حقانی-در اولین دیدار مان آن قدر پاک و بی آلایش و با صفا نشان دادند که با صمیمیت و لبخندهای زیبایشان هنگام خداحافظی برای سفری دوباره به روستایشان ما را ترغیب کردند.
از روستایی محروم و دور افتاده عشایری در بخش مرکزی قاینات سخن در میان است جایی که نه تنها برای خبرنگاران بلکه برای بیشتر مردم تا با چشم خود نبینند غیر قابل باور است. در این روستای عشایری و دور افتاده نه از آب خبری است و نه از آبادانی و گویی دنیایی دیگر است . این جا اسباب بازی کودکان چند لاستیک کهنه دوچرخه و موتور سیکلت است و در آن سو بزرگترها با نگاهی به آینده مبهم فرزندانشان چشم امید به درگاه خدا و سپس به مهمانشان دارند تا بلکه قصه رنجشان را به گوش مسئولان برساند.
به دعوت یکی از اعضای شورای اسلامی روستای «گردتیغ» که جوانی دلسوز و پرانرژی است اما به دلیل لکنت زبان قادر به بازگو کردن کامل مطالبات خود و مردم نیست به همراه عضو دیگر روستا که در شهر سکونت دارد و از روستا مهاجرت کرده است مسیر قاین، اسفشاد، خونیک و حوض رباط را طی کردیم و سپس با زحمت و مشکل، مسیر 14 کیلومتری خاکی جاده روستا از طرف رباط را طی کردیم تا به مقصد برسیم. برای رفتن به روستا دو مسیر وجود دارد یکی از سمت قاین و حوض رباط به طول 64 کیلومتر که 50 کیلومتر آن از طریق جاده قاین- خواف آسفالته است و 14 کیلومتر دیگر آن خاکی و از وسط رودخانه و کوه عبور می کند و راه دیگر آن از مسیر قاین ، حوض رباط ، فرخی، مهدی آباد، گرماب به طول 70 کیلومتر است که 63 کیلومتر آن آسفالت و 7 کیلومتر آن خاکی است. در این روستا 38 خانوار عشایری از طایفه بهلولی زندگی می کنندکه از امکانات روزمره زندگی محروم هستند.
این روستا از شمال به روستای مهدی آباد و از جنوب به روستای عشایری دو چاهی و از مغرب به حوض رباط و از شرق به روستای گرماب متصل است.
«خجسته» پیرمرد 80 ساله روستای عشایری «گردتیغ» به رهاشدن فاضلاب های خانگی در کوچه های روستا اشاره کرد و گفت: وقتی بارندگی شدید رخ می دهد آب وارد خانه ها وآغل های نگهداری دام ها می شود و خسارت زیادی به اهالی تحمیل می کند. وی افزود: چندین مرتبه برای رفع مشکل به بخشداری مراجعه کرده ایم اما همه وعده امروز و فردا می دهند. به گفته وی تا کنون نامه های زیادی در خصوص مشکلات روستا نوشته ایم ودر خواست کرده ایم تا به وضع روستا رسیدگی کنند اما هیچ نتیجه ای نداشته است . وقتی به مسئولان مراجعه می کنیم همه می گویند بودجه نداریم و اگر بودجه آمد کمک می کنیم.
وی ادامه داد: بی توجهی مسئولان باعث شده این گونه روستاها که در تأمین امنیت مرزها نقش ارزنده ای دارند خالی شوند و جوانان روستایی به جای کار، تلاش و تولید به کارهای غیر معقول و دست فروشی درحاشیه شهرهای بزرگ روی آورند.
معلم روستا نیز گفت: به دلیل مهاجرت بی رویه به شهرها اکنون مدرسه روستا فقط پنج دانش آموز دارد که آن ها را هم به زور نگه داشته ایم که اگر این دانش آموزان هم کوچ کنند مدرسه روستا تعطیل خواهد شد.
«دوربین» افزود : تسریع در احداث و آسفالت ادامه جاده روستا، مرمت قنات، ایجاد چاه در دشت فرخی، فراهم کردن زمینه اشتغال جوانان و رسیدگی به امکانات حداقلی مردم و فراهم کردن زمینه احیای هنرهای دستی در روستا باعث مهاجرت معکوس از شهرها به روستا خواهد شد.
به گفته وی به دلیل خاکی بودن جاده روستا، سوخت زمستانی و گاز مایع مورد نیاز اهالی با قیمت های گزاف برای آنان حمل می شود. وی افزود: چنانچه مسئولان نسبت به آسفالت راه روستا اقدام کنند «گرد تیغ» از بن بست خارج می شود و اهالی چندین روستا در شهرستان زیرکوه و بخش مرکزی قاینات به دلیل کوتاه شدن فاصله از این مسیر تردد خواهند کرد که در رونق اقتصادی روستا موثر خواهد بود.
عضو شورای اسلامی روستای عشایری «گردتیغ» هم وجه تسمیه روستا را چنین بیان کرد: به دلیل وجود کوه گرد مانند و نوک تیز و به لحاظ این که کوه بلند در وسط روستا واقع شده به آن گردتیغ می گفتند که از گذشته با همان نام باقی مانده است. «مرادی» افزود: تا کنون براثر زلزله های متعدد چندین دفعه این روستا تخریب و دوباره بازسازی شده است.
به علاوه این روستا به دلیل قدمت فراوان دارای شهر سوخته ای است که در زیر هزاران خروار خاک مدفون است و آثار و بقایای آن نمایان است.
این عضو شورای اسلامی روستا ادامه داد: گرد تیغ تا چند سال پیش آباد بود و قدیمی های آن هم از سمت بال فروشی مازندران به این محل کوچ کرده بودند که از همان زمان به عنوان طایفه بالافروشی مشهور هستیم. به گفته «مرادی» شغل اصلی مردم روستا دامپروری است و تنها قنات آن آب کم و بی کیفیتی در حد مصرف دام دارد و از کشاورزی در روستا به هیچ وجه خبری نیست.
یک دهه بدون آب
همچنین به دلیل واقع شدن روستا روی ارتفاعات و آبرسانی نشدن ، آب شرب اهالی از ده سال پیش به وسیله تانکر سیار تامین می شود که این آب هم خیلی بی کیفیت است طوری که آب داخل تانکرها در زمستان یخ می زند و در تابستان به شدت داغ است.
وی ادامه داد: بیشتراهالی آب شرب خود را از روستاهای همجوار و یا از مرکز شهرستان تأمین می کنند. وی با بیان این که آب قنات، مصرف دام را تأمین می کند افزود: حتی یک درخت در روستا به دلیل استمرار خشکسالی ها باقی نمانده است.
به علاوه به دلیل تداوم قهر طبیعت از شش هزار راس دام اهالی فقط 400 راس باقی مانده است و بقیه به ناچار به فروش رفته اند. همچنین مردم هیچ درآمدی ندارند و تنها درآمد آن ها از طریق دامپروری است که اکنون تمام دار و ندار خود را باید برای تهیه علوفه و آذوقه دام خرج کنند. عضو شورای اسلامی گرد تیغ ادامه داد: در سال هایی که وضعیت باران خوب و مناسب است اهالی درآمدی از گیاهان دارویی از قبیل ترنجبین، کمای آنغوزه، کاکوتی، کلپوره، زیره سیاه، آویشن، گل زوفا، مستار و اسطوخودوس دارند ولی به دلیل خشکسالی های پی در پی دیگر از این گیاهان دارویی هم خبری نیست طوری که اکنون بیش از 70 درصد اهالی زیر پوشش کمیته امداد هستند.
«مرادی» قالیچه بافی، پشتی بافی، جاجیم بافی و جوراب بافی را از هنرهای دستی زنان این روستا اعلام کرد و گفت: برخی هنوز به این کار مشغولند.
وی امکانات این روستا را برق و مدرسه اعلام کرد و از این که از داشتن شاهرگ اقتصادی یعنی جاده آسفالت محروم است گلایه کرد و گفت: اگر در زمستان کوچکترین بارانی ببارد راه روستا بسته می شود. به گفته وی با این که چهار دهه از عمر انقلاب می گذرد حتی یک مسئول استانی هم به گرد تیغ پا نگذاشته است تا پای درد دل اهالی بنشیند.
جاده ، مشکل اصلی
دیگر عضو شورای اسلامی روستای عشایری گردتیغ هم مشکلات اصلی روستا را نداشتن جاده دسترسی آسفالته ، نبود آب آشامیدنی سالم و اجرا نشدن طرح آبرسانی این روستا اعلام کرد و گفت: از ده سال پیش مسئولان قول آسفالت 14 کیلومتر جاده را به اهالی دادند حتی میخ کوبی مسیر هم انجام شد اما جاده به حال خود رها شده است.
به گفته« علی محمد بختیار» وقتی پیگیر موضوع می شویم همیشه مسئولان مسئله کمبود اعتبار را مطرح می کنند و از 10 سال پیش که قول داده اند تاکنون اعتباری اختصاص نیافته است.
وی بی آبی را دومین معضل و مشکل اهالی این روستا دانست و ادامه داد: مردم روستای گردتیغ چشم انتظار تحقق وعده های مسئولان هستند.
وی با بیان این که از 6 سال پیش مسئولان آب و فاضلاب روستایی قول مساعد اجرای طرح آبرسانی از مجتمع گرماب را داده اند افزود:اما هنوز خبری نشده است و آن هم در حد وعده بود و به دلیل نبود اعتبار بی نتیجه مانده است.
این عضو شورای اسلامی احداث و مرمت بندخاکی بالادست قنات را از دیگر خواسته های به حق مردم اعلام و اضافه کرد: بیکاری، فقر و محرومیت شدید باعث شده تا روستایی که روزگاری بیش از 80 خانوار جمعیت داشت امروز جمعیتش به 38 خانوار برسد. وی تصریح کرد: در روستا به هیچ وجه جوانی نمانده است و همه به قاین، مشهد وتهران مهاجرت کرده اند و فقط در روزهای تاسوعا و عاشورا این روستا جمعیتی درخور به خود می بیند.
پاسخ مسئولان
پاسخ مسئولان برای رفع مشکلات اهالی گرد تیغ از جمله «صفوی» مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی محدودیت های اعتباری است و به محض این که بودجه ای اختصاص یابد این روستا در اولویت قرار می گیرد.
«عیدی زاده» مدیر آب و فاضلاب روستایی قاینات هم قول داد که تعداد تانکر های آبرسانی به روستا را در حد نیاز افزایش دهد.
رئیس اداره امور عشایری شهرستان نیز قول داد که درخواست های به حق اهالی روستا از جمله آبرسانی، مرمت قنات و آسفالت جاده روستای عشایری گردتیغ را جزو مصوبه های اخیر شورای عشایری شهرستان قرار دهد. بخشدار مرکزی قاینات هم با تایید مسائل و مشکلات مردم این روستا اظهار کرد: از همه مسئولان و دستگاه های اجرایی و مرتبط انتظارداریم این مشکلات را در اولویت کاری خود قراردهند.
« رمضان پور» افزود: در سرشماری سال 90 جمعیت روستا زیر 20 خانوار بود که هر چند اکنون بالای 30 خانوار جمعیت دارد اما به دلیل کمبود جمعیت ایجاد دهیاری میسر نیست و به همین دلیل اعتبار کمتری دریافت می کند بنابراین بخشداری به جد موضوع ایجاد دهیاری روستای گردتیغ را پیگیری و به استانداری و وزارت کشور اعلام کرده است و در صورت صدور مجوز وزارت کشور، دهیاری شروع به کار می کند.
به گفته وی موضوع آبرسانی به روستا هر سال پیشنهاد می شود اما به دلیل کمبود اعتبار اقدامی انجام نمی شود موضوع در دست پیگیری است و در صورت تأمین اعتبار لازم اقدام خواهد شد و جزو اولویت اول پروژه آبرسانی این بخش است.
وی در زمینه زیر سازی آسفالت راه روستایی گردتیغ هم گفت: پیگیری ها درحال انجام است.
وی ادامه داد: در اعتبارات امسال مبالغی برای مرمت و بازسازی قنات اختصاص یافته است.