قبل برمی گردد که اگر این مشکلات از پیش رو برداشته شود بر تولید متمرکز شده و می توانیم به جای 33 نفر تعداد نیروها را با توسعه فازها به 80 تا 100 نفر برسانیم.گودرزی، این دغدغه ها را در حالی مطرح می کند که خرید ماهانه آن ها از نهبندان 110 میلیون تومان است که گردش مالی کمی نیست و این میزان هزینه در حالی است که هنوز فراوری مد نظر تحقق نیافته است و اگر به چهار هزار تن برسد ماهانه حداقل 300 میلیون تومان گردش مالی برای نهبندان خواهد داشت که می تواند چرخه اقتصاد این منطقه را به گردش درآورد. به گفته او، خودش تنها نیروی غیر بومی این بارانداز صنعتی و معدنی، سرمایه گذار است و بقیه نیروهای شرکت را بومیان و تحصیل کردگان تشکیل می دهند.
ورود به بازارهای جهانی
وی، می گوید: این شرکت معدنی و صنعتی نمونه های تولیدی را به چین و ترکیه ارسال کرده است و آن ها نیز خواستار خرید آن هستند چرا که از این ماده معدنی به طلای سیاه یاد می شود و جزو صنایع مادر دنیاست همچنین، با رایزنی هایی که با شرکت های فرانسوی فعال در حوزه این نوع ماده معدنی انجام شد در حال راهیابی به بازارهای اروپایی و دیگر نقاط جهان هستیم. او با اشاره به این که یک معدن آندالوزیت در دهسلم هم کشف شده است که به دلیل بعد مسافت کم می توان از آن استفاده کرد اظهار می کند: یک حلقه چاه در 15 کیلومتری معدن حفر کردیم که قبل از گرانی ها می شد با 100 میلیون تومان تجهیز کرد اما اکنون با یک میلیارد تومان نیز قابل تجهیز نیست بنابراین آب مورد نیاز با تانکرتامین می شود و چهار تا پنج میلیون تومان در ماه هزینه خرید آب است.دیگر نیروهای شاغل در این معدن، هم که در بازدید سردبیر روزنامه خراسان جنوبی، سرپرست روزنامه خراسان در استان و خبرنگاران این روزنامه از معدن و کارخانه فراوری آن حضور داشتند این طور اعلام کردند که آندالوزیت نهبندان همانند گرانیت آن جزو برترین ها در دنیا و محدوده این معدن، 16 کیلومتر است که ذخیره قطعی آن 20 میلیون تن و ذخیره احتمالی 30میلیون تن برآورد شده است.