بعد از پایان حرف و حدیث ها و کش و قوس های زیاد، بالاخره بسته حمایتی دولت در سبد کالای برخی خانوارها قرار گرفت تا قسمتی از فشار ناشی از تغییرات اقتصادی کم شود اما این که چه میزان از نیاز مردم و به ویژه اقشار کم درآمد را رفع می کند و نحوه توزیع کالاهای مربوط به آن چگونه است، سوالی است که برخی شهروندان به آن پاسخ می دهند.
وارد چند فروشگاه می شویم تا از نزدیک جریان خرید و فروش و انتخاب کالا توسط مددجویان نهادهای حمایتی زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و بهزیستی را که جزو اولین های دریافت این بسته هستند، رصد کنیم.
یکی از این فروشگاه ها در شمال شهر با نصب پارچه ای، به عنوان محل عرضه کالاهای این طرح معرفی شده است و جمعیت زیادی برای خرید کالاهای مورد نظر را در خود جا داده است.
بانویی که زیر پوشش یکی از نهادهای حمایتی است، با گلایه از قیمت بالای برخی کالاها می گوید: برخی اقلام بیشتر از قیمت درج شده روی آن در اختیار متقاضیان قرار می گیرد و با توجه به این که بعضی افراد مسن هستند و سواد زیادی ندارند، بدون توجه به این موضوع خرید می کنند.
شهروند دیگری هم که کالاهای مورد نیاز را انتخاب کرده است، با نگاهی به اقلام سری تکان می دهد و می گوید: با شارژ 200 هزار تومان فقط موفق به خرید یک کیسه برنج، دو روغن و رب شدم و با توجه به شرایط و وضعیت اقتصادی امروزه، این کالاها هر چند خوب است اما دردی از خانواده ها را دوا نمی کند.
بانوی کهن سالی هم که به تنهایی برای خرید آمده است، پس از انتخاب چند کالای اساسی، کارت را در اختیار فروشنده قرار می دهد و بدون توجه به قیمت روی کالاها، در انتظار حساب و کتاب می ماند، فروشنده که مدام دست بر ماشین حساب می گذارد و قیمت ها را جمع و تفریق می کند، می گوید: سه هزار تومان در کارت باقی مانده است و چون مبلغ بالایی نیست آن را در دفتر یادداشت نمی کنم اما در ذهن خودتان باشد و اگر گذرتان به این فروشگاه افتاد برای مبلغ باقی مانده یادآوری کنید!
شهروندی هم که برای خرید به یکی از فروشگاه های زنجیره ای مراجعه کرده است، می گوید: خواستم با مبالغ موجود در کارت دو حلب روغن جامد بخرم اما فروشنده مانع این کار شد و گفت فقط می توانم یک حلب روغن بردارم اما در انتخاب روغن مایع محدودیتی وجود ندارد.
بانویی هم با در دست داشتن یک بسته چای با برند ... در حالی که پلمب آن باز شده است، همراه همسرش وارد فروشگاه می شود و با گلایه از بوی نامطبوع آن خطاب به فروشنده می گوید: شب گذشته در حالی که مهمان زیادی در خانه بود، از چای خریداری شده استفاده کردم اما نه تنها رنگ مناسبی نداشت بلکه بوی بد آن مهمان ها را متعجب کرده بود. وی خطاب به فروشنده به قیمت بالای آن هم اشاره و اضافه می کند: اگر می خواهید از این کالا برای بسته های حمایتی استفاده کنید آن را تغییر دهید تا این مشکل برای بقیه تکرار نشود. فروشنده هم بدون توجه و با خونسردی در حالی که پاسخگوی دیگر افراد است، اظهار می کند: اگر جنس خوب می خواهید باید پول بیشتری بدهید.
تفاوت در قیمت درج شده با فروش
این در حالی است که شهروند دیگری هم با گلایه از قیمت بالای برخی اقلام و نبود نظارت بر خرید بسته های حمایتی توضیح می دهد: یک بسته چای مربوط به سال 94 با قیمت درج شده 15 هزار تومان به قیمت 23 هزار تومان به من فروخته شد و من هم که سواد آن چنانی برای اطلاع از موضوع و دقت برای قیمت درج شده روی کالاها نداشتم، هنگام مراجعه به منزل، فرزندم این موضوع را متوجه شد.
شهروندی که به یکی از فروشگاه های بزرگ بیرجند برای خرید بسته حمایتی مراجعه کرده است، با گلایه از تفاوت قیمت برخی کالاها با نرخ بازار می گوید: رب با دو برند متفاوت در این فروشگاه 18 هزار و 200 و 17 هزار و 290 تومان عرضه می شد، در حالی که در بازار شاهد عرضه رب 14 تا 19 هزار تومانی هستیم. به گفته وی، قیمت اقلام در برخی فروشگاه ها نیز تفاوت چندانی با همان محصول در بازار ندارد.
تعیین گشت های نظارتی
مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تاکید بر این که فروشگاه ها حق دریافت وجه اضافی از مراجعه کنندگان دریافت بسته حمایتی ندارند، می گوید: به این منظور از ابتدای آغاز طرح، گشت هایی در مرکز استان و شهرستان ها فعال شده است که فروشگاه های عرضه کننده کنترل و در صورت تخلف با آن ها برخورد می شود.
«رکنی» همچنین از فعالیت کمیته بازرسی در شهرستان ها خبر و ادامه می دهد: چنان چه تخلفی توسط شهروندان منعکس شود، به شکل ویژه رسیدگی خواهد شد.
وی با اشاره به وجود فروشگاه های معتبر مانند اتکا، رفاه، فرهنگیان و ... در این طرح، در زمینه ملاک انتخاب فروشگاه ها اظهار می کند: با توجه به پانزدهمین دوره اجرای آن، انتخاب آن با اتحادیه های مربوط است و فروشگاه هایی که در گذشته با طرح همکاری داشته اند، در قالب این طرح انتخاب می شوند.
وی درباره خرید اقلام مورد نیاز افراد نیز گفت: محدودیتی در این زمینه وجود ندارد چرا که ملاک مبلغ موجود در کارت افراد است.
توزیع بدون نظارت
رئیس اتاق اصناف استان هم با بیان این که فروشگاه های بزرگ، زنجیره ای و کارمندی زیر نظر بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت فعالیت می کنند، از توزیع بسته های حمایتی در برخی فروشگاه های شهر بدون هماهنگی با اتاق اصناف گلایه و اضافه می کند: تاکنون دستورالعملی برای نظارت بر این فروشگاه ها دریافت نشده است.
«علیزاده»، از نبود هماهنگی در این زمینه گلایه و اضافه می کند: باید از قبل فروشگاه های مورد نظر برای توزیع بسته حمایتی مشخص و در این زمینه اطلاع رسانی شود و بنر یا پارچه ای جلوی آن نصب و به اتاق اصناف برای نظارت اعلام شود که از فلان تاریخ قرار است کالاها در این فروشگاه ها عرضه شود اما هیچ نامه ای در این زمینه دریافت نشده است.
وی درباره بسته های حمایتی گفت: از نهادها و اتحادیه مربوط توقع می رفت برای نظارت و رصد قیمت ها، تاریخ و اعتبار کالاها، کیفیت اقلام و این که آیا فروشگاه شرایط لازم را دارد، هماهنگ می کردند. به گفته وی، در صورت نبود نظارت؛ احتمال اعمال سلیقه ای قیمت ها، عرضه کالای بی کیفیت و ... وجود دارد.