زهرا خسروی- روشنی روز به غروب نزدیک می شود و خورشید بساط گرمای خود را از دامن شهر برچیده است. این جا خیابان اصلی «نیستان»، منطقه ای مسکونی در محله معصومیه بیرجند است. خیابانی که با نگاهی به دو طرف آن، سهم ناعادلانه از توزیع امکانات را به وضوح می توان دید، کوچه های زوج آسفالت دارد و اندک سهمی از فضای سبز در آن نمایان است.
اما وارد کوچه های فرد که می شوی گرد و خاک کوچه ها و مشکلات در آن بیشتر خودنمایی می کند. این جا علاوه بر زخم کهنه خاکی بودن، صدای آزار دهنده تردد روزانه خودروهای حمل آهن و آهن فروشی ها سوهان روح و روان اهالی شده است.
مشاغلی که اهالی میگویند جای آن در شهر نیست و باید دردسرشان از سر اهالی کم شود و به مکان جدیدی منتقل شوند اما کی؟ هیچ کس پاسخی برای آن ندارد، نه شهروندان که هر روز صدای آزار دهنده آن را تحمل می کنند و نه مسئولان که می گویند آهن فروشی جزو مشاغل مزاحم محسوب نمی شود.
کوچه های خاکی
یکی از ساکنان نیستان سه واقع در محله «معصومیه» پایین بیرجند با اشاره به خاکی بودن کوچه ها و به وجود آمدن مشکلات زیاد در این زمینه می گوید: این موضوع در تابستان ها سبب ایجاد گرد و خاک زیاد و در زمستان باعث جمع شدن آب در کوچه ها و به وجود آمدن مشکل تردد برای شهروندان می شود هر چند مدتی قبل با تیغ زنی کوچه، اوضاع اندکی بهتر شده است.
«هوشیار» به تردد ماشین های سنگین از نیستان پنج و سر و صدای آهن فروشی های واقع در این محدوده اشاره و اظهار می کند: وقتی صبح صدای جابه جایی آهن ها بلند می شود ناخودآگاه برای همسایه هایی که در محدوده نزدیک تر آن قرار دارند، ناراحت می شوم.
صداهای آزار دهنده
یکی دیگر از ساکنان نیستان سه با گلایه از سر و صدای زیاد آهن فروشی ها به ویژه در محدوده نیستان یک می گوید: موقع برگشت به خانه و زمان استراحت به ویژه عصرها آسایش نداریم و به محض خوابیدن با سر و صدای زیاد تخلیه یا بارگیری آهن ها مواجه می شویم.
«رضایی» می افزاید: تردد ماشین های سنگین مانند تریلی برای خالی کردن بار آهن، مزاحمت ها را دو چندان می کند اما در عالم همسایگی نمی توان اعتراض و گلایه ای داشت.
به گفته وی، شب از تردد خودروهای سنگین و خالی کردن بارها و روز از صدای آزار دهنده دستگاه برش آسایش نداریم. البته خاکی بودن کوچه ها نیز بر مشکلات افزوده است و هر چه تمیزکاری می کنیم باز هم خانه گرد و خاک دارد.
بانویی از ساکنان نیستان سه هم می گوید: هر چند وقت زیادی را بیرون از خانه سپری می کنم اما ساعت های ابتدای صبح و غروب از سر و صدای زیاد آهن فروشی و تردد خودروهای سنگین جرئت باز کردن پنجره خانه را ندارم و این صداها هر روز تا ساعت 9 صبح که در خانه حضور دارم روی اعصاب است و باید به اجبار با صدای اولین خودروی سنگین بیدار شویم. «اسداللهی» با اشاره به خاکی بودن کوچه ها نیز می افزاید: وجود قلوه سنگ در کوچه ها رفت و آمد را برای ساکنان و خودروها سخت کرده است حتی یک بار به دلیل وجود سنگ های درشت خودرویم پنچر شد هر چند یک بار کوچه تیغ زده شده اما خبری از آسفالت آن نیست.
شهروند ساکن نیستان پنج هم با اشاره به سر و صدای زیاد آهن فروشی ها به ویژه صبح زود می گوید: این موضوع سبب سلب آسایش اهالی شده است و نمی توان صبح یا عصر به استراحت در منزل پرداخت. وی خاکی بودن کوچه ها را از دیگر مشکلات می داند و می افزاید: با کوچک ترین وزش باد گرد و خاک زیادی در هوا پراکنده می شود و نمی توان در و پنجره ها را در این روزهای گرم در طول شبانه روز باز کرد.
«احراری» با این سوال که با گذشت چند سال از سکونت در این محله و کوچه کی قرار است این مکان آباد شود؟ اضافه می کند: ورودی نیستان سه برای رفت و آمد خودرو مشکل دارد و به اجبار ساکنان از نیستان یک و پنج برای تردد استفاده می کنند.
پرسه سگ های ولگرد
شهروند دیگری هم که ساکن نیستان پنج است با گلایه از خاکی بودن کوچه ها می گوید: با حدود هشت سال سکونت در این مکان جز گرد و خاک، صدای سگ و... چیزی نصیب مان نشده است، صبح و غروب از ترس سگ های ولگرد نه خودمان و نه فرزندانمان جرئت بیرون آمدن از خانه را نداریم.
«خان بیرجندی» امکانات بهداشتی در کوچه های نیستان یک تا 9 را صفر می داند و با اشاره به نبود سطل زباله در نیستان پنج می افزاید: زمستان و تابستان به ویژه در روزهای گرم سال نمی توان سطل های زباله را در خانه نگهداری کرد و از طرفی باید مسیر زیادی تا ابتدای کوچه که سطل زباله در آن جا وجود دارد، طی کرد و این مشکلاتی برای ساکنان این کوچه ها ایجاد کرده است.
وی به وجود زمین های خالی در انتهای کوچه های نیستان فرد اشاره و اضافه می کند: برخی نخاله های ساختمانی را در این مکان تخلیه می کنند و مشکلات دو چندانی برای ساکنان این کوچه ها به وجود آورده اند.
به گفته وی، با این که سال هاست هزینه آماده سازی توسط برخی از ساکنان پرداخت شده است اما هنوز کوچه ها خاکی است و ساکنان این قسمت هیچ بهره ای از فضای سبز نبرده اند و فقط خاک و صداهای آزار دهنده همدم همیشگی اهالی شده است.
وی اظهار می کند: چنان چه پنجره ها برای مدت کوتاهی هم باز شود با حجم انبوهی از گرد و خاک مواجه می شویم و باید همیشه برای گردگیری دستمال به دست باشیم.
آسفالت معابر در صورت نبود مشکل
معاون عمرانی شهرداری بیرجند هم با اشاره به جلسه ای که مدتی قبل توسط شهرداری و شورای اسلامی بیرجند برای رفع مشکلات اهالی «معصومیه» پایین برگزار شد، می گوید: مقرر شد برنامه زمان بندی آسفالت برای کوچه های خاکی که از نظر اسناد مالکیتی، آماده سازی و پرداخت هزینه های آن مشکلی ندارند، در دستور کار قرار گیرد و این موضوع در اولویت برنامه هاست. «عدل» با اشاره به اجرای آسفالت کوچه های مهرشهر و انجام روکش خیابان های بیرجند می افزاید: چنان چه کوچه های خاکی نیستان در محدوده «معصومیه» پایین از نظر مالکیتی مشکل خاصی نداشته باشد 100 درصد تا پایان سال و چه بسا زودتر در زمینه آسفالت آن اقدام خواهد شد.
آهن فروشی جزو صنوف آلاینده نیست!
عضو شورای اسلامی شهربیرجند هم آهن فروشی ها را بر اساس اعلام محیط زیست جزو مشاغل مزاحم و صنوف آلاینده نمی داند و می گوید: مسئول آلایندگی و صدای یک شغل را سازمان محیط زیست مشخص کرده است و هشت اتحادیه در این زمینه معرفی شده اند که آهن فروش ها در فهرست این مشاغل قرار ندارد.
«یزدانشناس» این را هم اضافه می کند که تردد خودروهای سنگین برای بارگیری یا تخلیه بار در آهن فروشی ها شاید هفته ای یک بار آن هم با جرثقیل انجام شود و دستگاه های برش نیز صدای چندانی ایجاد نمی کنند، از طرفی زمانی که آهن فروش ها در آن محدوده مستقر بوده اند، منطقه مسکونی نبوده و بعد ساخت و ساز به آن قسمت اضافه شده است.
وی ادامه می دهد: با توجه به این موضوع، ساکنان با پذیرش شرایط موجود قبول به ساخت و ساز در این منطقه کرده اند بنابراین گلایه ها چندان منطقی نیست، البته چنان چه محیط زیست آن ها را جزو صنوف آلاینده اعلام کند، می توان برای رفع مشکل چاره اندیشی کرد. معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست اما نظر متفاوتی دارد و می گوید: بر اساس ضوابط استقرار واحدهای خدماتی، واحد انبار آهن آلات ساختمانی جزو رده دوی واحدهای خدماتی محسوب می شود و این واحدها امکان استقرار داخل محدوده خدمات شهری را ندارند.
به گفته «ا... پور»، به دلیل ایجاد آلودگی های صوتی و سر و صدا و تردد خودروهای سنگین امکان استقرار انبار آهن آلات در داخل شهر وجود ندارد و باید بر اساس ضوابط خارج از محدوده شهر و رعایت فاصله هایی از سکونتگاه ها مستقر شوند.