فرخ نژاد- اگر از آن به شاهکاری بی نظیر و زیبا در دل کویر یاد کنیم ، سخنی به گزاف نگفته ایم . زمین نگاره ای منحصر به فرد و تابلویی مینیاتوری در سرزمین آسبادها که خالقی جز خداوند ندارد و در سرزمینی به وسعت 25 کیلومتر مربع بر بوم زمین نقش خورده است و حال به دلیل زیبایی کم نظیر از آن به عنوان کوه های مریخی یاد می شود.
کوه ها و تپه های مینیاتوری نهبندان در فاصله 5 کیلومتری از این شهر قرار گرفته اند و هر رهگذری چشمش به آن ها بیفتد از زیبایی این نگارگری روی زمین انگشت حیرت به دندان می گیرد.
تپه های ماسه ای و یا همان کوه های مریخی نهبندان با ترکیب و رنگ بندی چشم نواز در دو طرف جاده نهبندان به شهداد قرار گرفته است که خود سیاره ای است با شکل و شمایل مریخ،بر روی زمین.
این کوه های مینیاتوری دارای یک کیلومتر عرض و 25 کیلومتر طول است و حتی از آن می توان به عنوان بهترین اثر زمین شناسی شرق کشور یاد کرد . ترکیب رنگ این اثر زمین شناسی دوران کواترنری آن چنان به زیبایی تمام در کنارهم چیده شده که گاهی انسان بین رویا و واقعیت آن می ماند. این کوه های رنگی کله قندی به دلیل نوع رسوباتی که در دل دارد تقریبا بدون پوشش گیاهی است و ارتفاع آن از 5 تا 100 متر متغیر است. منحصر به فرد بودن این سلسله جبال سبب شده تا هر فرد و طبیعت دوستی که آوازه آن را شنیده یا تصاویر آن را دیده باشد اگر گذری به خراسان جنوبی داشته باشد سری به این جزیره زیبا بزند و حظ لازم را از آن ببرد.
می توان به واسطه جا خوش کردن این تپه های رنگارنگ طوسی، سفید و... با واریزه هایی که در پای آن ریخته شده از جاده ای که از میان این تپه های شنی می گذرد به عنوان یکی از گذرگاه های رویایی و کم نظیر در ایران یاد کرد.
برای دیدن این جاذبه بی نظیر، بهترین فرصت روزهای بهار است ،این روزها چندان سرمای هوا آزار دهنده نیست و می توان ساعاتی را در کنار مینیاتور زیبای زمین گذراند . آن طور که کارشناس ثبت آثار اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می گوید: این تپه های ماسه ای که از آن به عنوان کوه های مریخی یاد می شود در وسعتی به طول 25 کیلومتر و عرض یک کیلومتر در حاشیه جاده نهبندان- شهداد قرار گرفته است.
«زهرا ملکوتی» بابیان این که در ایران تنها یک نمونه دیگر از این آثار طبیعی آن هم در چابهار وجود دارد می افزاید:تنوع رنگ این تپه های ماسه ای که قدمت آن به دوران کواترنری برمی گردد آن قدر زیبا و چشم نواز است که توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند.
ثبت در فهرست ملی
وی اشاره ای به ثبت این اثر طبیعی در سال 94 در فهرست آثار ملی کشور دارد و ادامه می دهد:وقتی یک عرصه طبیعی در فهرست آثار ملی به ثبت رسید میراث فرهنگی به عنوان متولی اثر ، حفاظت از آن را بر عهده می گیرد .
وی به این نکته هم اشاره می کند که باید دستگاه های اجرایی و مردم هم خودشان در حفظ وحراست از آثار طبیعی بکوشند زیرا این گونه آثار اگر از بین بروند همان طور که میلیون ها سال یا قرن ها طول کشیده که به وجود آمده اند به همین میزان هم زمان می برد تا دوباره ایجاد شوند. به گفته وی در عرصه و اعیان این اثر طبیعی هم بر اثر قوانینی که در حفاظت از آثار طبیعی وجود دارد هرگونه ساخت و ساز و رفت و آمدهایی که سبب تخریب آن شود ممنوع است.
به گفته «ملکوتی» این اثر طبیعی برای ثبت در فهرست آثار جهانی پیشنهاد شده اما با توجه به این که ثبت در فهرست آثار جهانی دارای ضوابط ویژه و خاصی است کوه های مریخی نهبندان این ویژگی ها را ندارد .