فرخ نژاد-قدیمی ترها به یاد دارند که تا چند وقت پیش نقطه تمرکزشان در ورودی شهر یعنی پل دژبان بود. هرچند نقاطی مانند 17 شهریور هم جزو مناطقی به حساب می آید که کاسبان قدیمی آن هنوز در این خیابان حضور دارند.
اما در حال حاضر می توان در بیشتر نقاط شهر از جمله سه راه اسدی و خیابان انقلاب هم حضور آن ها را دید که هر روز هم به گفته کسبه عمده فروش تعداد آن ها در حال افزایش است و نظام امور صنفی هم برای هرفردی که متقاضی باشد پروانه کسب صادر می کند.
صحبت از عمده فروشان شهر بیرجند است که گلایه های عمده آن ها هم به مالیات هایی که علاوه بر مالیات بر ارزش افزوده با توجه به کسادی بازار باید بپردازند، تغییر لحظه به لحظه قیمت و گلایه شهروندان از آن ها، نبود مشتری و... بر می گردد.
یکی از کسبه عمده فروش خیابان انقلاب از این می گوید که موجودی مغازه را می گیرند و براساس آن مالیات وضع می کنند نکته جالب این است که مامور مالیات در زمانی که اوج شلوغی مغازه است به طور ناشناس می آید و حدود نیم تا یک ساعت مغازه را وراندز می کند و براساس آنچه او دیده مالیات وضع می شود.
به گفته وی برنجی که از آن طرف مرز می آید اگر پروانه بهداشتی داشت مشکلی برای فروش آن نیست اما اگر بدون مجوز باشد بازرگانی آن را جمع کرده و اگر باز هم عمده فروش توجه نکرد مغازه را پلمب می کنند یعنی این که برنجی که از طریق گمرک ترخیص شده مشکلی برای فروش آن وجود ندارد.
شرایط سخت اقتصادی
او با اشاره به شرایط سخت اقتصادی ادامه می دهد: باید عمده فروش دراین شرایط اقلام و کالاهای مورد نیاز را به صورت نقدی خریداری کند اما چون مغازه داران نقدینگی ندارند با شرایط دو تا سه ماه برای فروش به آن ها می دهد.
او با بیان این که مالیات و عوارض سنگین کمر کلی فروشان را با توجه به سود اندکی که دارند خم کرده است می افزاید: سود عمده فروشان از محصولات و کالاهایی که به مغازه داران و مردم عرضه می کنند بین 3 تا 5 درصد است این درحالی است که خود آن ها کالا و اقلام را نقد خریده و مجبورند با چک چند ماهه بفروشند.
به گفته وی به دلیل افزایش لحظه به لحظه قیمت ها آبروی کسبه هم جلوی مشتری می رود به عنوان مثال در 10 روز گذشته 4 مرحله برنج ایرانی و پاکستانی افزایش قیمت داشته است.
حالا برای برنج پاکستانی می گویند قیمت روپیه بالا رفته چرا برنج ایرانی افزایش قیمت دارد نمی دانم.
بعلاوه امروز مشتری از کسبه قیمت یک کالا را می پرسد می گوید فلان قیمت اما اگر فردا قیمت همان کالا را جویا شود به طورحتم افزایش قیمت داشته که همین تغییر لحظه به لحظه قیمت ها نارضایتی مشتریان را در پی دارد و از آن به عنوان گران فروشی یاد می کنند این در حالی است که قیمت های خرید امروز با فردا خیلی متفاوت است و دست فروشنده هم نیست.یکی از عمده فروشان سه راه اسدی هم با بیان این که کسبه در شرایط فعلی با مشکلات زیادی مواجهند می گوید: باید ساعت ها منتظر نشست تا شاید یک مشتری تقاضای کالا کند زیرا آن قدر زندگی سخت شده که مردم برای تامین مایحتاج ضروری خود هم مانده اند.
دفتر بدهکاری مشتریان
او دفتری که در آن بدهکاری مشتریان نوشته شده را نشان می دهد تا با مصداق صحبت کند و از این که مشتریان چه قدر به کلی فروشان بدهکارند.
به عنوان مثال یک مشتری 100 هزار تومان از یک عمده فروش خرید می کند شاید نیمی از پول آن را هنگام خرید بپردازد و بقیه را ماه ها بگذرد و نتواند تسویه کند که از این قبیل مشتری ها کسبه عمده فروش کم ندارند.او در پاسخ به این پرسش که در عمده فروشی ها برنج قاچاق هم خرید و فروش می شود؟ می گوید: این اتفاق خیلی نادر است مگر چه نوع برنجی را فردی قاچاق کند.
به گفته وی مالیات هرچه بخواهند می گیرند و به هیچ وجه هم توجه نمی شود که عمده فروش بازار داشته یا نه. فقط سرجمع کالاهای موجود در مغازه را نگاه کرده و مالیات وضع می کنند.
یکی از عمده فروشان خیابان 17 شهریور هم با بیان این که از کسبه مالیات زیادی با توجه به کسادی بازار گرفته می شود می گوید: هر سال کسبه باید علاوه بر مالیاتی که خود دارایی اضافه می کند مالیات برارزش افزوده هم بپردازند.
او این موضوع را هم متذکر می شود که مالیات اخذ شده از کسبه براساس فروش و فاکتورهایی است که به اداره امور مالیاتی می رود.
عمده فروشان رو به افزایش
وی مشکل اساسی عمده فروشان را این می داند که اتحادیه این صنف هیچ نظارتی بر تعداد عمده فروشان ندارد طوری که روز به روز در حال افزایش است و بازار جوابگوی این همه عمده فروش نیست و هر فردی که به این اتحادیه مراجعه کرد برای او پروانه کسب صادر می کنند.
به گفته او تعداد کلی فروشی ها در شهر بیرجند زیاد است زیرا هر فردی می تواند با مراجعه به اتحادیه و پرداخت حق عضویت یک مغازه راه اندازی کند.
وی ادامه می دهد: شاید خرید از عمده فروشی من به دلیل این که سال هاست فعال است و به اصطلاح جا افتاده خوب باشد اما درآمدم به دلیل این که کالا با سود خیلی پایین به فروش می رسد مناسب نیست.
علاوه براین باید هر مغازه داری هزینه هایی مانند کرایه مغازه، آب، برق و... را هم از همین محل بپردازد که در نهایت چیزی دست عمده فروش را نمی گیرد.
قابل تشخیص نبودن برنج قاچاق
او به این موضوع هم اشاره می کند که برنج های پاکستانی را نمی داند کدام قاچاق است و کدام مارک نیست زیرا زیاد روی این مسئله نظارتی نیست و عمده فروش نمی داند چه نوع برنجی را بخرد که مشکل ساز نشود و قاچاق نباشد.
به گفته وی اگر برنجی هم قاچاق باشد به طور حتم توسط تعزیرات قابل تشخیص است اما باید این موضوع را هم در نظر داشت که با گرانی برنج ایرانی و ناسالم بودن برنج های هندی مردم اگر برنج پاکستانی نخورند چه بخورند؟
مدرک ارائه دهند
معاون درآمدهای مالیاتی اداره کل امور مالیاتی استان هم در پاسخ به گلایه های مطرح شده از سوی عمده فروشان می گوید: با کلی گویی نمی شود ادعای عمده فروشان را پذیرفت هر کدام از آن ها که مدعی هستند اداره امور مالیاتی از آن ها مالیات بیشتری گرفته است با اسناد و مدارک به این اداره مراجعه کنند تا اگر خدای نکرده حقی تضعیف شده به آن ها برگردانده شود.
«پاک گوهر» می افزاید: از هر یک از کسبه بر اساس اسناد و مدارک خرید و فروشی که به این اداره ارائه می دهد یا از معافیت مالیاتی برخوردار شده یا هم براساس این اسناد مجبور به پرداخت مالیات شدند و از هیچ شخص حقیقی و حقوقی بدون سند و مدرک مالیاتی اخذ نمی شود.
تفاوت گرانی با گران فروشی
رئیس اداره نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن وتجارت استان هم می گوید:در زمینه شرکت های پخش و عمده فروشی، بازرسان این سازمان در کنار بازرسان اتاق اصناف بر شبکه توزیع کالا نظارت داشته و ضمن پایش بازار از نظر وضعیت قیمتی در صورت مشاهده تخلف طبق مقررات با آن ها برخورد می کنند.
«علی تهوری» با بیان این که گرانی با گران فروشی متفاوت است می افزاید: آن چیزی که تخلف محسوب می شود گران فروشی است که طبق قانون نظام صنفی تعریف می شود یعنی دریافت بهایی بیش از نرخ های تعیین شده به عنوان مثال اگر کالایی در شرایط خاص و فصلی با تقاضا زیاد مواجه شد و این کالا با قیمت بالا به دست اصناف چه خرده فروش و چه عمده فروش رسید دیگر تخلف گران فروشی نیست بلکه افزایش قیمت است.
او مثال دیگری هم دراین زمینه مطرح می کند با این عنوان که گوجه فرنگی در فصل زمستان به دلیل کمبود گران می شود و این گران فروشی نیست بلکه افزایش قیمت است و دلیل آن هم به کمبود تولید و فصل سرما برمی گردد اما اگر واحد صنفی 2 هزار و 300 تومان این محصول را بفروشد و به جای آن به 2 هزار و 500 تومان عرضه کند ، این گران فروشی است.
دلیل تفاوت قیمت های یک کالای خاص در مغازه های مختلف به چه موضوعی برمی گردد.
پاسخ رئیس اداره نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن وتجارت استان به پرسش هم این است که ملاک فروش فاکتور خرید است به همین دلیل با تنوع قیمت در مورد دریک کالا مواجه می شویم.
به گفته«تهوری» واحدهای صنفی خرده و عمده فروش باید با لحاظ درصد سود قانونی که کمیسیون هیئت عالی نظارت و سازمان حمایت بر روی کالاها مشخص کرده اند اقدام و قیمت کالا را نصب کنند.
او در مورد برنج های قاچاق و خارجی در عمده فروشی ها هم می گوید: هر سال سهمیه ای برای واردات برنج به تعاونی های مرزنشین ابلاغ می شود که باید این سهمیه بین اعضای تعاونی ها و شبکه توزیع تقسیم شود اما اگر سهمیه از شهرستان های دیگر به این استان حمل شود چون معافیت دارند و حقوق گمرکی پرداخت نمی کنند به همین دلیل قاچاق محسوب می شود.بعلاوه برنج های پاکستانی نیز دو نمونه است یک نمونه واردات مجاز است یعنی حقوقش را می پردازند و شبکه توزیع آن هم تعریف شده است اما گاهی افراد سودجو برنج قاچاق را در کنار این برنج به فروش می رسانند که بازرگانی با آن ها برخورد می کند. عمده فروشان مدعی اند که از قاچاق بودن برنج های پاکستانی بی خبرند پاسخ رئیس اداره نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن وتجارت استان به پرسش هم این است که همان طور که من و شما کارمان را بلدیم آن ها هم در کارشان از تخصص لازم برخوردارند و برنج قاچاق را از غیر آن تشخیص می دهند.
34واحد عمده فروش
رئیس مجمع امور صنفی استان هم می گوید: بر اساس بخشنامه ای که وزارت صنعت، معدن و تجارت به مجامع امور صنفی ابلاغ کرده است سقف و حدود واحد صنفی برداشته شده و به هر تعداد که افراد متقاضی باشند برای آن ها پروانه کسب صادر می شود و مجامع امور صنفی هم ملزم به رعایت این بخشنامه هستند.
مهندس«یزدان شناس» با بیان این که در شهر بیرجند 34 واحد عمده فروش داریم می افزاید: هرچه تعداد این واحدها کمتر باشد به نفع کاسبان آن است.