صداهای مزاحم روی اعصاب شهروندان
ساعت از 12 شب گذشته است، سر و صدای بازی بچه های همسایه که حیاط خانه را روی سرشان گذاشته اند با صدای فریاد پدر خانواده به گوش می رسد. یکی از همسایه ها گلایه اش را از این سر و صدا کوبیدن در بالکن خانه اش بیان می کند اما انگار نه انگار، تازه مرحله اول بازی بچه ها و پدر خانواده شروع شده است و... در ادامه ساعت سه نیمه شب صدای بسته شدن در خانه همسایه گوش کوچه را می خراشد.
«نیکل کهنه، پلاستیک کهنه و... می خرم.» ساعت دو بعدازظهر صدایش از بلندگویی که به دست گرفته به گوش می رسد و انگار نه انگار که مردم مشغول استراحت هستند. ساعت سه بعد ازظهر، صدای خالی کردن کامیون آجر سکوت کوچه و محله را در هم می شکند و بعد هم صدای کوبیدن پتک بر دیوار امان همسایه ها را می برد.
ساعت شش صبح است، هنوز سکوت بر محله حاکم است، دستش را روی بوق ماشین گذاشته است تا همراهانش زودتر خود را جمع و جور کنند، کودک همسایه از خواب می پرد و پیرزن همسایه روبه رو از پشت پنجره سری از روی تاسف تکان می دهد.
این، تصویر برخی رفتارهای گوش خراش بعضی شهروندان است که این روزها بدون توجه به حقوق همسایه ها و دیگر شهروندان یا در قاب چشم قرار می گیرد یا بر پرده گوش، خراش می کشد.
سر ظهر
یکی از شهروندان که چند سال است در مهرشهر سکونت دارد می گوید: اوایل محله ما خلوت و بی سر و صدا بود اما کم کم با گسترش مهرشهر و افزایش ساخت و سازها آرامش مان به هم خورد.
«گاراژیان» می افزاید: خیلی ها این جا فرهنگ شهروندی را نیاموخته اند و انگار نه انگار که صبح یا ظهر است و مردم مشغول استراحت هستند و در همین حال شروع به خالی کردن بار برای بنایی می کنند، گاهی هم سر و صدای وقت و بی وقت جابه جایی آهن آلات و موتورهای جوشکاری و... آزارمان می دهد.
یکی از شهروندان ساکن خیابان عدل نیز می گوید: فرهنگ سازی برای رعایت حال دیگر شهروندان در بیرجند توسط کمتر کسی انجام شده، این حق یک شهروند است که صداهای مزاحم آرامشش را بر هم نزند اما به هر گوشه شهر که نگاه کنید خواهید دید که مردم بی اعتنا به حقوق یکدیگر هر ساعتی از شبانه روز فقط برای این که کار خودشان عقب نیفتد برای دیگران مزاحمت ایجاد می کنند.
به گفته «احسانی» سروصدای مشاغل مزاحم در این خیابان قوز بالاقوز است و با اعصاب شهروندان این محله بازی می شود در حالی که مسئولان وعده های زیادی برای جابه جایی این کسبه داده اند.
نبود فرهنگ شهروندی
یک دانشجو نیز می گوید: معلوم نیست چرا هیچ کس به فکر فرهنگ سازی در زمینه حفظ آرامش شهروندان نیست.
«عاطفی» می افزاید: درست زمان امتحانات دانشگاه روبه روی خانه ای که اجاره کرده بودم ساختمانی در حال ساخت بود که صاحبکار حتی نگاهی به ساعتش نمی انداخت که بداند ساعت از وقت معمول کار گذشته است و همچنان به ساخت و ساز و ایجاد مزاحمت ادامه می داد. وی ادامه می دهد: وقتی به این شهروند تذکر دادم پاسخش این بود که باید هر چه سریع تر پایان کار بگیرم و برایش مهم نبود این سر و صداهای شبانه روز چه بر سر همسایه ها می آورد.
یک شهروند ساکن سجادشهر نیز می گوید: همسایه ما رعایت حال دیگران را ندارد سر ظهر پشت پنجره خانه به کشیدن سیگار مشغول می شود یا برخی اوقات سوار بر موتورسیکلت در کوچه سر و صدای عجیبی ایجاد می کند.
حاجی پور می افزاید: چرا مسئولان شهری در این زمینه فرهنگ سازی نمی کنند؟
آلودگی صوتی
یک کارشناس ارشد جامعه شناسی در این زمینه می گوید: امروزه با توجه به رشد جمعیت توام با توسعه صنعتی و تکنولوژی، مشکلات زیادی برای شهرنشینان به وجود آمده که آلودگی صوتی یکی از این معضلات است.
به گفته «منیره جمجاه» نظام حمل و نقل شهری یکی از اصلیترین ریشههای آلودگی صوتی است. از طرفی دیگر این قبیل آلودگیها درشهر با کاربری شهری رابطه مستقیمی دارد به همین دلیل برخی از کاربریها نمیتوانند در محدوده شهری واقع شوند.
وی می افزاید: قرار گرفتن دایمی در معرض این صداها؛ بیماریها و صدماتی را ایجاد میکند که چه بسا تا مدت ها گریبانگیر شخص می شود.
وی ادامه می دهد: بند 2 ماده یک آییننامه اجرایی قانون نحوه جلوگیری از آلودگی صوتی در تعریف این پدیده بیان میکند «آلودگی صوتی عبارت است از پخش و انتشار هرگونه صوت، صدا و ارتعاش بیش از حد مجاز در فضای باز» و نقطه مقابل آلودگی صوتی، نیاز به زندگی در یک محیط آرام و ساکت دارد که این مفهوم در ارتباط با یکسری مفاهیم دیگر مانند «حقآسایش»، «احترام به زندگی خصوصی» و «حق بر سلامتی» از بهترین حالت سلامتی جسمی و روانی است که در اسناد حقوق بشری بینالمللی و قوانین اساسی بر آن ها ﺗﺄکید شده است.
اختلالات روحی
وی می گوید: سلب مسئولیت مسئولان از ایجاد و رعایت این حق بسیار مهم برای شهروندان موجب بروز نداشتن تمرکز، پرخاشگری و در نهایت اختلالات روحی آنان میشود.
در بند ۶ منشور حقوق شهروندی نیز اشاره و مقرر شده است که شهروندان حق دارند ضمن مشارکت در انجام مسئولیت های قانونی و تامین منابع مالی مورد نیاز؛ از هوای پاک، فضای سبز عمومی و بوستان، معابر تمیز و عاری از پسماند و شهری بدون آلودگیهای صوتی و زیست محیطی برخوردار باشند. وی اظهار می کند: از راهکارهای کاهش آلودگی صوتی در شهر می توان به کم کردن وسایل نقلیه موتوری، استفاده از فضای سبز موثر در کاهش آلودگی صوتی، جلوگیری از تردد خودروهای سنگین در داخل شهر، قطع کردن بلندگوهای غیر مجاز در اماکن عمومی و خصوصی، رشد فرهنگ اجتماعی مردم، استفاده بیشتر از ناوگان حمل و نقل عمومی، جلوگیری از تردد خودروهای با بوق بلند و غیر استاندارد و تشویق مردم به استفاده از وسایل نقلیه غیر موتوری سالم نظیر دوچرخه اشاره کرد.