دوربین برای مستندسازان استان روشن نمی شود
قاسمی - جالب است که هنرمند باشی ولی جنس دغدغه هایت فرق داشته باشد و مدام حول مسائل مختلف و دیگران بچرخد. شاید به خاطر نوع کارش است که از خود فراموش کرده و بیشتر دل مشغول خراسان جنوبی شده است.
خودش این طور می گوید از این که استان در کشور خوب دیده و معرفی نشده است تا آن جا که خیلی ها هنوز بیرجند را با بجنورد اشتباه می گیرند و مدام گفته می شود استانی فرهنگی با قابلیت ها، توانمندی ها، مشاهیر و مفاخر فراوان در حالی که همچنان ناشناخته است و کار چندانی هم برای عرضه و معرفی آن انجام نشده و این علت باعث شده است در مورد استان و شهرش فیلم بسازد.
«محمد عبداللهی» مستندسازی است که هر چند کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی خوانده است اما حالا مدرس انجمن سینمای جوانان در رشته سینماست، با این که تحصیلات آکادمیک ندارد اما عشق به کار او را به مطالعه کتاب های بسیار و حتی دو برابر دانشگاه در زمینه مستند وادار می کند و تاکنون هم بیش از 200 قسمت مستند در زمینه های گوناگون درباره خراسان جنوبی ساخته است.
وی می گوید: سال 77 وارد صدا و سیما شدم البته قبل از آن هم در کنار پژوهش، تولید مستند را انجام می دادم اما با ورود به تلویزیون انگیزه و تصمیمم برای مستندسازی جدی شد.
وی ادامه می دهد: به عنوان دستیار کارگردان مشغول کار بودم اما سال 85 تصمیم گرفتم مستقل و حرفه ای تر وارد فضای مستندسازی شوم و البته این موضوع نیاز به قرار گرفتن در محیطی داشت که فضا در آن فراهم باشد و با این احساس به زادگاه خود برگشتم.
اولین کارش را در استان «یادگارها» نام می برد که در مورد فرهنگ و آداب و رسوم منطقه است و می افزاید: پس از آن مستندهای دیگری مانند روستا تهیه شد که تاکنون 90 قسمت آن پخش شده است و مجموعه دنباله دار صد فرسخ هم سال آینده تولید می شود.
بازگشت به استان
در شرایطی که بسیاری از هنرمندان از استان کوچ کرده اند او می گوید: از بازگشت به خراسان جنوبی خوشحال است چون هدف برایش مهم است، انگیزه ای که اگر عالی باشد امتیازاتی مانند درآمد، تامین معیشت و...را به دنبال دارد البته باید تصمیم جدی گرفت و با تمام وجود کار کرد.
هدفم معرفی و شناساندن منطقه ام بود و احساس می کردم برای معرفی استان کاری انجام نشده است. به نظر این هنرمند جای کار در استان زیاد است هرچند برخی هنرمندان به دنبال شهرت و یک ساله ره صد ساله پیمودن و حتی مهاجرت هستند، البته تا حدودی می توان به آن ها حق داد زیرا در منطقه چندان حمایت نمی شوند.
وی تاکید می کند: 70 درصد تولیداتش از شبکه های سراسری پخش شده است اما در استان مسئولان توجه ندارند در حالی که برای هیچ استانی این اتفاق نیفتاد که 70 قسمت مستند در مورد روستاها، فرهنگ، آداب و رسوم وآیین های آن روی آنتن برود. این موضوع را نه فقط به دلیل کیفیت آثارش بلکه به علت رعایت کردن زبان معیار در کارهایش می داند و ادامه می دهد: معتقدم کار باید در سطح ملی و بین المللی باشد وگرنه غیر حرفه ای و خانگی می شود.
درخشش در شبکه های سراسری
وی با بیان این که خراسان جنوبی خانه اوست اما شبکه های سراسری بیشتر سراغ کارهایش را می گیرند می افزاید: در استان برخی مدیران کارکرد مستند را نمی دانند و از آن استفاده و حمایت نمی کنند درحالی که همه دستگاه ها بودجه فرهنگی دارند اما اعتبار خود را برای همایش های آن چنانی، پوستر، بنر و ... هزینه می کنند و کار فاخر، مستند و ماندگار را نمی پسندند.
به گفته وی صدا و سیمای استان کارهایش را حمایت و پخش می کند و از این لحاظ مشکلی ندارد اما امکان ساخت کار خاص در این سازمان نیست. دستگاه های دیگر هم می توانند کمک کنند در حالی که در خراسان جنوبی به کارکرد مستند واقف نیستند و هیچ اثری برایشان تولید نمی شود اما در استان های دیگر درخواست هایی مطرح می شود با وجود این که خراسان جنوبی مشکلات زیادی دارد و دود این کاستی ها به چشم مردم می رود.
مستندساز می تواند با کارش حرف مردم را بزند و منطقه اش را به خوبی بشناساند و تا زمانی که استان به خوبی معرفی نشود دیده نمی شود.
وی می گوید: استقبال از فیلم مستند بسیار زیاد است طوری که برای یکی از کارها به نام «ساروو» از استان های دیگر و حتی از آلمان ایمیل های رضایت بخشی دریافت کردم.
وی از بی توجهی به هنرمندان به ویژه مستندسازان ابراز نارضایتی می کند و توضیح می دهد: جشنواره فیلم فجر در استان برگزار شد اما حتی پیامکی برای اطلاع رسانی از طرف فرهنگ و ارشاد نیامد در حالی که در مشهد هنرمندان دعوت شدند و حتی برخی آثارشان در حاشیه جشنواره اکران شد.
او که در جشنواره های متعددی شرکت کرده و آخرین رتبه هایش مربوط به امسال است توضیح می دهد: در جشنواره منطقه ای اترک، مستند «دستان» پنج عنوان برتر را به دست آورد، سال قبل هم در جشنواره چلچراغ مستند نیمه بلند محرم در خوسف کاندیدای بهترین اثر شد.
امسال مستند ساروو در جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران کاندیدای بهترین اثر شد و در جشنواره های فیلم و عکس استان، شبکه مستند و در جشنواره منطقه ای اروند هم عنوان بهترین را گرفت و در جشنواره های خارجی هم شرکت کرده و هم اکنون منتظر پاسخ است.
دغدغه ها
وی تصریح می کند: توقع زیادی نیست که دستگاه های فرهنگی حمایت نمی کنند، کارکردهای مستند را نمی دانند و استفاده نمی کنند و حتی برای کسب موفقیت ها یک پیام تبریک نمی دهند اما حداقل مغرضانه هم برخورد نمی شود.
وی یادآوری می کند: کارهایش در صدا وسیمای استان تایید می شود اما انجام کار حرفه ای و خاص در توان این اداره کل نیست در حالی که از دستگاهی مانند حوزه هنری هم که توان تولید کار فاخر را دارد برای معرفی استان انتظار حمایت و تهیه اثر وجود دارد تا بیرجند با بجنورد اشتباه گرفته نشود. ازدیگر دغدغه هایش می گوید: در تولیدات برای شبکه های کشوری، محدودیت ها و سختگیری ها در پرداختن به برخی موضوعات وجود دارد و در کنار این برخی آثار قابلیت فرامرزی و نیاز به زیرنویس و ترجمه دارد اما از مشکلات ما در استان ترجمه فیلم است. ترجمه فیلمیک با ترجمه روان فرق دارد اما در استان مترجمی برای این کار نداریم و دو فیلم را با مشکل ترجمه کردیم.
به دلیل محدودیت ها فردی در این زمینه وجود ندارد و سازندگان و تلویزیون هم برای این کار حمایت نمی کنند بنابراین باید با هزینه شخصی اقدام شود. به گفته وی مستندسازی کار بسیار سختی است و نویسنده و تدوین گر خوب می خواهد اما وقتی نیرو نیست برخلاف عقیده ام، علاوه بر پژوهش و تحقیق، نویسندگی هم می کنم هر چند معتقدم کار باید به صورت حرفه ای و تخصصی انجام شود.
در استان تعداد افرادی که دغدغه فیلم مستند داشته باشند کم است و به ناچار گاهی از استان های دیگر کمک و نیرو می گیریم. به نظر او مستندسازی در کشور و استان خوب پیش می رود و حرف برای گفتن دارد و لازم است مسئولان هم به این موضوع توجه داشته باشند و از کارکردهای آن استفاده کنند. بسیاری از حرف ها وکارها شاید به زبان دیگر بارها تکرار شود اما تاثیر مستند خیلی بیشتر است و از طرفی تا استان دیده و شناخته نشود موفق نخواهد بود. اروپا را فیلم سازان آن خوب معرفی کردند زیرا جاذبه ها، زیبایی ها، توانمندی ها و ... را با یک مستند خوب بسیار بهتر از عکس، مقاله یا حرف می توان بیان کرد.