فرخ نژاد-حدود دو سال است که تعدادی از بومیان منطقه بعد از سال ها تعطیلی پیرترین صنعت استان کمر همت برای احیای آن بستند اما مثل این که خریداران جدید هم در این مدت هنوز نتوانستند چک هایی که مدیران قبلی کارخانه قند قهستان به آن ها داده اند را وصول کنند و از طرفی هم موفق به ثبت این کارخانه با کاربری جدید به نام خودشان نشدند .
اختلافات مالی با مالکان قبلی و مشخص نبودن مالکیت و اعضای هیئت مدیره آن سبب شده تا مسئولان استان هم نتوانند شیرینی را به کام این کارخانه شهرستان مرزی درمیان برگردانند.
این موضوع را هم نباید از یاد برد که امکانات و دستگاه های این صنعت کهن سال استان با گذشت حدود 60 سال از زمان راه اندازی فرسوده و مستهلک و در چند سال اخیر به دلیل مشکلات و بدهی های زیاد به طور کامل از چرخه تولید خارج شده است.به علاوه خریداران جدید هم این کارخانه را با بدهی 17 میلیارد تومانی تحویل گرفتند. هرچند سرمایه گذاران جدید اقداماتی برای تعمیر و سرویس کارخانه قدیمی قند قهستان و حتی ایجاد خطوطی مانند تولید مربای زرشک و ... را در دستور کار قرار دادند اما چون بدهی و مسائل و مشکلات کارخانه فراتر از تصور آن ها بود نتوانستند به اهداف مدنظر دست یابند و همچنان این کارخانه غیر فعال است.
شاید این مسائل دست به دست هم داده تا مسئولان صنعت و معدن استان هم به عنوان متولی این حوزه در آخرین جلسه ای که با خریداران این کارخانه غیر فعال داشتند آب پاکی را روی دستشان بریزند و آن ها را ملزم به تعیین تکلیف مالکیت و رفع اختلافات مالی کرده تا بعد برای حمایت از این صنعت از رده خارج شده آن هم با تغییر کاربری و پرداخت تسهیلات اقدام کنند و دست آن ها را بگیرند.
این الزامات در آخرین نشست صورت جلسه شده است و باید از آن به عنوان آخرین اولتیماتوم به خریداران کارخانه قند قهستان از سوی مسئولان استان یاد کرد.
آخرین نشست
آن طور که رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان به «خراسان جنوبی» می گوید: هر صنعت ورشکسته و از رده خارج شده ای قابلیت راه اندازی دوباره ندارد مگر این که تغییر کاربری یافته و تجهیزات و امکانات آن به روز و متناسب با سلیقه بازار شود.
مهندس «شهرکی» به آخرین نشستی که با خریداران کارخانه قند قهستان داشته است اشاره می کند و می افزاید: تا خریداران جدید کارخانه اختلافات مالی با مدیران قبلی را حل نکرده و مسائل حقوقی خود را در این زمینه رفع نکنند این سازمان به عنوان متولی حوزه صنعت و معدن استان نمی تواند برای حمایت از آن ها ورود کند.
به علاوه با این مشکلات مالی و حقوقی که خریداران کارخانه قند قهستان دارند هیچ سرمایه گذاری حاضر به تزریق سرمایه اش به این کارخانه نیست. همچنین این موضوع را هم باید در نظر داشت با استمرار خشکسالی ها دیگر کشت چغندر قند به عنوان محصول اولیه مورد نیاز این کارخانه در استان خیلی کم شده و تولید این محصول در استان به ویژه شهرستان درمیان کاهش یافته است.
دیگر این که تجهیزات و امکانات کارخانه فرسوده و از چرخه تولید خارج شده به همین دلیل باید بازنگری اساسی در تغییر کاربری آن از سوی خریداران و سرمایه گذاران انجام شود.
این مقام مسئول به کاهش مصرف قند و تغییر کاربری دیگر کارخانه های قند در کشور هم اشاره ای دارد و تاکید می کند:تا خریداران جدید همت به رفع اختلافات مالی نکنند و مالکیت آن هم تعیین تکلیف نشود نه می شود برای معرفی آن ها به منظور دریافت تسهیلات در کارگروه رفع موانع تولید اقدام کرد نه هم می شود راه چاره دیگری برای برون رفت آن از ورشکستگی اندیشید. به گفته «شهرکی» باید خریداران جدید یا کارخانه را به مدیران قبلی آن بازگردانند تا صنعت و معدن بداند که با چه کسانی طرف است و یا هم کارخانه را واگذار کرده تا با فروش مایملک آن سهم سهامداران را بپردازیم.
وی اذعان می کند: مسیری که خریداران جدید در مورد این کارخانه در پیش گرفته اند فقط وقت گذرانی است زیرا وقتی کارخانه ای بخواهد وارد چرخه تولید شود باید پایه اصلی آن یعنی مواد اولیه اش فراهم باشد درصورتی که برای تامین این مواد هم با مشکل مواجه هستند.
دیگر این که سازمان صنعت و معدن حتی برای تامین شکر خام مورد نیاز این کارخانه اعلام آمادگی کرد اما چون مشکلات آن هنوز پابرجاست این کار هم راه به جایی نبرد.
وی با تکرار این موضوع که در آخرین جلسه به صورت فنی با خریداران به گفت و گو نشستیم می افزاید: اگر مشکلات پیش روی این کارخانه رفع شود به طور حتم باید تغییر کاربری آن را هم خریداران و مالکان جدید مدنظر داشته باشند زیرا با تجهیزاتی که مربوط به چند دهه قبل است نمی توان تولیدات به روز و بازار پسندی داشت.
به گفته وی راه اندازی کارخانه قند قهستان نیاز به بازنگری اساسی در همه زمینه ها دارد و این اتفاق را تاکنون شاهد نبودیم. وی این موضوع را هم یادآور شد که کارگران این کارخانه هم به تامین اجتماعی برای دریافت بیمه بیکاری معرفی شدند.
آن چه گذشت
برای آن چه بر این کارخانه گذشته است باید به خبر و گزارش هایی که تاکنون در مورد آن منتشر شده نگاهی انداخت. آن طور که دوم شهریور امسال در روزنامه«خراسان جنوبی» منتشر شد وعده جدیدی برای صنعت پیر شهرستان درمیان مطرح شد که این نشریه با پرسشی با این عنوان «کام قند قهستان شیرین می شود؟» به آن پرداخت.
«خراسان جنوبی» از نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس شورای اسلامی در مورد پیگیری ها برای فعالیت مجدد این کارخانه سوال کرد. حجت الاسلام «سید محمدباقر عبادی» این طور پاسخ داد که این صنعت درمیان سال هاست که با مشکل نقدینگی مواجه است و همواره هم مسئولان استانی پیگیر رفع این مشکل از طریق پرداخت تسهیلات بوده اند و حتی گاهی با چغندرکاران برخی از نقاط دیگر مذاکره کرده اند تا مواد اولیه مورد نیاز کارخانه را به صورت دیون تامین کنند تا زمانی که کارخانه سرپا شد هزینه این مواد را بپردازند. به گفته وی مسئولان در رده های مختلف تمام تلاش خود را برای تعطیل نشدن این کارخانه به کار گرفتند اما بخش خصوصی تمایل چندانی به دلیل بالا بودن هزینه ها در مقابل درآمدها نشان نداد و کارخانه با بدهی بالا تعطیل شد. وی ادامه داد: اگر این کارخانه در دهه آخر قبل از تعطیلی سرپا ماند و دوام آورد به دلیل پیگیری مسئولان بود.
به علاوه بعد از این که سرمایه گذاران جدید، کارخانه قند قهستان را خریداری کردند تلاش هایی برای احیای آن انجام دادند اما مراجعه ای نداشتند تا پیگیری های لازم را انجام دهیم. رئیس مجمع نمایندگان استان افزود: اگر مالکان جدید این کارخانه مراجعه ای داشته باشند به طور حتم تا جایی که امکان داشته باشد برای احیای مجدد این کارخانه پیگیری های لازم را انجام خواهم داد.
فرماندار درمیان هم با اشاره به جلساتی که برای رفع مشکلات کارخانه قند قهستان ، ماه قبل در کارخانه و مرکز استان با حضور مسئولان و متولیان امر برگزار شده است گفت: تعدادی سرمایه گذار جدید برای احیای این صنعت پیر و فرسوده اسدیه پا به میدان گذاشتند و قرار است با سرمایه گذاری آن ها دوباره چرخ این کارخانه به گردش درآید.
«محمد بشیری زاده» هزینه راه اندازی مجدد کارخانه را براساس برآوردهای انجام شده حدود سه میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: سرمایه گذارانی که پا به میدان گذاشته اند از جمله افرادی هستند که سال گذشته واردات چغندرقند را از کشور افغانستان انجام داده اند و به طورحتم با حضور سرمایه گذاران جدید کارخانه قند قهستان این بار احیا می شود.
280نفر اشتغال درفصل برداشت
مدیرکل جذب و حمایت از سرمایهگذاری استانداری هم گفت: کارخانه قند قهستان که یکی از قدیمی ترین واحدهای تولیدی استان است در فصل بهره برداری برای 280 نفر به طور مستقیم اشتغال ایجاد می کند و از سال70 که بخش خصوصی سهامدار این کارخانه شد به دلیل سوء مدیریت و بالارفتن قیمت تمام شده محصول با کمبود نقدینگی مواجه شد طوری که زمینه رکود وتعطیلی آن به وجود آمد.
مهندس سید «امید حسینی» افزود: سال 94 تعدادی سرمایه گذار بومی ورود کردند تا این کارخانه دوباره احیا و راه اندازی شود.
به گفته وی در آخرین جلسه برگزار شده با مسئولان کارخانه و سرمایه گذاران جدید مقرر شد تا این سرمایه گذاران به منظور تامین چغندرقند مورد نیاز برای راه اندازی اقدام کنند.
البته باید سرمایه گذاران جدید برای ثبت اسناد رسمی اقدام کنند تا مشخص شود که هیئت مدیره و سهامداران این کارخانه چه کسانی هستند و نحوه مشارکت سهامداران چگونه است.
وی خاطرنشان کرد: وقتی این کارها را انجام دادند می توانند به دفتر جذب و سرمایه گذاری استانداری مراجعه کنند تا برای پرداخت تسهیلات و رفع دیگر مشکلات این کارخانه اقدام شود.
راه اندازی در فصل برداشت
سرپرست کارخانه قند قهستان دوی اردیبهشت امسال هم به «خراسان جنوبی» گفت: قرار است در سال 96با توجه به رایزنی هایی که با یکی از شرکت های کشور افغانستان انجام شده بخشی از چغندرقند مورد نیاز کارخانه قند قهستان توسط آن تامین شود تا در فصل برداشت این محصول بتوان کارخانه را راه اندازی کرد.
مهندس«عظیمی» افزود: سال قبل نیز این شرکت افغانستانی هزار و 650 تن چغندرقند به کشور وارد کرد که چون کارخانه قند قهستان راه اندازی و مشکلات آن رفع نشده بود به کارخانه قند تربت حیدریه منتقل شد.
وی درباره مشکلاتی که بین کارخانه قند قهستان و بانک صادرات هم وجود داشت گفت: با توجه به رایزنی ها و جلسه هایی که با مسئولان این بانک در استان انجام شد قرار براین است که جرایم تسهیلات کارخانه را ببخشند.
به گفته وی در زمینه بدهی که کارخانه به تامین اجتماعی داشته است مقرر شده تا سازمان تامین اجتماعی همکاری های لازم را با مسئولان کارخانه داشته باشد هرچند تاکنون هم مدیران تامین اجتماعی خیلی در این زمینه با مسئولان کارخانه قند قهستان کنار آمده اند.
وی ادامه داد: اگر این مشکلات برطرف شود کارخانه مشمول ماده 141 شده و می توان اسناد را به نام هیئت مدیره جدید ثبت کرد.