گره های مدیریتی در قالی بافی سرایان
موسوی- هرچند تا چند سال پیش صنعت فرش سرایان با قدمتی چند صد ساله با ایجاد صدها فرصت شغلی جدید و تامین درآمد جمعیتی بالا آوازه فرش سرایان را بلند داشت اما اکنون وجود مشکلات عدیده فرش دستباف را از همان لحظه ای که دار برپا می شود تا انگشتان هنرمند قالی بافان گره در تار و پود فرش بنشاند تا آن زمان که در خانه مشتریان پهن می شود، با چالش روبه رو کرده طوری که طی ۱۰ سال اخیر بسیاری از کارگاه های قالی بافی این شهرستان تعطیل و چراغ حجره ها به امید معیشتی بهتر خاموش شده است.
به گفته یکی از دست اندر کاران صنعت فرش در گذشته ای نه چندان دور این صنعت در شهرستان سرایان رونق داشت اما با حفر چاه های کشاورزی روز به روز نقش این هنر اصیل کمرنگ تر شد و اکنون صنعت فرش سرایان دیگر رمقی در خود نمی بیند.
«کوهزاد » با اشاره به تداوم خشکسالی ها و مشکلات کشاورزان ، صنعت فرش را فرصتی ارزشمند در زمینه اشتغالزایی شهرستان می داند و معتقد است: هرچند امروزه فرش ماشینی و توسعه آن رونق فرش دستباف را کاهش داده است اما با سرمایه گذاری و راه اندازی تعاونی های بزرگ و آموزش های لازم در بازاریابی می توان این صنعت را احیا کرد، صنعتی که تگرگ، آفت و سرمای زودرس نمی تواند آن را از توان بیندازد.
آوازه فرش گل صولتی
یکی از بافندگان فرش در سرایان هم با بیان این که هنوز یاد و خاطره فرش گل صولتی، گل چوشقانی، تک گل و خود رنگ شهرستان سرایان در اذهان باقی است، به این نکته اشاره می کند که زمانی تاجران عمده فرش خراسان بزرگ سرایانی بودند و میزان تولید فرش در این شهرستان بالا بود و در چند سال اخیر هم بافت فرش با توجه به خشکسالی ها و افت منابع آبی ونیز با وجود سنخیتی که با دستان هنرمند بافندگان سرایانی و سابقه درخشان بافت فرش و فرش خوش نام سرایان در گذشته داشته تکانی به خود داده اما نیاز به حمایت دارد.
وی می گوید: برند خاصی برای فرش سرایان نیست و به همین دلیل در حال حاضر بیشتر تاجران و متولیان فرش که بازار تولید را تصاحب کرده اند، غیر بومی هستند. بنا بر اعتقاد وی تا زمانی که رکود بر بازار حاکم است تاجران غیربومی هم گذری به این منطقه ندارند و این موضوع خود بیکاری بافندگان را رقم می زند .
وی در ادامه می گوید :هم اکنون نیز چه بسا فرش هایی که در خانه بافندگان مانده و امروزه چون طرح و نقشه روز را ندارد قابل فروش نیست.
به کام دیگران
از نظر یکی از دست اندرکاران فرش در سرایان به دلیل نبود متولیان توانمند وتعاونی های قدرتمند بومی در شهرستان از 30هزار متر فرش دستباف استان 25 هزار مترآن در سرایان تولید می شود اما نامی از فرش سرایان در هیچ جای ایران و دنیا نیست و فرش تولیدی در سرایان به دلیل نبود مدیریت درست به شهرستان هایی از جمله فارس و اصفهان روانه و به نام آنها نیز صادر می شود .
او می گوید: سرایان برندی خاص برای تولیدات فرش ندارد و این یکی از مهمترین مشکلات است.
حسینی که چند سال است به کار تولید و فروش فرش مشغول است می گوید: مشکلی که در شهرستان سرایان وجود دارد این است که شرکت های فرش سرمایه لازم برای تحت پوشش قرار دادن بافندگان را ندارند. به همین دلیل ضرورت دارد تعاونی ها و کارفرمای بومی بافندگان سرایانی را مدیریت کنند .
یک فرصت
این فعال صنعت فرش ادامه می دهد: توانمندی بافندگان سرایانی در بافت فرش به عنوان یک ظرفیت بزرگ در زمینه اشتغال دچارغفلت و کم توجهی شده است به همین دلیل حاصل دسترنج دستان هنرمند بانوان سرایانی به جیب دلالان می رود.وی خشکسالی را فرصتی می داند تا هر خانه روستایی به یک کارگاه قالی بافی تبدیل شود.
پیشنهاد وی این است که دفتر کارفرمای بافندگان در منطقه متمرکز باشد تا بتوان امور مربوط به بافندگان و تولید فرش را مدیریت کرد.
خبیری یکی از قالیبافان دیگر در این شهرستان با اشاره به اینکه هنوز در بیشتر روستاها و شهرستان های خراسان جنوبی این صنعت ماندگار پا برجاست ، مشکل اساسی را نبود یک مجمع و تعاونی توانمند که بافندگان فرش را نظارت کند می داند و می گوید: در قالب این تعاونی ها با نظارت ادارات متولی ،دست واسطه گران و دلالان کوتاه می شود و تولید بافندگان با قیمت مناسب خریداری و صادر خواهد شد.
بیمه
او بیمه نبودن بانوان بافنده را یکی از عمده مشکلات بیان و اضافه می کند: با توجه به سختی کار بیشتر بانوانی که سال ها پای دار قالی نشسته اند به مشکلات جسمی و حرکتی مبتلا شده اند.
درحالی که خیلی از استان های کشور سهمیه بالایی برای بیمه شدن بافندگان خود دارند ضرورت دارد مسئولان خراسان جنوبی نیز به منظور بالا بردن تعداد بیمه شدگان چاره ای بیندیشند.
به گفته وی در روستاها می توان با حمایت شورا و دهیار در قالب ایجاد یک تعاونی با صادر کنندگان فرش قرارداد منعقد کرد و بدین ترتیب صنعت فرش منطقه را رونق داد. به گفته مسئول شورای اسلامی شهرستان سرایان با توجه به سابقه تولید فرش در شهرستان و استمرار خشکسالی ها و اشتغال 90 درصدی مردم شهرستان در حوزه کشاورزی و همچنین با توجه به کاهش 50 درصدی آب چاه های کشاورزی ،می توان با رونق دادن این صنعت زمینه اشتغال و تامین معیشت مردم منطقه را رقم زد.
به گفته «اسحاقی» تولید فرش با توجه به مهارت شهروندان سرایانی و به ویژه بانوان می تواند فرصتی ارزشمند در اشتغال شهروندان و روستاییان این شهرستان باشد .
بر همین اساس با اندک سرمایه گذاری و توجه می توان این شهرستان را به کارگاه بزرگ تولید فرش در استان تبدیل کرد .
مسئول شورای اسلامی آیسک هم به افت آب های زیرزمینی و پدیده فرونشست زمین در شهرستان سرایان به عنوان هشدار جدی در مسیر اشتغال شهروندان سرایانی اشاره می کند و با توجه به قدمت هنر فرش دراین شهرستان می افزاید: در حال حاضر رونق صنعت فرش در سرایان با وجود نیروی انسانی ماهر می تواند نقش موثری در رونق اقتصادی منطقه ایفا کند .
تعاونی های مقتدر
صنعتی در ادامه می گوید: زمانی که کشاورزی در منطقه نبود مردم از طریق بافندگی به خوبی زندگی خود را اداره می کردند وافرادی که در تولید و بافت فرش مشغول به کار بودند سرمایه دار محسوب می شدند. به گفته وی امروز هم اگر صنعت فرش را بتوان در منطقه در قالب راه اندازی تعاونی های مقتدر و با سرمایه گذار بزرگ که برخوردار از بافت، طرح و نقشه های جدید و آشنا با بازاریابی و صادرات باشد رونق داد به طور قطع اقتصاد منطقه نیز شکوفا خواهد شد وممر خوبی برای تامین معیشت مردم رقم خواهد زد .
طراحی برند فرش سرایان
بر همین اساس مدیر عامل شرکت تعاونی فرش امین سرایان از طراحی برند برای فرش در این شهرستان خبر می دهد و می گوید: این برند در دست طراحی بوده و تاکنون حدود 33 میلیون تومان هزینه در برداشته است تا فرش تولیدی سرایان در بازار جا باز کند.
« صادق زاده» با اشاره به تولید زیاد فرش در شهرستان سرایان می گوید: باید زمینه ای حاصل شود که این فرش به نام سرایان صادر شود. پیشنهاد او این است که باید در بحث تولید به شرکت ها و تولید کنندگان تسهیلات کم بهره و دراز مدت پرداخت شود تا بتوانند سر پای خود بایستند و با تغذیه قالیبافان زمینه دلگرمی را فراهم کنند.
هزار و 200بافنده
به گفته مسئول اداره صنعت، معدن وتجارت شهرستان درحال حاضر آمار بافندگان در سرایان نسبت به سایر شهرستان های استان بیشتر است طوری که تنها هزار و 200 بافنده این شهرستان عضو اتحادیه فرش استان هستند و در سال گذشته حدود 541 بافنده به بانک های عامل برای دریافت تسهیلات معرفی شدند.
«رجبی» از برگزاری دوره های آموزشی دراین راستا با همکاری فنی و حرفه ای خبر و ادامه می دهد: توانمندی خوبی در زمینه بافت فرش در شهرستان سرایان وجود دارد که با اندکی توجه و مدیریت مطلوب می توان به عنوان یک ظرفیت ارزشمند در مسیر اشتغال از آن بهره برد.
رجبی می گوید:از ابتدای سال تا کنون 850 متر مربع در کارگاه های شهرستان فرش تولید شده که عمده فرش های تولید شده از نوع گبه شیراز و تبریز و طرح نایین است که به کشورهای آلمان، اسپانیا و آمریکا صادر می شود .
به اعتقاد وی شهرستان سرایان دارای ظرفیت و استعداد بالایی در حوزه تولید فرش است و حضور تعاونی های توانمند می تواند فرصت ارزشمندی در مسیر اشتغال در این شهرستان فراهم کند.
سرمایه گذاری9 هزار میلیارد ریالی در بخش معدن استان 
43 موقوفه سرایان سند دار شد 
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
عرب نجات- جلسه ای به منظور بررسی راه های توسعه صنایع در آیسک با حضور مهندس "افخمی" مشاور وزیر صنعت و از مسئولان صندوق توسعه ملی برگزار شد که پس از ارائه برخی مشکلات وی قول داد یک به یک موارد را در پایتخت پیگیری کند.
