تخصص، روزنه بازگشایی بازارچه های مرزی
تعداد بازدید : 23
واردات دام زمینه ای برای بازگشایی دوکوهانه می شود؟
فرخ نژاد-در این سال هایی که سه بازارچه یزدان زیرکوه، دوکوهانه نهبندان و گلورده درمیان از رونق افتاده و سال های اوج بازارچه و گذر رسمی ماهیرود است راهکارها و رایزنی های زیادی برای باز شدن قفل سه بازارچه دیگر از سوی مسئولان و متولیان امر و دیپلمات های ایرانی با طرف افغانستانی انجام شده است اما هنوز با این تلاش ها کلیدی برای باز شدن قفل سه بازارچه دیگر از طرف کشور همسایه به خراسان جنوبی داده نشده است.
تخصصی شدن بازارچه ها برای صدور و ورود برخی کالاها از جمله این که از بازارچه دو کوهانه دام زنده، گلورده مصالح ساختمانی و یزدان هم مواد غذایی صادر و وارد شود از جمله رایزنی ها و پیشنهاداتی است که برای بازگشایی دوباره بازارچه های تعطیل شده ارائه شده است.
مسئولان و متولیان امر با این پیشنهادات می خواهند مقدمات بازگشایی بازارچه های از رونق افتاده استان را فراهم کنند اما هنوز ازجانب کشور همسایه به این تقاضا و خواسته خراسان جنوبی پاسخی داده نشده است.
انتقادی که فرماندار نهبندان در این زمینه دارد این است که برخی از مسئولان و متولیان دیگر شهرستان ها با فراهم شدن مقدمات ورود دام زنده از بازارچه دوکوهانه خواستار ورود دام از بازارچه های مرزی خود هستند اما آن چه این واردات را در گذرهای مرزی این شهرستان با مشکل مواجه می کند نبود قرنطینه دام در گذرگاه های این نقاط مرزی است و هرزمان که این زیرساخت را داشتند می توانند برای این کار اقدام کنند.
تخته شدن دربازارچه
عالی ترین مقام اجرایی نهبندان قبل از این که به دوران طلایی گذرمرزی این شهرستان بپردازد ابتدا اشاره ای به تعطیلی گذر مرزی نهبندان، 5 روز بعد از انتصابش به عنوان فرماندار شهرستان دارد یعنی 30 شهریور سال 94 که به گفته وی در بازارچه دوکوهانه در این تاریخ تخته شد.
با زدن قفل تعطیلی بر بازارچه دو کوهانه آن طور که «نظافت» می گوید: پی گیری ها برای بازگشایی مجدد آن از سوی وی و متولیان امر آغاز شد ،تا این که مجوز واردات دام زنده برای این بازارچه گرفته شد.
اما آنچه خاطر فرماندار نهبندان را دراین زمینه مکدر کرد این بود که مسئولان دیگر شهرستان های مرزی هم بعد ازآن که نهبندان مجوز ورود دام را از بازارچه دوکوهانه گرفت خواستار ورود دام زنده از گذرهای مرزی خود شدند. به گفته«نظافت» بازارچه های دیگر هر وقت زیرساخت های ورود دام را فراهم کردند و مجوز لازم را گرفتند می توانند چنین تقاضایی داشته باشند.
خواسته وی این است که بازارچه ها به صورت تخصصی عمل کنند تا همه مرزنشینان از فرصت و تهدیدهای مرز به یک نسبت بهره مند شوند نه این که تهدیدها برای مرزهای نهبندان باشد اما از فرصت آن ها تنها یک نقطه مرزی برخوردار شود.
از نظر وی باید توزیع جغرافیایی در نوار مرز برای صدور و ورود کالاها انجام شود تا همه مرزنشینان نفع ببرند نه این که بازارچه هایی که حکم پدر را دارند دستشان جلوی بازارچه ای که حکم پسر را دارد دراز شود.
واردات روی ریل
فرماندار نهبندان با بیان این که ابتدا که مجوز ورود دام برای بازارچه دوکوهانه گرفته شد واردات از آن کج دار و مریز انجام می شد می افزاید: اما کم کم این اقدام روی ریل افتاد طوری که قرار است با ورود دام زنده از این بازارچه به تنظیم بازار گوشت استان و کشور کمک کنیم.
«نظافت» اشاره ای به مشکلاتی که سر راه عملیاتی شدن این مجوز قرار دارد می کند و می گوید این مشکلات بیشتر از نوع ساختاری است به این معنا که همه ارکان یک سیستم باید با یکدیگر عمل کنند اما گاهی این اتفاق نمی افتد به عنوان مثال دامپزشکی موافق است جهاد کشاورزی مخالف و سازمان بازارچه ها موافق و....
به نظر وی نظر موافق دستگاه ها را گرفتن و هماهنگ کردن آن ها توسط مسئولانی که پی گیر این موضوع هستند طاقت فرساست.
بنا به گفته این مقام مسئول درعین وجود این مشکلات با سرعتی ملایم واردات دام در حال انجام بوده وامید است که با همکاری سازمان هایی مانند گمرک، جهاد کشاورزی، بازارچه مرزی، دامپزشکی و... این کار به سامان برسد.
تلاش برای گذر رسمی شدن
همچنین وی امیدوار است نظر استاندار فراه را بیش از پیش جلب کرده تا بیشتر از این بتوان بازارچه دوکوهانه را فعال کرد و از همه مهم تر این که بازارچه نهبندان به عنوان گذر رسمی از سوی کشور همسایه شناخته شود زیرا اگر این اتفاق بیفتد هم می شود پیله وری(کار تجارت در مرز) و هم اشتغال ایجاد کرد.
رئیس سازمان بازارچه های مرزی خراسان جنوبی در مورد تخصصی شدن بازارچه های استان می گوید: حدودیک ماه قبل رایزن بازرگانی افغانستان سفری به استان داشت و دراین سفر از بازارچه میل 78 بازدید کرد دراین سفر بحث و گفت و گوهایی در زمینه راه افتادن مجدد سه بازارچه تعطیل شده استان شد.
«فخر» می افزاید: رایزن بازرگانی افغانستان نظر مثبتی به پیشنهادهایی که از سوی خراسان جنوبی برای سه بازارچه دیگر ارائه شد داشت زیرا طرف افغانستانی از خدماتی که استان در بازارچه میل 78 ارائه می دهد رضایت داشت.
وی ابراز امیدواری می کند: خراسان جنوبی بتواند زیرساخت و امکاناتی که طرف افغانستانی در سه بازارچه دیگر هم می خواهد را فراهم کند تا بتوان مقدمات بازگشایی میل 73 و یزدان را هم فراهم کرد.
همچنین دراین سفر به رایزن بازرگانی افغانستان پیشنهاد شد تا بازارچه های غیر فعال استان هر کدام با توجه به مزیتی که دارند به صورت تخصصی در حوزه صادرات و واردات ورود پیدا کنند تا از این طریق بتوان مقدمات بازگشایی آن ها را فراهم کرد.
برابر پیشنهاد ارائه شده به رایزن بازرگانی افغانستان قرار شد که میل 73 در زمینه مصالح ساختمانی با توجه به نزدیکی آن به کارخانه سیمان باقران، بازارچه یزدان در حوزه صدور مواد غذایی به واسطه قرارگرفتن روستای کلاته نظر با 8 هزار نفر جمعیت و بازارچه دو کوهانه هم در زمینه ورود دام زنده فعالیت کند زیرا مجوز آن را هم دریافت کرده است. به گفته وی در حال حاضر ورود دام زنده از بازارچه دو کوهانه به صورت محدود انجام می شود اما هنوز عملیاتی نشده است. همچنین دیگر بازارچه ها هم خواهان ورود دام زنده هستند که هنوز این درخواست آن ها عملیاتی نشده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری خراسان جنوبی هم 16 مهر ماه امسال در جلسه شورای سامان دهی مبادلات مرزی(واردات و صادرات) استان ابراز امیدواری کرد: با ورود دام به استان از کشور افغانستان زمینههای فعالسازی بازارچههای مرزی نیز بیش از پیش فراهم شود.
مشکلات بازارچه مرزی دو کوهانه
بی بی« عصمت سرفرازی» با بیان این که برطرف کردن مشکلات امنیتی در بازارچه مرزی دوکوهانه نیز مورد نظر است و مباحث بهداشتی و درمانی با حضور مسئولان مربوط باید به طور ویژه مورد تاکید قرار گرفته و برطرف شود، افزود: بعد از اجرایی شدن موضوع واردات دام به استان، موضوعات مهمی همچون فراوری محصولات تولیدی، توسعه کشتارگاهها، قرنطینههای دامی و غیره نیز باید در گامهای بعدی مورد توجه مسئولان و متولیان امر قرار گیرد.
به گفته وی افغانستان همواره به دنبال ایجاد توازن و تعادل بین صادرات و واردات با کشور ایران است که واردات دام از این کشور میتواند به ایجاد این توازن کمک کند. معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری خراسان جنوبی گفت: برخی از زیر ساختهای مورد نیاز برای واردات دام باید از سوی دستگاههای متولی فراهم شود و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن استان نیز در کنار سایر نهادهای غیردولتی باید وارد عرصه شده و با حمایتهایی که از سوی دولت انجام میگیرد هرچه سریعتر زمینههای توسعه صادرات به کشور افغانستان و نیز رونق اقتصادی در مرز را فراهم کند.
دلایل از رونق افتادن
پرسشی که ذهن را به خود دراین سال ها مشغول کرده این است که چرا بازارچه ای مثل دو کوهانه و گلورده و یزدان که سال ها قبل در اوج بودند اکنون باید از رونق افتاده و مسئولان تلاش کنند که به دوران قبل برگردند؟
عالی ترین مقام اجرایی نهبندان از این که با ایجاد بازارچه ماهیرود دیگر بازارچه های فعال استان از رونق افتاد گلایه می کند و می افزاید: با این که برای ایجاد بازارچه دوکوهانه 20 میلیارد تومان هزینه شد اما نمی دانم چرا بازارچه ماهیرود را در قیف باد منطقه راه اندازی کردند زیرا در زمان اوج وزش بادهای 120 روزه، چشم انسان دراین بازارچه نمی بیند و کارگران با زحمت زیاد و گاهی زخمی شدن مجبور به جا به جایی و حمل بار می شوند.
«نظافت» از بازارچه ماهیرود به عنوان یک رقیب برای دیگر بازارچه های استان نام می برد زیرا رسمی شدن این معبر مرزی سبب شد تا بیش از پیش از رونق سه بازارچه دیگر استان کاسته شود.
به علاوه با این اتفاق از فرصت ها و تهدیدهای مرز تنها تهدیدها نصیب ساکنان مرزنشین دیگر شهرستان های استان شده است.
به نظر او یکی از دلایل کم شدن جمعیت نهبندان در فاصله سال های 90 تا 95 علاوه بر معضل خشکسالی از رونق افتادن بازارچه مرزی دو کوهانه است زیرا با تخته شدن در این بازارچه عده زیادی از مردم منطقه از کار بیکار شدند.
بازارچه مرزی دوکوهانه سال 1373 تأسیس شد و از لحاظ موقعیت جغرافیایی در فاصله 113 کیلومتری شهرستان نهبندان قرار دارد و فاصله آن تا مرکز استان 305 کیلومتر است این بازارچه با سه ولایت نیمروز، فراه و هرات افغانستان مرتبط است که فاصله آن با ولایت فراه 150 کیلومتر و هرات 400 کیلومتر است.