بخت سیاه عروس خراسان جنوبی
مرتضی عرب نجات- عروس خراسان جنوبی این روزها حال و هوای خوبی ندارد و بختک خشکسالی، آفات و… روزگارش را سیاه کرده اند.
روستای «کریمو» از توابع بخش آیسک سرایان در ۳۰ کیلومتری شمال مرکز این شهرستان واقع شده است. این روستا از شمال به کوه سفید و از شمال شرقی به کوه بیم محدود میشود و اقلیم معتدل و نیمه خشک دارد. آب و هوای این روستا در بهار و تابستان و اوایل پاییز، مطبوع و دلپذیر و در زمستانها سرد است. همچنین رودخانه کال سبز کاخک از کنار روستا میگذرد. نام روستای کریمو نیز ابتدا کریمان بوده و بعدها به لهجه محلی کریمو نامیده شده و از نام امامزاده روستا گرفته شده است. روستای کریمو از روستاهای قدیمی و تاریخی خراسان جنوبی است. بافت قدیمی و بنای امامزاده سلطان کریم شاه از قدمت و پیشینه کهن روستا حکایت دارند. چشمهسارهای فراوان، آب و هوای مساعد و اراضی مستعد، رونق باغداری و دامداری در روستا را فراهم کرده است. «بنا زاده» از اهالی کریمو مهمترین محصولات زراعی روستا را زعفران، چغندر و یونجه بر می شمرد و می گوید: گوشت قرمز و انواع لبنیات مانند کشک و ماست در روستا تولید میشود.
وی می افزاید: گردو، بادام، آلو، زردآلو، سیب و توت از مهمترین محصولات سردرختی این روستاست. قالیبافی، از دیگر منابع درآمدی مردم روستاست. وی ادامه می دهد: زعفران، آلو، گردو و برخی گیاهان دارویی از جمله سوغات روستای کریمو است. به گفته وی البته بادام و گردو دیگر خیلی کم یافت می شود چرا که آفت کرم خراط تقریبا درختان منطقه را نابود کرده است.
یکی دیگر از اهالی روستا نیز با بیان این که هرسال که می گذرد پوشش گیاهی، درختان و طراوت وسرسبزی روستای کریمو کم رنگ ترمی شود می افزاید: خشکسالی های مداوم، سرمازدگی ها وآفت هایی چون کرم خراط وسوسک سر شاخه خوار تا حدودی کشاورزی رابه کما برده است . «سیفی» ادامه می دهد: درکنار همه این مصائب چندین نسل ازجوانان یعنی نیروی مولد روستا عطای سرزمین پدری را به لقایش بخشیده وترک دیارکرده اند که با تداوم وضعیت موجود و مهاجرت های آینده تا حدودی روستا خالی ازسکنه خواهد شد که باید چاره جویی کرد چون که کشاورزی در روستاها بازده اقتصادی ندارد.
وی تاکید می کند: لازم است تسهیلاتی(وام هایی) به اهالی برای شروع مشاغل خانگی و خرد اختصاص یابد. رئیس شورای روستای کریمو در گفت و گو با «خراسان جنوبی» به وضعیت نامناسب جاده های مواصلاتی این روستا اشاره می کند و خواستار رسیدگی به وضعیت آن ها می شود.
«مجیدی» می افزاید: با وجود این که کریمو مرز بین خراسان جنوبی و رضوی است و مسیر پر رفت و آمدی هم به حساب می آید ولی متاسفانه وضعیت جاده ها مناسب نیست.
وی بیان می کند: یکی از مشکلاتی که این روزها کشاورزان و اهالی روستای کریمو با آن روبه رو هستند مشکل هجوم وحوش به مزارع از جمله مزارع زعفران و همچنین سگ های ولگرد به مزارع و خانه های مردم است.
به علاوه چندین سال است آفت کرم خراط به جان درختان افتاده و اگر این روند ادامه داشته باشد چند سال آینده درخت گردو ، بادام و ... باقی نمی ماند. وی در ادامه با بیان این که ساخت سالن ورزشی روستا با اهدای زمین توسط خیران تا اجرای شناژ پیش رفته است می افزاید: پول سوله نیز تامین شد اما این بنا به صورت ناقص تحویل دهیاری شد و حال هیچ کس پاسخ گو نیست.
«مجیدی» ساخت دیوار ساحلی برای رودخانه فصلی وسط روستا را ضروری برمی شمرد و می گوید: در صورت بارندگی شدید و سیل تعداد زیادی از ساختمان ها در معرض خطر خواهند بود.وی بر توجه به صنایع دستی به عنوان یکی از راه های اشتغال زایی در روستا تاکید می کند.
رئیس شورای روستا نصب و راه اندازی دستگاه عابر بانک را از ضروریات مردم اعلام می کند و در ادامه به بحث خرید زعفران توسط شرکت تعاونی روستایی سرایان در قالب طرح خرید حمایتی دولت اشاره می کند و می افزاید: هرچند این طرح دست دلالان را کوتاه کرده است اما مشکل بزرگ این است که در این طرح فقط زعفران ممتاز و سرگل خریداری می شود و با توجه به این که زعفران تولیدی منطقه بیشتر به صورت دسته بوده لازم است تا تدبیری اندیشیده شود تا کشاورزان به حق و حقوق واقعی خود برسند.
مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سرایان هم می گوید: این روستا از نقاط ییلاقی و کوهستانی این شهرستان است که با برخورداری از مواهب زیبای طبیعی، مناظر و چشماندازهای کمنظیر، آبوهوای بسیار مطلوب و قابلیتهای فراوان گردشگری چشم هر رهگذری را نوازش میدهد و بهسوی خود جلب میکند. «محمد عرب»می افزاید: موقعیت خاص جغرافیایی و همجواری با شهر زیارتی سیاحتی کاخک هم به اهمیت گردشگری و جاذبههای سیاحتی-زیارتی منطقه افزوده است. وی ادامه می دهد: اطراف چشمه علوی و دره سبزرود که از تفرجگاههای طبیعی است از زیباترین ییلاقات کریمو به شمار میآید. «عرب» بیان می کند: جاذبهها و قابلیتهای گردشگری فراوان در روستای کریمو باعث شده است تا در سال ۱۳۸۴ بهعنوان روستای هدف گردشگری شناخته شود.
بازگشت رونق اقتصادی به«نایبند» با مهاجرت معکوس
استاد- یکی از اهالی روستای نایبند طبس با هدف ایجاد اشتغال و کمک به رونق اقتصادی و گردشگری پس از نه سال شهر نشینی به این روستا بازگشت تا با مهاجرت معکوس زمینه اشتغال زایی را در این روستای گردشگری طبس فراهم کند.
حاج «علی عوض بیگی» یکی از اهالی روستای نایبند است که توانسته با کمک دیگر اعضای خانواده با پرورش مرغ محلی باعث رونق اقتصادی خانواده و روستای خود شود.
این تولیدکننده روستایی، واحد تولید مرغ گوشتی خود را از سال 79 راه اندازی کرده اما به دلیل مشکلات مالی و نوسانات(بالا و پایین آمدن) بازار و حمایت نکردن مسئولان از سال 1393 به مدت سه سال این واحد تعطیل شد اما به با همت داماد خانواده که کارشناسی کشاورزی دارد و مدت نه سال در بیرجند ساکن بوده همچنین دیگر اعضای خانواده با تغییر نوع جوجه از گوشتی به محلی دوباره راه اندازی شده است .
تغذیه جوجه ها از محصولات روستا مانند یونجه ، جو، گندم، ذرت و ارزن است که این موضوع باعث کاهش هزینه های تولید شده و گوشت و تخم مرغ تولید شده از کیفیت بالایی برخوردار است. به علاوه جوجه های تولید شده، در شهرهای اطراف با قیمت مناسب به فروش می رسد.
از گوشت و تخم مرغ نیز برای پذیرایی از گردشگران در اقامتگاه بوم گردی روستا که به تازگی راه اندازی کرده اند و همچنین فروش به اهالی روستا استفاده می شود. این تولیدکننده 22 هزار جوجه را پرورش داده که حدود 20 هزار و 500 قطعه جوجه را در شهرهای دیهوک، طبس و راور به صورت تک فروشی به بازار عرضه کرده و هزار و 500 قطعه جوجه مرغ را نیز برای تخم گذاری و جوجه کشی در مرغداری نگه داشته تا در آینده نیاز به خرید جوجه از دیگر نقاط برای پرورش نداشته باشد. اکنون چهار نفر از اعضای این خانواده در مرغداری مشغول به کار هستند. روستای نایبند از روستاهای تاریخی و هدف گردشگری خراسان جنوبی است که در فاصله 140 کیلومتری دیهوک و 260 کیلومتری بیرجند قرار دارد.