پایان مزایده بنای تاریخی ۹۰۰ ساله در بیرجند
تعداد بازدید : 19
ارگ « بهارستان» برای بخش خصوصی گشوده شد
قاسمی- عمر آن به قرن های 12 و 13 باز می گردد یعنی حدود 800 یا 900 سال پیش پایه های آن بر زمین گذاشته شد، حالا هر چند زلزله ها، باد و باران، ویرانه و خالی ماندن و در دوره هایی تخریب به قصد یافتن گنج یا عتیقه خراش های عمیقی بر پیکر چند صد ساله ارگ بهارستان بیرجند گذاشته است اما ستون هایی که به عمق تاریخ قدمت دارند هنوز پا بر جا مانده اند . درگوشه وکنار این بنای خشت و گلی هنوز می توان ، هنر و شاهکار دست معماران گذشته را به چشم دید و از آن همه زیبایی به جا مانده زیر سقف های ریخته و دیوارهای به جا مانده لذت برد . هر چند معماری، زیبایی و تاریخی بودن باعث شد ارگ بهارستان سال 79 در فهرست آثار ملی ثبت شود اما بر اثر بی توجهی ها حالا بنایی نیمه جان به جا مانده که به زحمت، دیوارهای فرسوده و ترک خورده را تحمل می کند و هر لحظه امکان ریختن سقفی یا دیواری وجود دارد و شاید اگر خشکسالی ها نبود بارندگی خشت های گلی را کاملا روی هم تلنبار می کرد و تلی از خاک باقی نمی ماند.
در این سال ها گلایه های متعددی از رها شدن این بنای تاریخی و حتی موضوع واگذاری آن به شهرداری مطرح شد اما باز هم دری روی پاشنه نچرخید تا این که حالا این طور مطرح می شود که این بنا به مزایده رفته و در آستانه واگذاری به بخش خصوصی است.
2 سال بدون هیچ کار مرمتی
هر چند میراث فرهنگی دراین سال ها کارهایی برای مرمت، بازسازی و حفظ این بنای تاریخی انجام داده است اما آن طور که معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان می گوید: در 2سال گذشته تلاش زیادی برای حفظ این اثر انجام نشده است زیرا به دلیل وسعت زیاد آن و کمبود اعتبار بیشتر به بافت تاریخی و تک بناها توجه شده است از طرف دیگر، میراث فرهنگی منتظر تعیین تکلیف واگذاری این بنا مانده است وگرنه کارهایی در قالب مرمت و بازسازی محور ارگ بهارستان تا چهاردرخت انجام می دهد. «شریعتی منش» می افزاید: بنیاد مستضعفان به عنوان مالک بنا می تواند برای فروش یا واگذاری آن اقدام کند البته از سال های قبل زمزمه واگذاری آن به شهرداری هم شنیده می شود که در این صورت کار ارزنده ای است زیرا هم اکنون نیز شهرداری به عنوان نهادی مردمی، به میراث فرهنگی کمک می کند. او خاک برداری، اندود
کاه گل و... را در حد توان نام می برد اما موضوع مهم و همیشگی، کمبود اعتبار برای مرمت و بازسازی را هم پر رنگ می داند عاملی که باعث می شود میراث فرهنگی یا مالک را نیازمند همکاری وکمک دستگاه های دیگر سازد.
اعتبار، مهم ترین موضوع برای تعیین تکلیف ارگ تاریخی بهارستان است تا آن جا که «شریعتی منش» می گوید: مرمت و بازسازی این بنا با چند ده میلیون تومان در این دو سال به جایی نمی رسد و هر چند در گذشته، رقم میلیاردی برای این کار برآورد شده اما حالا به طور قطع، این رقم افزایش یافته است .
برای میراث فرهنگی ، حفظ و نگهداری ، تعیین تکلیف بنا و استفاده بهینه از آن مهم است، کاربری که به گفته وی می تواند اقامتی، فرهنگی یا توریستی باشد اما باید به تایید میراث فرهنگی برسد و علاوه بر آن هر گونه مرمت وبازسازی توسط بخش دولتی یا خصوصی با نظارت میراث فرهنگی باشد.
با این حال وضعیت ارگ از دوسال قبل تغییر نکرده و همچنان ضایعات و زباله، شن وسیمان و به احتمال زیاد همان مرغ و خروس و حتی گوسفند ها مهمان این ارگ تاریخی هستند. هرچند مسئول بافت های تاریخی در شهرداری، بهمن 94 از پیگیری ها برای واگذاری و تحویل بنا به شهرداری گفته بود و این که حتی از یک سال قبل تر هم متقاضی و پیگیر بودند اما به دلیل نیاز به پاسخگویی از تهران، روند کار طولانی شده و با این که بارها به اداره کل بنیاد مستضعفان مراجعه شده ولی با این وجود هنوز جواب قطعی اعلام نشده است.
حالا که دو سال از آن گفت وگوها می گذرد زمزمه واگذاری ارگ بهارستان در قالب مزایده به گوش می رسد. مسئول بافت های فرسوده شهرداری بیرجند هم هر چند شنیده است که بنیاد مستضعفان قصد دارد این ملک تاریخی را به مزایده بگذارد اما تصریح می کند : شهرداری شش خوان از هفت خوان واگذاری این بنا را رد کرده است، برای مثال موافقت شورای اسلامی شهر را جلب کرده و چند مرحله کارشناسی، نامه نگاری و حتی پیشنهاد پرداخت نقدی یا تهاتر بین دو مجموعه هم مطرح شده است و موضوع به جایی رسید که بنیاد باید پرونده و نوع تهاتر را تعیین کند.
«تبریزی» می گوید :با تغییر شهردار بیرجند در این چند ماهه کار مسکوت ماند اما بنیاد مستضعفان قوانین خاص خود را دارد طوری که هرکاری باید در مدت معین انجام شود. نامه نگاری هایی هم برای پرداخت نقدی یا تهاتر بین دو دستگاه انجام شد و موضوع و موقعیت ملک، هفته قبل به شهردار جدید هم منعکس شد تا در مورد آن تصمیم گیری شود.
قرار شده شهردار هفته آینده در این مورد نظر بدهد تا در صورت موافقت با تحویل گرفتن ملک، گفت و گوهایی درباره پرداخت نقدی یا تهاتر با بنیاد مستضعفان انجام شود و آخرین حرف را «جاوید» شهردار بیرجند می زند.
وی قیمت پیشنهادی برای واگذاری ارگ بهارستان به شهرداری را حدود 400 میلیون تومان بیان می کند و می افزاید : زمان آخرین صحبت ها با بنیاد مستضعفان اوایل امسال بود، البته بنیاد مستضعفان به عنوان مالک می توانست زودتر ملک را تعیین تکلیف کند.حالا تبریزی بعید می داند با توجه به نیاز به هزینه های میلیاردی برای مرمت و بازسازی این ارگ تاریخی ، آن هم پس از پرداخت حدود400 میلیون تومان هزینه مزایده، بخش خصوصی حاضر به سرمایه گذاری در این بنا آن هم در شهری مانند بیرجند شود .
با این وجود وی در مورد محل تامین رقم میلیاردی توسط شهرداری که برای مرمت و بازسازی و تغییر کاربری این بنا نیاز است پاسخ دقیق و شفافی ندارد اما به مرمت قلعه بیرجند در چند سال گذشته اشاره می کند و ادامه می دهد: شهرداری هم می تواند ازمشارکت های ویژه، کمک گرفتن از تهران، همکاری میراث فرهنگی و...استفاده کند زیرا این ساختمان ، بنای با ارزشی است هر چند مرمت وبازسازی آن رقم های بالایی می خواهد.
کار تمام شد
اما مدیر کل اموال و املاک بنیاد مستضعفان خراسان جنوبی توپ را در میدان شهرداری می اندازد و توضیح می دهد: شهرداری بیرجند جلو نیامده است بنابراین ملک به مزایده می رود و بخش خصوصی هم متقاضی آن است و ارگ در حال واگذاری است.
«خسروی» این را نمی پذیرد که شهرداری بیرجند منتظر جواب بنیاد بوده است و می گوید: نامه هایی به این نهاد نوشته و هر بار مهلتی را تعیین کرده ایم چون زمان مجوزهای آن ها تمام شده بود و موضوع را پیگیری نکردند بنابراین قضیه واگذاری منتفی و مزایده برگزار شد و درخواست جدید به کمیسیون معاملات تهران ارسال شده و منتظر پاسخ هستیم.
هر چند از کاربری مورد نظر سرمایه گذار چیزی نمی داند اما ادامه می دهد: ملک با همان رقم پیشنهادی به شهرداری و حدود 400 میلیون تومان به این سرمایه گذار واگذار می شود البته اگر کمیسیون عمران سازمان در تهران با موضوع موافقت کند. زمان پاسخگویی هم دیر به نظر نمی رسد وی احتمال می دهد که تا یک هفته دیگر تهران پاسخ بدهد و سرنوشت ارگ تا حدودی مشخص شود. وی غیر مستقیم کوتاهی و تعلل شهرداری برای تحویل گرفتن ارگ را مطرح می کند، وقتی می گوید که نامه ها و مکاتبه هایی هست که درآن بنیاد مستضعفان، مهلت یک هفته یا ده روزه به شهرداری اعلام کرده و دوباره یک ماه زمان داده است اما شهرداری اقدام نکرده است.
او در لفافه فرصت سوزی را بیان می کند و این که چند سال قبل شرکت سرمایه گذار دیگری هم متقاضی واگذاری ارگ بهارستان بود اما به درخواست شهرداری، مهلت داده شد در حالی که اگر همان سرمایه گذار پای کار بود شاید کار ارگ بهارستان تاحالا تمام شده بود.