14سال ازتقسیم استان گذشت
تعداد بازدید : 27
4 اداره و 7 نمایندگی ، نگهبان 3 هزار اثر تاریخی
قاسمی - خراسان جنوبی، سومین استان پهناور کشور است که از حیث داشتن آثار تاریخی، صنایع دستی و گردشگری از دیگر نقاط کشور عقب تر نیست. بیرجند، بشرویه، خوسف و ... بافت های تاریخی و معماری با اهمیتی دارند که این خطه کویری را به لحاظ معماری و تاریخی غنی و پر بار کرده است از سوی دیگر در خراسان جنوبی سه هزار و 190 اثر تاریخی شناسایی و از این تعداد 860 اثر در فهرست ملی ثبت و علاوه بر این 80 رشته صنایع دستی در منطقه شناسایی شده است که حدود 40 رشته آن فعال است. بخش گردشگری نیز حتی در بیابان، شهرهای گردشگر و مسافر پذیر، آبگرم ها و ... رونق زیادی دارد اما با این وجود به دلیل ارتقا نیافتن نمایندگی برخی اداره ها در شهرستان ها رسیدگی و توجه به هر یک از این بخش های درآمدزا با موانعی مواجه است. به گزارش خبرنگار ما، در حالی که 14 سال از تقسیم استان می گذرد فقط چهار شهرستان استان اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دارد که البته قاینات و طبس قبل از تشکیل استان تشکیلات اداری داشت و نمایندگی در شهرهای بیرجند و طبس نیز از سال 94 ارتقا یافت. به اعتقاد برخی صاحب نظران، تشکیل استان و مواجه شدن آن با اصل خصوصی سازی و کوچک شدن بدنه دولت به ویژه در سال های اخیر، مانع جذب نیروی انسانی و ارتقای نمایندگی اداره ها شده است. در این بین میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که در سه حوزه رو به توسعه و درآمدزا فعالیت می کند آسیب زیادی از کمبود نیروی انسانی و مدیریت در نمایندگی بدون نیرو متحمل می شود.
3 کارشناس مرمت
آن طور که معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می گوید: در استان سه هزار و 190 اثر شناسایی و از این تعداد 860 اثر در فهرست ملی ثبت شده است که نیاز به مرمت، احیا، بازسازی و حفاظت و به یقین پشتیبانی نیروی انسانی در همه زمینه ها دارد در حالی که در بسیاری از شهرستان ها، رئیس اداره به تنهایی بخشی از فعالیت های حوزه میراث را هم انجام می دهد. «شریعتی منش» تاکید دارد که در هر شهرستان حداقل به یک کارشناس مرمت بنای تاریخی نیاز است اما نیرویی نیست و در استان سه نفر در این زمینه کار می کنند در حالی که به فعالیت کارشناس مقیم و متخصص حوزه میراث در مرمت آثار تاریخی نیاز است. وی موضوع کمبود نیروی انسانی به دلیل تامین نشدن چارت و ارتقا نیافتن نمایندگی را مهم میداند و می افزاید: وجود کارشناس تاثیر جدی در ادامه کار دارد.
کمبود 11 نفره
معاون صنایع دستی این اداره کل هم از وضعیت موجود چندان رضایت ندارد و می گوید: از هشت پست سازمانی در این حوزه فقط در اداره کل، سه نیرو تامین شده است و علاوه بر این هر شهرستان حداقل یک کارشناس صنایع دستی نیاز دارد که با محاسبه سرانگشتی 11 نفر هم در این قسمت کمبود وجود دارد در حالی که حوزه کار بخش صنایع دستی گسترده است. «عباس زاده» وجود شش هزار صنعت گر ثبت شده در سامانه را مطرح می کند که رصد کارگاه ها، بررسی تولید و حمایت از آن ها ارزیابی محصولات، ثبت برند، پژوهش، احیای رشته های منسوخ شده، آموزش، معرفی تولیدات و مدیریت نمایشگاه ها و ... نیاز به وجود نیروی انسانی در حوزه صنایع دستی دارد و این موضوع در شهرستان ها جز با ارتقای نمایندگی و تکمیل چارت محقق نمی شود.
نیاز به مصوبه شورای عالی اداری
اما مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تصریح می کند: ارتقای نمایندگی های استان به اداره نیاز به مصوبه شورای عالی اداری کشور دارد و باید پست سازمانی به آن تعلق گیرد و این کار هم مجوز استخدامی می خواهد در حالی که دولت در دو برنامه پنج ساله توسعه بر کوچک سازی تاکید دارد و ایجاد اداره به معنای بزرگ شدن بدنه آن و در تعارض با قوانین است. البته «رمضانی» یک راهکار پیشنهاد می دهد: باید نمایندگان مجلس اختصاص سهم ویژه ای برای استان را پیگیری کنند و مجوزی از شورای عالی اداری بگیرند. در حال حاضر امور میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با چهار اداره و هفت نمایندگی انجام می شود که این تشکیلات در قاین و طبس قبل از تقسیم استان وجود داشته است اما برای بیرجند و فردوس از سال 94 راه اندازی شده است و با این وجود پست های اداره کل هنوز کامل نیست. هر چند وی تشکیلات اداری یا نمایندگی را در تخصیص اعتبار موثر نمی داند به تخصیص اعتبار بر اساس شاخص های مد نظر مانند تعداد آثار تاریخی اشاره می کند و بشرویه را مثال می زند که به دلیل برخورداری از بافت تاریخی مصوب، بودجه آن از برخی شهرستان ها بیشتر است اما این را هم میگوید که ارتقای نمایندگی ها به اداره، مطلوب و در راندمان و سرعت کار موثر است. به گفته وی در شرایط موجود 50 درصد پست های سازمانی دستگاه های اجرایی به دلیل منع قانونی، خالی و این موضوع بر راندمان کار تاثیر گذار است و باید مصوبه ویژه ای برای خراسان جنوبی، دیده شود.
چارت کامل نیست
یک کارشناس فرهنگی هم می گوید: هر چند اداره ها به ناچار زیر بار سیاست کوچک سازی رفته اند اما واقعیت این است که خراسان جنوبی در زمان شکل گیری، چارت کاملی نداشت و پس از آن هم با برنامه جدید دولت مواجه و حق آن برای برخورداری از نیروی انسانی کافی اداری ضایع شد و این موضوع در میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم تکرار شد هر چند که سه حوزه کاری مختلف دارد. «حسن پور» تاکید می کند: برخی اداره ها بیشتر کار اداری دارند اما در میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که برنامه، عمل و به ویژه برنامه های اجرایی و عملیاتی زیاد است محدویت تشکیلات اداری و به ویژه ارتقا نیافتن، تبعات بیشتری دارد.وی ادامه می دهد: اعتبارات هزینه ای معطوف به ساختار اداری است و با توجه به نبود اداره در بیشتر مناطق استان، به یقین مشکلاتی به وجود می آید زیرا اختصاص اعتبار هزینه ای فقط به چهار اداره از 11 شهرستان است در حالی که با کاهش اعتبارات هزینه ای نمیتوان برای بخش های پژوهش، مطالعات، باستان شناسی و ... رقمی اختصاص داد و این فصل ها نیاز به اعتبار دارد تا کاری انجام شود. شناسایی آثار جدید، برپایی نمایشگاه صنایع دستی، حضور در نمایشگاه های بین المللی و... همه اعتبار می خواهد در حالی که به دلیل نبود اعتبار هزینهای این کارها محدود می شود. وی چند مثال میزند و می گوید: وقتی نمی توان در نمایشگاه ها شرکت کرد آثار تاریخی و صنایع دستی استان معرفی و در نتیجه خراسان جنوبی شناخته نمیشود و از طرفی فرهنگ سازی برای حفاظت آثار تاریخی ضعیف است زیرا این کار نیاز به اعتبار هزینه ای دارد تا برای تبلیغات، نصب پوستر، برپایی نمایشگاه در مدرسه ها و ... هزینه شود.
به گفته وی، بدون اعتبار هزینه ای، فرهنگ سازی برای حفظ آثار تاریخی، کمک به ترویج گردشگری و صنایع دستی ضعیف می شود و با ضعف کارکرد و اطلاع رسانی در اهمیت هر بخش، متاسفانه برخی آثار تاریخی به دلیل غفلت مردم تخریب یا در سال های گذشته به بهانه اقدامات عمرانی با مشکل مواجه شده است. وی تاکید می کند: برای تقویت میراث فرهنگی استان باید ساختار اداری آن قوی شود و طبیعی است که این کار نیاز به افزایش اعتبار هزینه ای دارد تا بتوان در همه زمینه ها اقدام کرد به ویژه آن که گردشگری، صنایع دستی و میراث در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته و نقش مهمی در درآمد زایی دارند.
به گفته وی، در این صورت و با افزایش مشارکت مردم، آن ها به حافظان میراث تاریخی تبدیل میشوند همان طور که در استان هایی مانند یزد ، کاشان و ... اتفاق افتاده است زیرا ساختار اداری و اقدامات آموزشی و ... در این مناطق مطلوب است در حالی که در خراسان جنوبی از چهار اداره موجود، دو مورد در سه سال اخیر تشکیل شده و در همه شهرستان ها به دلیل قوی نبودن بدنه اداری مشکلاتی در زمینه حفظ، احیا، مرمت، توسعه، درآمد زایی و ... در سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به وجود آمده که استان را از پیشرفت های بیشتر در این بخش ها باز داشته است.