شاید بتوان «بیدسك» را در زمره روستاهایی از استان قرار داد كه زیر بار خشكسالی كمتر كمر خم كرده است. طبیعت سرسبز و شاداب این روستا گواهی بر این ادعاست و بدون شك اگر خشكسالی پی در پی و تبعات سوء ناشی از آن نبود، ؟«بیدسك» بسیار سرسبزتر و شاداب تر از این كه هست، نمود پیدا می كرد. هم پای شرایط محیطی، سرسبزی این روستا البته مدیون دستان پینه بسته و چهره های آفتاب سوخته كشاورزان سخت كوشی است كه هم چون دیگر روستاییان از زن و مرد گرفته تا كوچك و بزرگ زندگی خود را با باغ ها و زمین های كشاورزی گره زده اند. به یقین این تلاش و خستگی ناپذیری كه به شكرانه نعمت های لایزال الهی و عرضه تصویری زیباتر از طبیعت صورت می گیرد، ستودنی و قابل تقدیر است. سفر دو ساعته ما به روستای با صفای «بیدسك» شهرستان های درمیان مقارن با روزهای باغ بیل زنی انجام شد. مراسمی كه در نگاه اول صمیمیت و هم یاری روستاییان را به رخ فضای سرد و بی روح شهری ها می كشد و در نگاه دوم گواه غیرت و تلاش پایان ناپذیر روستایی برای شروعی دوباره است. لحظه به لحظه این مراسم بیان گر آن است كه همت مثال زدنی روستاییان بالاتر از آن است كه بخواهند مسائلی مثل كمبود امكانات را بهانه كرده و دست از تلاش بردارند. آن ها با كمترین امكانات و با روش های منسوخ شده و قدیمی كشاورزی مثل استفاده از چهارپایان یا با بیل زمین ها را برای كاشت دوباره شخم می زدند و شاهد بودیم كه حتی عده ای با دست های تلاش گر خود علف های هرز را از دل زمین خارج می كردند تا زمین این بار قدرتمندتر از گذشته بذرها را در دل خود برویاند. امید كشاورز به همین محصولات كشت شده است و بس، امیدی كه گاه دستخوش بلایا و حوادث طبیعی مثل سرمازدگی، سیل و بارندگی، خشكسالی و ... شده است و كشاورز را ناامید و غافلگیر می كند اما نه، كشاورز هرگز ناامید نمی شود، كه اگر می شد هرگز برای جبران و كشت و كار آن چه از بین رفته دوباره همت نمی كرد و شاید گلایه روستاییان از خسارت سرمازدگی و خشكسالی فقط تلنگری باشد به مسئولان تا آن ها بدانند كه روستایی حمایت بیشتری می خواهد. خرده مالكی مجال استفاده از ادوات و ماشین آلات كشاورزی پیشرفته و مجهز برای زیر و روكردن زمین را از روستاییان بیدسك سلب كرده و شاید هم هزینه های بالای تامین این وسایل مجهز است كه آن ها را واداشته است با دست، بیل، چهارپایان و... زمین را به زحمت شخم بزنند، البته تعداد كمی از روستاییان بیدسك هم با تراكتور زمین را شخم و برای كاشت دوباره آماده می كردند. خلاصه این كه همه بسیج شده بودند تا توان و قدرت زمین را افزون تر و به آن زندگی دوباره ببخشند. باغ بیل زنی و به عبارتی شخم زدن زمین ها در فصل بهار و آماده كردن آن برای كشت محصولات هر سال به طرق مختلف و متناسب با وسع كشاورزان در اكثر روستاها انجام می شود. بعد از دیدن مراسم وصف ناشدنی باغ بیل زنی كه در نقاط مختلف بیدسك در حال انجام بود به حركت در مسیر باغ ها ادامه دادیم تا از دیگر صحنه های زیبای این روستا نیز استفاده كنیم. از میان درختان تنومند سرسبز و مزارع كشت شده و گیاهان مختلف گذر می كردیم كه با 2 درخت عظیم و تنومند مواجه شدیم كه با آن عظمت در اثر توفان، سرما و بارندگی های شدید واژگون شده و سد معبر كرده بودند. هر چند دیدن این صحنه یادآور از بین رفتن دسترنج سالیان سال كشاورزی است كه با قد كشیدن درخت، جانی تازه گرفته و اینك بی رحمانه كمر او را شكسته اند، اما از آن جا كه هیچ چیز در این دنیا بی حكمت نیست می توان به این یقین نیز رسید كه حتی عظیم ترین ها در برابر كوچك ترین قدرت خداوند هیچ ارزشی ندارد. در ادامه راه با زنی روستایی برخورد می كنیم كه در حال درو كردن یونجه برای دام هایش است، خدا قوتی می گوییم و او نیز صمیمانه و بدون این كه دست از كار بكشد، جوابمان را با رویی خوش می دهد. به راستی كه روستایی با كار و تلاش عجین شده است، روستا پیر و جوان، كوچك و بزرگ نمی شناسد، این جا همه تلاش می كنند برای رسیدن به یك هدف، كه آن همان ادامه حیات است. سبزی های معطر كشت شده و صدای آرام بخش جوی آبی كه از وسط باغ گذر می كرد، فضای روستا را دل انگیز و معطر ساخته بود و شاید این طبیعت زیباست كه روستایی را با تمام كمبود امكانات و زندگی سخت روستایی در روستا ماندگار كرده است. همین سفر كوتاه به بیدسك نشان داد كه این روستا قابلیت های متنوعی در عرصه گیاهان دارویی مختلف و كشت محصولات استراتژیكی مثل زرشك دارد و باید بیش از پیش مورد توجه و عنایت مسئولان و متولیان قرار بگیرد و به همین علت است كه می گوییم روستا و روستایی هنوز هم نیازمند حمایت است و استحقاق پیشرفت هایی بیش از آن چه كه هست، دارد.

سربازی- در فاصله سی كیلومتری شمال شرقی شهرستان فردوس و دو كیلومتری از جاده ترانزیتی فردوس بجستان، روستایی قرار دارد كه به لحاظ قدمت و ابنیه تاریخی و موقعیت كوهستانی یكی از روستاهای بنام، قدیمی و معروف شهرستان فردوس است. خانیك با 500 نفر جمعیت به دلیل واقع شدن در منطقه كوهپایه ای از نقاط ییلاقی فردوس به شمار می رود و به همین دلیل در تابستان جمعیت آن از مرز 600 نفر هم می گذرد. این روستا شش شهید تقدیم نظام مقدس جمهوری اسلامی كرده و تمام جمعیت زیر 50 سال روستا باسواد و بیشترین جمعیت دانش آموزی را بین روستاهای دهستان دارد. رئیس شورای اسلامی خانیك با بیان این مطلب گفت: شغل اصلی مردم كشاورزی و دامپروری و محصولات اصلی كشاورزان زعفران، گندم، جو، گردو، بادام، زردآلو و فرآورده های لبنی است. «حقیقی» خاطر نشان كرد: تعداد زیادی از بانوان به شغل قالیبافی مشغولند و از این طریق علاوه بر زنده نگه داشتن صنایع دستی و سنت گذشتگان به امرار معاش خانواده ها نیز كمك می كنند. وی در ادامه با اشاره به قدمت تاریخی روستا به نقل از فرهنگ دهخدا افزود: «خانیك شاه» دهی است در ده هزار گزی خاورشوسه عمومی بجستان به فردوس. این دهكده آب و هوایش گرم و سكنه اش 425 نفر است. آب آن جا از قنات و محصولاتش غلات، پنبه و شغل اهالی زراعت و راه آن مالروست. در فرهنگ دهخدا به گفته حقیقی علت نامگذاری آن زمان روستا به «خانیك شاه» وجود امام زاده ای در قله جنوب روستا معروف به سلطان كریم شاه بوده و این امام زاده در دفتر بقاع متبركه اداره اوقاف خراسان به شماره 47- الف آورده شده است. وی بافت سنتی روستا كه قدمت زیادی دارد و در دامنه كوه به صورت پلكانی چشم اندازی زیبا برای هر بیننده ای به وجود می آورد را از جاذبه های گردشگری روستا دانست و گفت: این منظره از امام زاده كه در قله مشرف به روستا قرار دارد بسیار زیباست. وی یكی دیگر از آثار تاریخی خانیك را آسیاب آبی روستا برشمرد كه در وسط روستا و به اصطلاح محلی پای تراز قرار دارد. وی اضافه كرد: به گفته افراد مسن، این آسیاب از قدیمی ترین آسیاب های آبی منطقه بوده به گونه ای كه دیگر آسیاب های همجوار از جمله روستای برون از این آسیاب الگوبرداری شده است. وی در ادامه معرفی ابنیه تاریخی و جاذبه های گردشگری روستا وجود حداقل شش قنات دایمی در روستاها و مزارع اطراف روستا به نام های خانیك، بكری بالا، گوده، كلاته حسن بیك، آبدریك، اموردكن و «كركی» را یكی از شاهكارهای مردم ایران و به خصوص جنوب خراسان برشمرد. به گفته وی هر كدام از این قنات ها محل مناسبی برای تفریح و استراحت مردم و مسافران در تابستان است. وی با بیان این كه حد فاصل قنات اصلی روستا و امرودكن 5 كیلومتر است، گفت: این مسیر زیر كشت درختان بادام است و ادامه این دره طویل كه منتهی به دره سرسبزی است از مكان های دیدنی بالا دست سد خاكی خانیك می باشد. حقیقی زیرساخت های روستا را عالی دانست و این زیرساخت ها را شامل آب لوله كشی، برق، تلفن ثابت، پست بانك و دفتر ICT روستایی بیان كرد. وی در ادامه به مشكلات و نیازهای این روستای تاریخی اشاره كرد و افزود: با توجه به نوسازی روستا بعد از انقلاب و مهاجرت تدریجی اهالی از روستای قدیم به مكان جدید (پروژه ساختمانی شهید رجایی) فقدان امكانات عمومی و خدماتی از مهم ترین مشكلات روستاست. رئیس شورای اسلامی خانیك دسترسی نداشتن به آب كشاورزی مطمئن و چاه عمیق، ثبات نداشتن درآمد اهالی بر اثر سرمازدگی، خشكسالی و سیل اخیر كه باعث خسارات زیادی به محصولات، قنات ها و مزارع شد، آنتن ندادن تلفن همراه، اجرا نشدن طرح هادی روستا، نبود راه ارتباطی مناسب بین مزارع و قنات ها، روشنایی نداشتن مسیر امام زاده تا گلزار شهدا و نبود امكانات اولیه در این محل و مشكل جایگاه توزیع فرآورده های نفتی را ازكمبودها و مشكلات اهالی خانیك برشمرد كه همت و عنایت دولتمردان را می طلبد. وی احداث جاده آسفالته حد فاصل جاده فردوس- بجستان و روستا و ادامه عملیات زیرسازی تا امام زاده، مرمت بخش هایی از قنات ها، آغاز عملیات ساخت مسجد در مجتمع فرهنگی پیامبر اعظم (ص) كه نیمه تمام است نهال كاری فضای سبز این مجتمع، پیشرفت 40 درصدی خانه عالم روستا، آغاز عملیات خانه بهداشت را از مهم ترین اقدامات انجام شده یا در دست اقدام در این روستای تاریخی عنوان كرد. وی اظهار امیدواری كرد: با همت مردم روستا و خیران، مسافران و عنایت ویژه دولت خدمت گزار شاهد شكوفایی و پیشرفت همه جانبه در این منطقه باشیم. «حقیقی» در پایان با معرفی سایت خانیك به نشانی HTTP://KHANIK.IR از مردم خواست برای آشنایی كامل با آداب، رسوم و فرهنگ و فعالیت های دولت در این روستا به این سایت مراجعه كنند.

آفتاب نشینی بیشتر در فصل زمستان كه تقریبا كار كشاورزی كمتر از دیگر ایام سال است به لحاظ وجود برف و باران به صحرا و باغات نمی روند یا كمتر می روند، از جمله سرگرمی های مردم روستا می باشد.آفتاب نشینی به این صورت است كه در پناه دیواری رو به آفتاب (پتوری) و به صورت گروهی می نشینند و از هر دری سخن می گویند به طوری كه ساعت های متوالی سرگرم و در ضمن منتظر آمدن گله از صحرا می باشند. این گروه تقریبا جایشان معین است، در سردی هوا هر كدام به سهم خود مقداری هیزم (خاشه یا خاشاك) و تكه هایی چوب می آورند و در كنار آتش لذت دو چندانی از دور هم بودن و تعریف كردن می برند.همچنین گاهی یكی از آنان كه دانای كتاب است شروع به خواندن داستان های قدیمی به خصوص اسطوره ای و پهلوانی می كند به طوری كه افراد سراپاگوش، چشم به دهان گوینده، راوی یا خواننده كتاب كه معمولا شاهنامه یا كتاب امیر ارسلان است می دوزند و جوان های حاضر بیشتر در شنیدن این حكایات و قهرمانی های داستان خود را پهلوان و قهرمان داستان تصور می كنند و به اصطلاح مغرور زور و بازوی خویش می شوند و سعی می كنندكارهای پهلوانی و همچنین كمك به افراد نیازمند را انجام دهند.همچنین در این آفتاب نشینی عده ای مشغول ریسیدن پشم یا موی گوسفند و بز هستند كه با چرخش حلك (وسیله ریسندگی) و با كشیدن پشم، نخ قالی و قالیچه به راحتی مهیا می كنند.گاهی در كنارشان سه نفر از مردان، یك نفر پشت به دیوار یا درخت و دو نفر رو به رو دسته های موی بافته شده را با هماهنگی و همكاری هم طناب می بافند، این ها هم در ضمن گوششان به حكایت و داستان است. همچنین عده ای از جوان ترها با پای برهنه و پاچه های بالا زده اقدام به زورآزمایی می كنند تا هم بی كار نباشند و هم از كسالت درآیند. در هر صورت این آفتاب نشینی عصرانه فوایدی روحانی و جسمانی دارد و هم دوستی ها را دو چندان می كند و هم ضمن انتظار برای آمدن گله، اوقات فراغت شان را به بهترین نحو پر می كنند. كاش این سنت ها و آداب و رسوم هرگز فراموش نشود ان شاا...

هرس های سبز اگر چه هرس های تابستانه نیز نامیده می شود اما در عمل بر حسب نوع آن می توان این پیرایش ها را از اوایل بهار تا اواخر تابستان انجام داد. از مهم ترین هرس های تابستانه كه در دوره فعالیت گیاه یعنی هنگامی كه گیاه دارای برگ و احیانا گل و میوه است انجام می شود، حذف گل ها و میوه های اضافی است كه تنك كردن نامیده می شود. این پیرایش از اول بهار، یعنی زمان شكوفایی گل ها تا هنگامی كه میوه  ها به قطر حدود یك سانتی متر می رسد می تواند انجام شود. هدف از پیرایش (هرس) گل و میوه، تنظیم مقدار بار درخت متناسب با قدرت آن است چرا كه بیشتر درختان میوه بیش از حد توانایی خود، گل تولید می كنند كه اگر همه این گل ها تبدیل به میوه شوند، درخت ضعیف و میوه ها ریز و نامرغوب خواهند شد. ضمن این كه ممكن است درخت دچار سال آوری (باردهی متناوب) شود و به همین دلیل باید بیشتر گل ها و میوه های جوان را حذف كرد. البته در بین درختان میوه تعدادی از آن ها مثل آلبالو، بادام، گیلاس، پسته، فندق و مركبات نیازی به تنك شدن ندارند و می توانند تمام میوه هایی را كه پس از ریزش های طبیعی روی درخت باقی می ماند، رشد بدهند و در تعدادی هم مثل زردآلو و آلو هر چند كه اگر تعداد میوه ها كمتر باشد، میوه ها درشت تر خواهد بود اما تنك كردن كمك چندانی به این امر نمی كند بنابراین این گروه از گیاهان را نیز تنك نمی كنند. اما دیگر میوه ها مثل سیب، گلابی، هلو و انگور به تنك شدن واكنش مثبت و زیادی نشان می دهند و باید حتما تنك شوند. البته باید توجه داشت درصد گل ها و میوه های حذف شده بستگی به نوع درخت، میزان رشد آن و تعداد میوه های تشكیل شده دارد به عنوان مثال برای سیب و هلو به طور تقریبی توصیه می شود به ازای هر 30 برگ درخت یا هر 10 سانتی متر طول شاخه بارور یك میوه نگهداری و بقیه حذف شود. از دیگر انواع هرس های سبز می توان به ایجاد زخم روی پوست ساقه كه به طور معمول در فصل بهار و برای تبدیل شاخه نابارور به بارور انجام می گیرد اشاره كرد ضمن این كه تقویت شاخه های بارور ضعیف كه گل می دهند اما قدرت نگهداری میوه های حاصله و حتی گل های خود را ندارند و نیز وادار كردن درختان به باروری مبارزه با (غرور درختان) از دیگر اهداف این نوع پیرایش عنوان كرد كه در آن زخم كردن پوست باعث قطع رابطه قسمت های بالای زخم به بقیه گیاه شده و این قسمت ها مواد قندی خود را نگه داشته و تقویت می شوند. ایجاد زخم از طریق تكه برداری (برداشتن تكه كوچكی در زیر جوانه)، شكاف زنی (شكاف كوتاه و متوازی در زیر جوانه)، طوقه برداری (برداشتن نواری از پوست دور تا دور ساقه یا تنه به عرض یك الی 5 میلی متر)، پوست واژگونی (برداشتن پوست و گذاشتن وارونه آن ) از انواع روش های ایجاد زخم هستند كه باعث به بار نشستن درخت می شوند. پیرایش برگ هم به عنوان یكی دیگر از هرس های سبز برای گیاهانی كه رشد زیاد و شاخسار متراكم دارند به كار برده می شود. در این روش می توان با استفاده از وسایلی مثل چوب های بلند، یا با دست قسمتی از برگ های درخت را به منظور رسیدن نور بیشتر به قسمت های مركزی شاخسارها حذف كرد تا میوه ها از كیفیت مطلوب تری برخوردار باشند و حتی در مورد گیاهانی مثل سیب، میوه خوش رنگ تر شود. فراموش نكنید هرس از اصول مهم و یكی از عملیات ضروری باغبانی است كه به منظور تحت تاثیر قرار دادن و هدایت نحوه رشد و باروری گیاه انجام می شود. اما آن چه مهم است این است كه هرس باید متعادل انجام شود و قطع اندام های گیاه به مقدار لازم و در نهایت احتیاط صورت گیرد. پروین پناهنده كارشناس باغبانی

شورای اسلامی روستای خانیك شهرستان فردوس به عنوان شورای اسلامی نمونه معرفی شد.بخشدار مركزی فردوس به خبرنگار ما گفت: در همایش استانی شوراهای اسلامی شهر و روستا كه در مركز استان برگزار شد شورای اسلامی روستایی خانیك به دلیل فعالیت های چشمگیر عمرانی، فرهنگی و پی گیری های خستگی ناپذیر در رفع مشكلات روستا به عنوان یكی از شوراهای نمونه انتخاب و از خدمات این شورا تجلیل شد.سید حسن بزم آرا افزود: در این همایش استاندار به تشریح خدمات و توجه خاص دولت به روستاهای محروم پرداخت و گفت: دولت همیشه به اقشار كم درآمد و آسیب پذیر توجه دارد.حجت الاسلام والمسلمین «رئیسی»، معاون قوه قضاییه نیز در خصوص اهمیت شوراها و تعامل بین شوراها و مسئولان اجرایی مطالبی بیان كرد.

1-دینه: دیروز، روز گذشته. 2- پرنه: پریروز، دو روز گذشته. 3-پیش پرنه: پس پریروز، سه روز گذشته 4- صبا: فردا، روز آینده. پیش صبا= پس فردا. پس فردا= دو روز بعد 5-امرو: امروز 6- پارسال: سال گذشته. پهرار: دوسال گذشته. پیش پهرار: 3 سال گذشته. 7- جو درو: یعنی حدود 2 ماه بعد از عید نوروز، شستم: 60 روز بعد از نوروز 8- گندم درو: یعنی حدود 3 ماه بعد از نوروز، نودم (90 روز بعد از نوروز) 9- سال جاله: سالی كه تگرگ آمده و این مبدا یك تاریخ است مثلا می گویند فلانی سال زلزله یا سال جاله یا سال ملخی مرده است كه در این صورت همه می دانند چه تاریخی بوده. 10- سال دگه: سال آینده، سال آتی.

1-بپا كرده قباره- ببر كرده عباره- نمی شناسه باباره كسی كه گذشته خود را فراموش كرده 2-دود از كنده خشك بلند می شه سالخوردگان تجربه كافی دارند. 3-چغندر بزرگ ته جواله هنوز به بخش اصلی نرسیده ایم. 4- رای چوپان باشد، از شاخ تكه بز نر شیر می دوشد یعنی خیلی كارها شدنیه. 5-ور مرده لگده به كسی كه چیزی حالیش نیست نصیحت كردن چه سودی دارد. 6-پیری و معركه گیری انجام كاری سبك توسط افراد مسن. 7-فلانی بی چو، چو بازه یعنی سرش برای دعوا درد می كند. منتظر بهانه است. 8- خوش خوردن شفتالو پس دادن هم داره یعنی اگر لطفی از كسی دیدی باید جبران كنی. 9- دو قورت و نیمش باقیه طلبكاره. 10- هر جا سنگ برای پای لنگ یعنی برای آدم كم شانس هر اتفاقی می افته. 11- فلانی پنیر مایه نه من شیره همه مشكلات از زیر سر او بلند می شه. 12- ناداشت، خری داشت كسی كه تازه به دوران رسیده.

برنجی برنجی قلندری- این بازی دو نفر اوستا و هر كدام چهار یا پنج نفر یار (یك گروه) دارند.ابتدا دو اوستا سنگ كوچك پهنی را برداشته یك طرف آن را تر می كنند و سپس به هوا می اندازند و به اصطلاح (تر یا خشك) می كنند كه هر كس حدسش درست درآمد شروع كننده بازی است. افراد یا گروه هر اوستا به فاصله 20 تا 30 متر رو به روی هم هر كدام مشتی خاك جلوی خود جمع كرده به صف می نشینند.تا این كه اوستای برنده سر اوستای بازنده تر و خشك را روی دامن خود می گیرد و یكی از یاران خود را آهسته یا با ایما و اشاره صدا می زند كه بیاید و مشتی به پشت اوستای رقیب بزند و فوری برگردد و بنشیند.در این حال سر اوستا را بلند كنند و همه یاران با دست روی تپه خاك جلویشان می زنند و با صدای بلند می گویند: «برنجی برنجی» و اوستا باید بفهمد كدام یك بوده كه مشت زده و رفته است در هر صورت باید یكی را حدس بزند و اگر حدسش درست بود، یارانش سوار یاران مقابل شده و فاصله دو ایستگاه را می روند و دوباره بازنده باید همین كار را ادامه بدهد.