فرخ نژاد
جوان ترین فرماندار حدود 14 ماه است که سکان عسلویه معدنی خراسان جنوبی را عهده دار شده است. دعوت «خراسان جنوبی» را می پذیرد و مهمان روزنامه می شود تا گام هایی که برای توسعه جنوبی ترین و کم برخوردارترین شهرستان استان برداشته شده است و دیگر پرسش ها ی ریز و درشت درباره نهبندان را پاسخ گو باشد.
قبل از رسمی شدن گفت و گو، به نقش توانمند و گویای رسانه ها به ویژه روزنامه خراسان جنوبی که طرح دغدغه ها و مطالبه های مردمی را در راس برنامه کاری خود دارد ،قدردانی می کند و تشکر ویژه اش هم به گزارش های مسلسل وار روزنامه درباره هجوم ملخ های صحرایی برمی گردد.
دیگر قدردانی «بیکی» از «خراسان جنوبی» برای پیگیری های مستمر درباره زرشک هایی است که روی دست 18 هزار زرشک کار استان مانده است.
البته از بحران روز یعنی گرفتاری های مربوط به کرونا نیز غافل نشد و وضعیت شهرستان را در خصوص این ویروس همه گیر تشریح کرد و گفت که در ابتدا این شهرستان جزو نقاط سفید بود و بعد از مدتی به دلیل رفت و آمد ها در فهرست نقاط قرمز قرار گرفت و اکنون نیز نارنجی است و می خواهیم که مردم رعایت پروتکل ها و ماسک زدن را جدی بگیرند تا شرایط بازگشت به وضعیت سفید فراهم شود.
اما آن چیزی که سکاندارعسلویه معدنی خراسان جنوبی دنبال می کند دستیابی نهبندان به توسعه پایدار است چرا که اگر این گونه برنامه ها رقم بخورد توسعه همه جانبه و متوازن را در جنوبی ترین و کم توسعه یافته ترین نقطه استان شاهد خواهیم بود.
غنای معدنی با بیش از 23 نوع ماده معدنی
به گفته بیکی، آن چه این مسیر را هموار می کند غنای معدنی نهبندان آن هم با بیش از 23 نوع ماده معدنی است طوری که در ذخایر برخی از این کانی ها، قطب به حساب می آید و تعداد معادنی که در آن قطب شمرده می شود ، در دیگر نقاط کشور به تعداد انگشتان دست هم نمی رسد.
ذخایر معدنی این خطه کم برخوردار در سنگ گرانیت به حدی است که قطب اصلی این نوع ماده معدنی در دنیا به حساب می آید و در نمایشگاه های بین المللی که در داخل و خارج برگزار می شود از آن به عنوان سنگ گرانیت نهبندان یاد می شود.
هرچند ذائقه بازار با ورود دیگر سنگ ها تغییر کرده است اما هنوز گرانیت نهبندان در خارج مرزها خواهان دارد ولی آن چه مانع بهر برداری و فراوری این کانی های غنی در شاهکوه نهبندان (قطب گرانیت جهان) شده، ضعف زیرساخت هاست که با در دستور کار قرارگرفتن برق رسانی به این معادن با سرمایه گذاری 270 میلیارد تومانی ( براساس تفاهم نامه امضا شده بین توانیر، ایمیدرو، استانداری و وزارت صمت ) نه تنها معادن سنگ منطقه شاهکوه بلکه 50 معدن دیگر منطقه نیز از مزایای آن بهره مند می شوند.
فرماندار نهبندان به برگزاری مناقصه و انتخاب پیمانکار طی یک ماه آینده اشاره می کند که بعد از این موعد ایمیدرو متعهد شده است تا طی 9 ماه کار برق رسانی را به سرانجام برساند. او این نکته را نیز یادآور شد که برق رسانی به معادن شاهکوه مطالبه 20 ساله معدن داران منطقه است که مرحله عملیاتی شدن را سپری می کند.
همچنین با بهره برداری از معدن سیلیس دهسلم، شروع فاز دوم آندولوزیت، در حال احداث بودن یک واحد کنسانتره آهن با سرمایه گذاری بیش از 120 میلیارد تومان و اشتغال حدود 180 نفری در این واحدهای تولیدی معدنی گام های بلندی در توسعه معدنی عسلویه خراسان جنوبی برداشته می شود.
او تاخیر در عملیات احداث این واحدهای معدنی به دلیل شیوع کرونا را هم یادآور می شود و به تقویت و رفع دغدغه های سرمایه گذاری در شهرک صنعتی نهبندان با تزریق 6 میلیارد تومان اعتبار از محل منابع مختلف برای تکمیل زیرساخت های این شهرک اشاره می کند.
صنایع تبدیلی زیتون و بنه کوهی
دیگر بخش هایی که نهبندان حرف برای گفتن دارد حوزه کشاورزی آن است . به طوری که رتبه اول سطح زیرکشت زیتون را به خود اختصاص داده است و اگر صنایع تبدیلی این محصول و بنه کوهی که دیگر قابلیت منطقه است با همراهی و سرمایه گذاری تعاون روستایی فراهم شود، می توان گفت گام های خوبی در اشتغال و ارزش افزوده این محصولات برداشته می شود. نکته جالب توجه این است که سرمایه گذارانی از کرمان در مناطق سهل آباد و چاهداشی با خرید 35 حلقه چاه اقدام به پسته کاری در این نقاط کرده اند.
رتبه دوم تولید خرما با 380 هکتار نخیلات بعد از طبس، دیگر مزیت این شهرستان است و پیشنهاد بیکی برای بهره وری بیشتر از این محصول و دیگر تولیدات بخش کشاورزی ورود سرمایه گذاران با ترغیب متولیان در این حوزه برای احداث کارخانه بسته بندی محصولات کشاورزی است چرا که ایجاد صنعت تبدیلی یک محصول خاص در نهبندان صرفه اقتصادی ندارد. افزون براین واحد بسته بندی نباید مختص به تولیدات نهبندان باشد بلکه شهرستان های همجوار این شهرستان را هم پوشش دهد.
استقبال از نهضت گلخانه ای
اما مسیر دیگری که می تواند توسعه و رونق بخش کشاورزی نهبندان را با اقلیم خشکش در پی داشته باشد اجرای نهضت گلخانه ای است . به طوری که از هزار هکتار سهم استانی، سهم نهبندان 60 هکتار است و اجرای این نهضت نیز سبب شد تا استقبال برای ایجاد گلخانه در شهرستان رو به افزایش گذارد و از مجتمع 54 قطعه ای نهبندان که هیچ قطعه ای تا سال گذشته در آن فعال نبود پنج واحد فعال شود.
افزون بر این نهبندان نیز از جمله شهرستان هایی بود که در فهرست فراخوان سرمایه گذاری در نهضت گلخانه ای قرار گرفت اما عملیاتی شدن این کلان پروژه کشاورزی با توجه به کسری سالانه آب مخازن نیازمند کار ستادی و میدانی است و دنبال کردن کار از پشت میز میسر نیست. به اعتقاد او اگر این نهضت در مسیر اجرای درست قرار گیرد چون همه زنجیره آن پیش بینی شده است ،می تواند به طور حتم رونق بخش کشاورزی در استان کم آبی مانند خراسان جنوبی باشد.
هاب شتر
هاب شتر دیگر زنجیره حوزه کشاورزی و دامداری نهبندان به حساب می آید و یکی از مسیرهای صحیح دستیابی قطب شتر استان ، توسعه در این بخش است که ورود ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در این مسیر و تامین زیرساخت های آن به طور حتم بر سرعت آن خواهد افزود. به طوری که مرکز قرنطینه دام در حیدرآباد نهبندان مراحل ساخت را می گذراند و عملیات اجرایی یک بازار فروش دام سبک و سنگین نیز در نهبندان آغاز شده است.
پرداخت 30 میلیارد تومان تسهیلات به متقاضیان این بخش نیز از جمله فعالیت های ستاد اجرایی فرمان امام (ره) است که بخش عمده آن مربوط به واردات دام سبک و سنگین از پاکستان و افغانستان است. ایجاد دیگر زیرساخت ها و صنایع پایین و بالادست مربوط به شتر نیز در دستور کار قرار دارد تا با زنجیره کامل آن سرمایه گذاران دچار چالش نشوند.
تحرک در دوبانده سازی
دیگر حوزه ای که شاهراه دستیابی نهبندان به توسعه را فراهم می کند بخش زیرساختی حمل و نقل جاده ای آن است چرا که ضعف در این حوزه زیرساختی سبب شده است جنوبی ترین نقطه خراسان جنوبی کمتر طعم توسعه را بچشد و گام در راه رونق و آبادانی گذارد.
بنا به گفته فرماندار تا سال 97 خودروهای غول پیکر راه سازی کمتر در حوزه مواصلاتی نهبندان به چشم می خورد اما با تحرکی که در حوزه راه های شهرستان ایجاد شده است، 12 کیلومتر از محور سربیشه - نهبندان زیربار ترافیک رفته است و 17 کیلومتر دیگر نیز سال آینده دوبانده می شود و زیربار ترافیک می رود.
همچنین تزریق اعتبار سبب شد تا همه قطعات این محور تعیین تکلیف شود و عملیات احداث 28 کیلومتر از این محور را هم آستان قدس بر عهده گرفته است.افزون براین از محور 85 کیلومتری نهبندان- زابل نیز 6 کیلومتر سال قبل به بزرگراه ارتقا یافت و عملیات اجرایی 24 کیلومتر هم به تازگی شروع شده است.به گفته او سرجمع عملیات احداث 52 کیلومتر از دو محور مواصلاتی نهبندان- سربیشه و نهبندان - زابل امسال با 170 میلیارد تومان در دستور کار قرار گرفته است.
شهداد همچنان مسدود
دغدغه فرماندار در حوزه راه های نهبندان محور شهداد است که بیش از 15 ماه از انسداد آن می گذرد اما هیچ اقدامی از سوی استان کرمان برای 30 کیلومتر این محورکه از فروردین سال قبل براثر سیل تخریب شد ، انجام نشده است و همین اهمال کاری سبب شده است تا پمپ بنزین، پایگاه هلال احمر و دیگر تاسیسات و امکانات مسیر جمع شود و ترددکنندگان این جاده از مسیر فرعی که خود احداث کرده اند ، عبور کنند. این موضوع تاثیر بسیار بدی بر اقتصاد گردشگری به دلیل قرارگیری در مسیر کلوت ها و... داشته است. به گفته او این چالش مطالبه استانی است و نمایندگان استان کرمان و نهبندان و سربیشه هم پیگیر رفع این مشکل هستند.
اوضاع وخیم راه های روستایی
وخامت اوضاع راه های روستایی نهبندان نیز دیگر دغدغه ای است که فرماندار از آن سخن می گوید طوری که در هر دهگردشی که به همراه مسئولان به روستاها دارد ترمیم و آسفالت جاده های روستایی در صدر اولویت خواسته های مردم است.
خواسته اش هم از «خراسان جنوبی» این است که به طورحتم مطالبه روستاییان نهبندان را در خصوص آسفالت بد راه های روستایی در دستور کار قرار دهد و گزارش های میدانی از آن تهیه کند تا شاید مسئولان و متولیان چاره ای برای آن بیندیشند.
نماینده عالی دولت در شهرستان کلان پروژه های مسکن محرومان روستایی و شهری را محرکی بسیار تاثیر گذار در رونق صنعت ساختمان استان و نهبندان می داند. در این بین سهم نهبندان از مسکن روستایی هزار و 600 واحد بود و توانست سهم برخی دیگر از شهرستان ها را که نتوانسته بودند این سهمیه را جذب کنند به خود اختصاص دهد.
بیکی به این موضوع اشاره می کند که هرچند اجرای این پروژه تاثیر بسیاری بر مقاوم سازی مسکن روستایی در نهبندان داشت اما هنوز هم به دلیل حادثه خیز بودن شهرستان باید بیش از این ها احداث مسکن مقاوم روستایی مورد توجه باشد.
40 میلیارد برای محرومیت زدایی
براساس تفاهم نامه ای که 15 مهر سال گذشته در روز ملی روستا با حضور معاون اول رئیس جمهور منعقد شد، بنیاد برکت به عنوان دستگاه معین در محرومیت زدایی از این شهرستان معرفی شد و این نهاد به گفته فرماندار 40 میلیارد تومان برای اشتغال زایی در حوزه زیرساختی نهبندان پرداخت کرده است.
او این نکته را هم یاد آور می شود که برای تامین زیرساخت های فرهنگی و مقابله با آسیب های اجتماعی نیز یک میلیارد تومان به دستگاه های متولی به منظور کاهش آسیب های اجتماعی پرداخت شده که از جمله این اقدامات توسعه کارگاه های صنایع دستی در روستاهاست.
همچنین گلیم سوزنی نهبندان به عنوان خوشه صنایع دستی شهرستان معرفی شده است که بیش از 30 نفر از هنرمندان این رشته برای دریافت تسهیلات معرفی شدند اما دغدغه این هنرمندان بازار فروش است که به طورحتم باید در این باره هم تدبیر لازم اندیشیده شود تا دسترنج آن ها را دلالان و واسطه ها ارزان نخرند.
بعد از این توضیحات فرماندار معتقد است که اگر سند توسعه نهبندان که بعد از سفر مقام معظم رهبری به این شهر تهیه و تدوین شد به طور کامل اجرایی می شد به طور حتم توسعه شهرستان سرعت می گرفت اما اجرایی نشدن همه مفاد این سند جامع سبب شد هنوز هم شاهد شکاف های متعدد در نهبندان و در نقطه ای باشیم که روی گنجینه ای از معادن خوابیده است.به گفته فرماندار لحاظ نشدن وسعت در شاخص تخصیص اعتبار سبب شده است همچنان این نقطه مرزی دومین شهرستان محروم خراسان جنوبی بعد از طبس به حساب آید.