در گفت و گو با متولیان بررسی شد
تعداد بازدید : 5
آسیب شناسی استفاده از طبل و سنج در هیئت ها
با رسیدن محرم و ایام عزاداری، هیئت ها تلاش خود را برای برگزاری هرچه بهتر مراسم و عزاداری مناسب انجام می دهند اما هر سال شاهد ورود ادوات و تجهیزات بیشتر و بزرگ تری از جمله افزایش سنج ها و طبل ها هستیم؛ وسایلی که جوانان را بیشتر به خود جذب می کند درحالی که عزاداران زیادی معتقدند در هیاهوی صدای طبل و سنج ها بهره ای مناسب نمی برند و کاهش یا حذف این وسایل نه تنها خدشه ای به عزاداری وارد نمی کند بلکه برعکس بر انتقال مداحی و ذکر مصیبت موثر است.
«کاظمی» از شهروندان بیرجندی است که طبل و سنج ها را به نوعی ابزار تحمیلی به عزاداری بیان می کند که از ابتدا وجود نداشته و چند سالی است که به شدت به هیئت ها وارد شده و با وجود صدای آزار دهنده به علت این که اقدامی عملی برای کم کردن آن انجام نمی شود هر چه می گذرد گرایش جوانان و تعداد آن ها در هیئت ها افزایش می یابد.
«رمضانی» جوانی است که گفته های او را تایید می کند و می افزاید: عده ای به بهانه نذر داشتن به جای عزاداری به طبل و سنج کوبیدن روی می آورند درحالی که باید در هیئت ها تعداد این وسایل کنترل شود، گاهی تعداد طبل وسنج ها به حدی زیاد است که صدای آن گوش فلک را کر می کند در حالی که باید در جلسه های مختلف در این زمینه فرهنگ سازی و ذهن مردم نسبت به آسیب ها روشن شود.
یک اقدام خوب
یک فعال در هیئت ابوالفضلی بیرجند می گوید: سال قبل اولین هیئتی بودیم که طبل و علامت را جمع کردیم اما مانوری روی کار داده نشد درحالی که اقدام خوب فرهنگی نیاز به تبلیغات دارد تا دیگران هم در این زمینه مجاب شوند.وی تصریح می کند: هرچند مورد برخی بی اخلاقی ها قرار گرفتیم اما بازتاب کارخیلی عالی بود و مردم حتی دعا و تشکر کردند که نتیجه برایمان شیرین و لذت بخش بود و به یقین که اگر در این زمینه خوب تبلیغ شود دیگر هیئت ها نیز این وسایل را کم و یا حتی جمع می کنند.به نظر وی کار افرادی که متوجه عزاداری شده و طبل و علامت را کنار گذاشتند قابل ستایش است.
سرو صدا مانع پیام رسانی
فعال یکی دیگر از هیئت های بیرجند هم می گوید:قبل از انقلاب هیچ طبلی در هیئت ها نبود مگر یک سنج برای هماهنگ کردن اما رفته رفته ورود آن به هیئت ها شدت گرفت تا این که به شرایط نامطلوب این روزها رسید.
راستگومقدم می افزاید:عزاداری و حرکت در معابر جزو شعائر مذهبی، قالب و شکل شعائر است اما محتوای آن انتقال هدف و پیام عزاداری و تبیین واقعه عاشورا و مصائب اهل بیت (ع) و...است و منتقل کردن پیام با سر و صدای طبل و سنج و صوت عملی نمی شود. دشمن با طبل ها و سنج های بزرگ و فراوان و به عبارتی کار فرهنگی در فکر جوانان رسوخ کرده است.
وی به گذشته ها اشاره می کند که طبل و سنج ها کم و برای ایجاد ریتم عزاداری و هماهنگی آهنگ عزا بود اما حالا با حالت ریتم سنج عزاداری می شود درحالی که بدون طبل وسنج هم می توان عزاداری کرد. وی برای کاهش طبل وسنج ها و جذب جوانان به عزاداری پیشنهاد می دهد مسئولان هیئت ها محبوب دل جوانان خود باشند و ارتباط صمیمی با آن ها داشته باشند.
جلسات هیئت ها مداوم باشد و محدود به روزهای خاص محرم نباشد زیرا وقتی ارتباطی نباشد هر کدام حرف خود را می زنند اما زمانی که با هم دوست باشند و رابطه ها صمیمانه باشد حرف هم می پذیرند و طبل و سنج ها کم می شود.
وی به این موضوع هم اشاره می کند که هیئت آن ها به هیچ وجه طبل و سنج و حتی زنجیر ندارد و خیلی ساده است، شرایط به عزاداران اعلام می شود و ازهمان اول، کار مدیریت و ورود این وسایل ممنوع شده و معیارها و ارزش های مهم برای هیئت باید رعایت شود و زیر سوال نرود، عزاداران هم این مسائل را می دانند چون فرهنگ سازی و مدیریت شده است.
درست مثل رعایت و جلوگیری از ذبح دام جلوی هیئت، چون سلامت مردم وجامعه مهم و در اولویت است این کار انجام نمی شود، گوسفند در کشتارگاه ذبح شده و پیش سرد می شود تا جلوی هر مشکل احتمالی گرفته شود.
به نظر وی باید این قضیه برای مسئولان هیئت ها قطعی و تفهیم شود که طبل و سنج نیاورند و خودشان پای کار باشند و راه را بر ورود ادوات بیشتر ببندند و کارهای جایگزین را به عزاداران ارائه کنند. لیدرها و افراد موثر در هیئت ها هم می توانند با جوانان بنشینند و به آن ها خط و راه را نشان دهند.
کارشناس دفتر شورای هیئت های مذهبی استان هم حذف طبل و سنج از عزاداری هیئت ها را مستلزم یک برنامه منسجم در کشور می داند و توضیح می دهد: نمی شود که در شورای هیئت مذهبی این موضوع رد شود اما نهاد دیگری در استان استفاده از این وسایل را بدون اشکال بداند.«حسینی» به برگزاری جلسه هایی به منظور کاهش تعداد طبل وسنج ها اشاره می کند و می افزاید: برخی مسئولان موافق و عده ای مخالف این کار هستند با این وجود در کارگاه های آموزشی به مسئولان هیئت ها برای کاستن آسیب های عزاداری تاکید می شود که طبل های بزرگ از آن جمله هستند اما برخی با صرف هزینه های هنگفت اصرار بر استفاده از این وسیله دارند. به گفته وی هر چند نیاز به توجیه و تفهیم بیشتر افراد است اما همه مسائل قابل مدیریت است ولی زمان می خواهد.
علاوه بر جلسات آموزشی، عده ای از مسئولان هیئت ها شدت عمل نشان می دهند و چون مدعو آن ها می پذیرد مشکلی هم ندارند.
در زمینه کمک به رفع این آسیب به همه هیئت ها اعلام شده است البته برخی به هیچ وجه چنین ابزاری در هیئت خود ندارند یا بسیار کم است و روند آن سال به سال بهتر می شود.