قاسمی
پرداختن به دفاع مقدس در حوزه های مختلف، رسالت و ضرورتی انکارناپذیر است چرا که یادآوری وقایع آن زمان الگو و بازخوانی درس مقاومت برای نسلی است که دفاع مقدس را درک نکرده اند. شعر دفاع مقدس هم یکی از قالب های ادبی، هنری و از راههایی است که امکان انتقال فرهنگ و مفاهیم دفاع مقدس در آن بسیار است. ادبیات و شعر دفاع مقدس زبان و باور مشترکی برای انتقال مفاهیم ایستادگی و مقاومت است اما به نظر می رسد ورق های کتاب شعر دفاع مقدس ، شیرازه چندان محکمی ندارد.دبیر انجمن ادبی شعر بسیج هنرمندان استان که خود طبع شعر دارد، روند تولید شعر در حوزه دفاع مقدس را مطلوب می داند و می گوید: قبل از شرایط کرونا، جلسه های هفتگی شب شعر با موضوع های مختلف به ویژه آیینی و دفاع مقدس برگزار می شد البته برگزاری جشنواره محدود به هفته دفاع مقدس است وگرنه در طول سال هم شاعران به موضوع دفاع مقدس توجه دارند و مدافعان حرم و سلامت، جدیدترین موضوع ها در حوزه مقاومت است.
ضعف در چاپ کتاب اشعار
«حسامی» برگزاری محافل ادبی با موضوع های آیینی و دفاع مقدس را بیان می کند که در طول سال به سلیقه و دلخواه شاعر مطرح می شود البته نقد و بررسی این شعرها ویژه جلسه های خصوصی است و در جلسه های جمعی، فقط شعرخوانی می شود با وجود این حدود 25 شاعر بسیجی فقط در بیرجند پرونده دارند و به جز این ها شاعران دیگری هم هستند که بدون ثبت اطلاعات و پرونده در حوزه دفاع مقدس شعر می سرایند.
روحیه شعرسرایی از دفاع مقدس به نظر وی در همه شاعران استان دیده می شود اما شدت و ضعف دارد با وجود این، برخی شاعران می گویند که شعرهای قوی و منسجم در دفاع مقدس پرونده و اطلاعات ثبتی ندارند.
به عقیده وی ،شعر گفتن به ویژه در حوزه دفاع مقدس به عواملی مانند زمان و محیط بستگی دارد و جامعه و زمان نقش مهمی در هدایت شاعر به طرف یک موضوع و مخاطب ایفا می کند . او از روند شعرگویی در حوزه دفاع مقدس اظهار رضایت دارد اما می گوید: برای تشویق و راهنمایی شاعران وظیفه دارم اما چاپ و جمع آوری شعر آن ها بر عهده برخی دستگاه ها و اداره هاست . به دلیل کمبود اعتبار، چاپ کتاب اشعار ضعیف است کما بیش آثاری چاپ می شود اما اگر به اندازه سروده های شاعران باشد هر کدام می تواند چند کتاب منتشر کند در بحث دفاع مقدس کارهایی انجام شده اما نمی توان گفت کافی است.
شاعر باید دیده شود
اما نظر یک شاعر دیگر و صاحب کتاب های شعر طلایه داران یک و 2 و ستاره های کویر در حوزه دفاع مقدس متفاوت است به گونه ای که داشتن انگیزه را مهم ترین عامل برای شعر گفتن در حوزه دفاع مقدس می داند و می گوید: برخی مسئولان طبع شعر ندارند و حتی برای تشویق و انگیزه دهی به شاعران دفاع مقدس تلاش نمی کنند به همین دلیل میزان شعر و تعداد شاعران دفاع مقدس زیاد نیست در حالی که شاعر باید دیده شود اما تفاوتی بین شاعر دفاع مقدس و آن که هر چه می گوید، نیست. «گنجی فرد» تاکید می کند: شعر دفاع مقدس باید هدفمند و برای احیا ی نام سرفرازان دفاع مقدس باشد و در زمانه ای که همه دنیا برای کم مایه نشان دادن فرهنگ دفاع مقدس تلاش می کنند باید شاعران این حوزه تشویق و ترغیب شوند و برگزاری جشنواره ها و محافل ادبی یک اقدام موثر است هر چند که با شیوع کرونا جلسه ها محدود شده و در فضای مجازی شکل می گیرد.
انتقاد بعدی او از شعرهایی است که اغلب شاعران دفاع مقدس برای دل خودشان می گویند و به جز آثار جشنواره ای، بقیه جمع آوری و چاپ نمی شود و چاپ کتاب اشعار به تنهایی در توان شاعر نیست متاسفانه برخی دستگاه های حمایتگر هم کمک چندانی نمی کنند برای مثال کتاب شعری در باره زندگی 46 شهید ورزشکار استان نوشتم اما فقط چهار جلد آن چاپ شد و برای خانواده شهدای مد نظر، با هزینه شخصی کتاب چاپ و اهدا کردم.
سابقه طولانی شعر دفاع مقدس در استان
مسئول بسیج هنرمندان استان هم که دستی در شعر دارد، پرداختن به شعر دفاع مقدس در استان را از سابقه ای طولانی برخوردار می داند که اتفاقا آثار خوبی هم در این زمینه ارائه شده و استان حتی در جشنواره های کشوری هم خط و نشانی کسب کرده است و این روند همچنان ادامه دارد و هر سال با برگزاری جشنواره های کشوری و استانی موج سازی و اشعاری تولید می شود.
«یوسفی» تولید شعر را محدود به هفته دفاع مقدس نمی داند و توضیح می دهد: مناسبت های دفاع مقدس منحصر به یک زمان نیست در طول سال هم تاریخ ها و مناسبت های مرتبط با دفاع مقدس وجود دارد که هر کدام زمینه و عاملی برای سرودن شعر دفاع مقدس شده است و بازگشت آزادگان، دهه فجر، سوم خرداد و فراتر از وقایع کشور پایداری جهان اسلام و... هر کدام انگیزه شعر است.
شعرهایی که به گفته وی با توجهی که مسئولان به ادبیات مقاومت و پایداری دارند تعدادشان زیاد است و در جشنواره های مختلف، بخشی به عنوان ادبیات پایداری و دفاع مقدس برگزار می شود. خوشبختانه حداقل سالی یک بار مجموعه اشعاری از برگزیده ها در قالب کتابی چاپ و منتشر می شود چرا که همه آثار بدون نقص و ایراد نیست.
وی تاکید می کند که مسئولان توجه کنند فراخوان جشنواره یا شعر محدود به بازه اجرای برنامه نباشد بلکه باید فرهنگ پایداری، مقاومت و مقابله با متجاوز در روحیه همه شاعران نهادینه شود تا شاعران انتقال این روحیه و ادبیات به نسل جوان را وظیفه و رسالت خود بدانند به این منظور باید اردو و بازدید های ویژه مناطق جنگی برای شاعران دفاع مقدس برگزار تا محتوا تولید شود.
برگزاری 7 جشنواره شعر
معاون فرهنگی و هنری بنیاد حفظ و نشر ارزش های دفاع مقدس هم می گوید: تاکنون هفت جشنواره پی در پی شعر دفاع مقدس در استان برگزار شده و آخرین اختتامیه هم سال قبل به دلیل شیوع کرونا لغو شد و امسال هم برای برگزاری هشتمین جشنواره به صورت مجازی تلاش می شود که به احتمال زیاد در بهمن خواهد بود.به نظر «مهدی رحیم آبادی» وضعیت کمی و کیفی شعر دفاع مقدس در استان مطلوب است به گونه ای که در جشنواره شعر دفاع مقدس از نظر تعداد شرکت کنندگان و بهترین محتواها استان برتر است و رتبه های اول، دوم و سوم کشوری نصیب استان شده و در تولیدات کمی و کیفی جشنواره شعر دفاع مقدس، نسبت به دیگر جشنواره ها در استان از بهترین هاست.
دلیل دیگر وی ،شناسایی تعداد 200شاعر استان است که در حوزه دفاع مقدس، ایثار و شهادت شعر می گویند و به یمن کنگره دو هزار شهید استان، برای آن ها در این مدت، دو دوره آموزشی برگزار شده است. چاپ کتابی از شعر برگزیدگان جشنواره ها از دیگر حمایت ها ست که البته محدود به جشنواره نبوده و شاعرانی که به صورت انفرادی اثری دارند آمادگی چاپ اشعارشان در قالب کتاب وجود دارد همچنان که تاکنون پنج جلد کتاب از شاعران به صورت انفرادی چاپ و منتشر شده است.
به گفته وی چنانچه کتابی قابل انتشار در کشور باشد از طرف بنیاد حفظ آثار خریداری و در مراکز عمومی توزیع می شود. با وجوداین او می گوید: وضعیت شعر و شاعران دفاع مقدس قانع کننده نیست اما از همه دستگاه ها و اداره ها درخواست می شود برای ارتقای کمی و کیفی شعر دفاع مقدس تلاش و همکاری کنند تا شاعران از وجود حمایت و انگیزه برای تولید بیشتر و کیفی مطمئن باشند.