فرخ نژاد- به گفته یکی از مسئولان ارشد استانی، پراید وسیله تردد در جاده بیرجند- قاین نیست و باید با خودروهای مطمئن تر یا شاسی بلند در این جاده تردد کرد تا سفر مطمئنی داشت.
تا پا در رکاب پراید می گذارم گفته های این مسئول ارشد استانی مثل پتکی بر سرم فرود می آید و یاد این ضرب المثل می افتم که «سواره از پیاده خبر نداره و سیر از گرسنه» و این مصداقی برای مسئولان رده های مختلف به حساب می آید زیرا وقتی با خودروهای مطمئن در جاده برانند یا به ماموریت بروند به طور حتم درک نمی کنند که تردد در محوری مانند جاده بیرجند – قاین چقدر دلهره آور است آن هم با پراید.
شاید پر بحث ترین محوری که همیشه وقایع آن تیتر رسانه هاست، محور دلهره (بیرجند – قاین ) باشد طوری که برخی از رسانه ها مانند روزنامه خراسان جنوبی مسلسل وار مسائل مربوط به این محور را پیگیری می کنند و گاهی هم خبرنگاران آن پا در رکاب خودرو می گذارند تا با گزارش های عینی عملیات راه سازی را در این محور به تصویر بکشند.
با قلقلک خنکای صبح پاییزی آن هنگام که در محور دلهره گام می نهی، خواب صبحگاهی از چشمانت ربوده می شود، این جا باید شش دانگ حواست جمع باشد وگرنه شاید با لحظه ای غفلت آن هم به دلیل ایمن نبودن جاده همانند آن هایی که به امید بازگشت رفته و بازنگشته اند باید انا لله و انا الیه راجعون را بگویی.
هر چند صبح است اما تردد خودروهای سبک و سنگین مثل همیشه در این محور ادامه دارد و برخی می روند و بعضی برمی گردند.
صف خودروهای سنگین
گاهی صف حرکت خودروهای سنگین در دو طرف جاده قطار می شود و خودروهای سواری پشت سر حوصله شان سر می رود و به ناگاه سبقت غیر مجاز می گیرند و این را می توان به تعدد در نقاطی از جاده که هنوز درگیر دوبانده سازی است دید و صدای بوق ممتد خودرویی که از مقابل می آید را شنید و چه بسا زندگی هایی که در این صحنه ها به اتمام می رسد.
برخی از رانندگانی که در مسیر تردد دارند گلایه شان از این است که باید نیوجرسی های وسط جاده از هر طرف نیم تا 75 سانتی متر فاصله داشته باشد تا اگر خودرویی منحرف شد با آن برخورد نکند.
بعضی دیگر از رانندگان نیز از این که برخی از پیچ های جاده از استاندارد لازم برخوردار نیست گلایه دارند و می گویند: به طور حتم اگر راننده ای با این جاده آشنا نباشد و به جای حرکت با سرعت 30 کیلومتر با سرعت 60 کیلومتر در پیچ حرکت کند بی شک واژگونی خودرو در انتظارش خواهد بود.
دیگر آن که آن چه در این مسیر به چشم می خورد این است که خط کشی برخی نقاط چندان استاندارد نیست و گاهی جاده دو طرفه فقط با خط وسط آن قابل تشخیص است.
وعده بر زمین مانده
به نزدیکی های روستای غیوگ و بعد از گردنه سمن شاهی که می رسی آن چه در ذهنت ریکاوری می شود این است که 28 اسفند سال گذشته با حضور دادستان مرکز استان چهار کیلومتر از این محور به بهره برداری رسید و قرار شد تا 15 فروردین امسال خط کشی و ایمن سازی شود اما هنوز در آبان خبری از عملیاتی شدن آن نیست.
بعد از گردنه سمن شاهی چند کیلومتری آسفالت و دوبانده شده است اما از نصب علایم آن خبری نیست و به گفته رانندگانی که در این مسیر رفت و آمد دارند اگر تا زمستان امسال این قسمت ها زیر بار ترافیک نرود و برف ببارد چون ترددی در آن انجام نمی شود آسفالت ترک می خورد و دوباره نیاز به روکش دارد. برخی از آن ها که از ایمن نبودن این جاده خیلی نگران هستند هم می گویند: اگر به تعداد افرادی که در این مسیر جان باخته اند هر بار یک کار انجام می شد حالا نقاطی که نیاز به ایمنی و نصب گاردریل دارد ایمن شده بود.
در محدوده ای که به روستای ساقی در محور بیرجند- قاین می رسی نیز زیرسازی ها انجام شده است اما هیچ خبری از حداقل های ایمنی نیست و تنها علایمی که به چشم می خورد کیسه های پر از خاک و شن است.
ساعت 3، اوج ترافیک
به گفته برخی از رانندگان، ابتدای صبح اوج شلوغی این محور نیست و از ساعت سه عصر به بعد که تریلی ها از معدن سنگان خواف آزاد می شوند و به سمت مرز به راه می افتند باید جاده را دید، آن زمان دیگر وجب به وجب تریلی است که حرکت می کند و دلهره و ترس، مسافر این جاده ترانزیتی می شود.به مسجد بین راهی حضرت فاطمه زهرا(س) که می رسیم داغ دل یکی از همراهان تازه می شود و اشاره ای به کشته شدن چند نفر در این محدوده دارد و این که اگر زودتر این محل ایمن سازی و دوبانده می شد شاید افرادی که او نامشان را فهرست می کند زیر خاک نبودند.آن چه در بین راه به چشم می خورد تجهیزات و امکاناتی است که پلیس راه برای جلوگیری از تصادف به ویژه در ورودی آرین شهر در این محور فراهم کرده است.همان طور که مسیر را از بیرجند به سمت قاین پیش می روی نمی شود از ایمن سازی پیچ های خطرناکی گذشت که تا چندی پیش تیتر رسانه ها به دلیل حوادث خونین زیادی بود که در آن رخ می داد و یکی از پیچ ها خرواج است که با اصلاح آن ایمن شده است.
پیمانکاران هم متناسب با قطعاتی که در اختیار آن ها برای دوبانده سازی قرار گرفته است، مشغول کاویدن زمین و حذف تپه های واقع در مسیر و وانت بارهایی هم در حال فروش خربزه، زرشک تازه و... در دو طرف جاده هستند.
حرکت کند راه سازی
جدا از کارهای برزمین مانده در این محور 100 کیلومتری، می توان تلاش پیمانکاران را هم در خاکبرداری های دو طرف جاده دید، خاک های اضافی جمع و مسیر تسطیح و زیرسازی شده است و تجهیزات مربوط به ساخت پل و... در دو طرف جاده دیده می شود. خودروهای راه سازی در حال غلتک زدن برخی از مسیرها هستند اما این حرکت چندان تند و سریع نیست.
در محدوده شهر قاین حرکت خودروهای راه سازی تندتر است و می توان دید که کمی سرعت در اجرای کار وجود دارد و جالب این جاست که تابلوهای این نقطه بیشتر در کسیه گونی پیچیده شده است.
در قطعه قطعه، پیمانکاران دل سخت زمین و کوه ها را می تراشند تا با اتصال این قطعات به یکدیگر بالاخره محور بیرجند- قاین دوبانده شود اما سوال این جاست که چه زمانی می توان اتمام و به هم پیوستن این قطعات و پایان ارتقای این محور به بزرگ راه را به مردم اعلام کرد؟
هر چند مته ها و خودروهای بزرگ راه سازی جان زمین را می خراشد تا راه ایمن برای آن هایی که در این مسیر تردد دارند ایجاد کنند اما وقتی بودجه نباشد نمی شود دل سخت زمین را کاوید و کوه ها را شکافت تا از میان آن راه ایمن ایجاد شود.
هر چند پیمانکاران در این مسیر مشغول کارند اما حرکت چندان سریع و تند نیست زیرا آن چه موتور خودروهای راه سازی را به حرکت در می آورد نقدینگی است نه این که از جیب خود بگذاری و از دولت طلبکار باشی آن هم میلیاردی. پرسش دیگری که ذهن رانندگان و دیگر افراد را به خود درباره محور بیرجند- قاین مشغول کرده و علامت سوال بزرگی برای آن هاست این است که وقتی مسئولان در ارتقای این محور و اصلاح هندسی آن برای بزرگ راه با مشکل مواجه شده اند چرا به دنبال ارتقای آن به آزادراه هستند؟
55 کیلومتر در دست اجرا
به گفته مدیر کل راه و شهرسازی، محور بیرجند- قاین 100 کیلومتر طول دارد که 45 کیلومتر آن دوبانده شده و زیر بار ترافیک رفته است.
به علاوه در این محور 55 کیلومتر در دست اجراست که آسفالت چهار کیلومتر آن به اتمام رسیده است و بعد از نصب علایم و تجهیزات مورد نیاز زیر بار ترافیک می رود.
همچنین از 51 کیلومتری که در دست اجراست 17 کیلومتر آن آماده آسفالت است و 34 کیلومتر در حال زیرسازی است. مهندس «مهدی جعفری» در گفت و گو با روزنامه خراسان جنوبی نیاز ریالی 55 کیلومتر در دست اجرا را با احتساب طلب پیمانکاران پروژه 120 میلیارد تومان اعلام و به این موضوع اشاره می کند که مسئولان استانی به دنبال بهره گیری از ظرفیت های قانونی مانند تهاتر، مالیاتی، بانکی و ماده 56 هستند تا منابع مورد نیاز را تامین کنند.
وی با توجه به این که در محور بیرجند- قاین سه پیمانکار مشغول کار هستند ابراز امیدواری می کند: تا دو ماه آینده در چهار کیلومتر آسفالت شده علایم و تجهیزات نصب شود و زیر بار ترافیک برود و تا پایان سال هم حدود هشت کیلومتر دیگر از این مسیر برای رانندگان آماده شود.
ایمن نبودن را قبول دارم
او هم قبول دارد که ایمن سازی محور بیرجند – قاین با مشکل مواجه است و فقط در قطعاتی که باند جدید ایجاد شده ایمن سازی ها رعایت شده است اما در باند قدیم مشکل ایمنی وجود دارد.
به گفته او با اجرای پروژه دوبانده سازی کمی ایمنی این مسیر نسبت به قبل افزایش یافته و ترافیک در این محور روان تر است.
به علاوه کار ایمن سازی فقط با افزایش سطح سرویس و اعمال محدودیت های سرعت در این محور اجرایی شده است. همچنین او قبول دارد که این محور هنوز تا ارتقا به بزرگ راه، نیاز به اصلاحات فنی و هندسی زیادی با تامین و نصب تجهیزات و امکانات بسیاری دارد و فقط محور بیرجند- قاین دو جاده اصلی یک طرفه است و بزرگ راه نیست.
وی اعتبار محور بیرجند- قاین را که در قالب پروژه فردوس- بجستان- تربت حیدریه- گناباد- قاین و بیرجند به صورت مشترک بین خراسان رضوی و خراسان جنوبی است برای امسال 21 میلیارد تومان اعلام می کند که بین پیمانکاران این پروژه تقسیم می شود.
66 تصادف فوتی و جرحی
رئیس پلیس راه استان هم به «خراسان جنوبی» می گوید: از ابتدای امسال در محور بیرجند - قاین 66 فقره تصادف فوتی و جرحی رخ داده که در این سوانح رانندگی 10 تصادف فوتی بوده است و 13 نفر جان باختند.سرهنگ «علیرضارضایی» می افزاید: در این مدت 56 فقره تصادف جرحی در این محور به وقوع پیوسته که 123 نفر مجروح شده اند.وی توجه نکردن به جلو با 30 درصد، تخطی از سرعت مطمئنه با 29 درصد و انحراف به چپ با 12 درصد را از مهم ترین علل تصادف های این محور اعلام می کند.