عیار زیرساخت های فرهنگ و هنر
قاسمی
فرهنگ و هنر پایه و بنیان توسعه هر جامعه است و برای انتقال فرهنگ باید از تمام ابزارهای فرهنگی از جمله فیلم، ادبیات، موسیقی، نمایش و ... بهره برد.
فرهنگ و ارشاد اسلامی از بانیان اصلی تامین زیرساخت های فرهنگی هنری است اما با مشکل کمبود اعتبار و پروژه های ناتمام مواجه است، بخش خصوصی نیز هر چند گام در این راه دارد اما اجبار به این کار ندارد به همین دلیل زیرساخت های فرهنگی هنری در شهرستان ها و حتی مرکز استان کامل نیست. به عنوان مثال یکی از دو سینمای بیرجند بیش از 50 سال قدمت دارد، آمفی تئاتر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آتش سوخت و دوباره روند ساخت را طی می کند، خانه فرهنگ و تاسیسات وابسته به آن هنوز به بهره برداری نرسیده است و ... .
اوضاع در قاینات
قاینات دومین شهرستان استان از نظر جمعیت است که تا دو سال قبل آموزشگاه آزاد هنری و موسسه فرهنگی هنری نداشت اما در این مدت و بنا به گفته رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی این شهرستان، جهشی در این زمینه ها ایجاد شده است و حالا پنج آموزشگاه آزاد هنری و چهار موسسه فرهنگی هنری دارد و سینمایی قدیمی که هر چند مالکیت آن با شهرداری است اما از نظر مخاطب و به روز بودن ارتقا یافته است و برای ورود بخش خصوصی به منظور راه اندازی سینمای مناسب و استاندارد هم پیگیری می شود. «میرزنگویی» می گوید: از میان دیگر زیرساخت های فرهنگی هنری، در این شهرستان آمفی تئاتر با 50 درصد پیشرفت و پلاتوی تئاتر هم در حال ساخت است.وی به فعالیت 110 کانون فرهنگی هنری مساجد و انجمن های فرهنگی هنری اشاره و تصریح می کند که انجمن ها مشکل فضا دارند و باید محل مورد نیاز آن ها تامین شود از طرفی با جمعیت موجود توسعه آموزشگاه های فرهنگی هنری نیز ضروری است. رضایت از وضعیت موجود به نظر او سوال پیچیده ای است و باید مخاطبان در این باره پاسخ دهند هر چند قاینات هنوز به فضاهای فرهنگی هنری نیاز دارد.
زیرساخت ها کافی نیست
طبس شهرستانی با 80 هزار نفر جمعیت از زیرساخت های فرهنگی هنری، فقط فضای اداری و سالن آمفی تئاتر دارد و البته پلاتوی در حال ساخت آن هم دارای حدود 90 درصد پیشرفت است. به گفته رئیس فرهنگ و ارشاد اسلامی طبس، پلاتو فضای مناسبی دارد و قابل استفاده است، البته فعالیت چند آموزشگاه آزاد هنری، کانون های فرهنگی هنری مساجد و... را هم به این فهرست اضافه می کند.وی می گوید: از سالن چند منظوره آمفی تئاتر برای اکران فیلم هم استفاده می شود چون طبس سینمای ثابت ندارد البته طرح سینما امید پیگیری شده است. زیرساخت ها به نظر وی کافی نیست هر چند که برای موضوع های فرهنگی نمی توان شاخص های خاص تعریف کرد و گفت که به ازای چند نفر چه امکاناتی باید وجود داشته باشد اما به یقین با توجه به قابلیت های طبس، امکانات موجود جوابگو نیست و نیاز به توجه و امکانات بیشتری است به همین دلیل سعی می شود با تعامل و همکاری دیگر دستگاه ها برخی درخواست ها و مشکلات برطرف شود. او با اشاره به این که جای مجتمع فرهنگی هنری در طبس خالی است و در صورت احداث آن، خیلی از کارگاه ها و دوره های آموزشی برگزار می شود، می گوید که نمی توان نمره خوبی به زیرساخت های فرهنگی هنری طبس داد زیرا آن چه باید باشد، نیست.
وضعیت بهتر
برای حدود 40 هزار نفر جمعیت فردوس دو مجتمع فرهنگی هنری احداث شده است که یکی در شمال شهر و با هزار و 700 متر مربع زیربنا سال 96 به بهره برداری رسید و مجتمع دیگر هم به گفته سرپرست فرهنگ و ارشاد اسلامی این شهرستان، در کنار فضای اداری است و آمفی تئاتری با ظرفیت 300 نفر دارد اما در کنار این زیرساخت ها، فردوس سینما ندارد و تنها فضای موجود به دلیل قدمت و فرسودگی تعطیل است.«اسماعیلی رهنی محبوب» می افزاید: وجود موسسه های فرهنگی هنری، آموزشگاه های آزاد و موسسه های تک و چند منظوره باعث شده است تا وضعیت زیرساخت های فرهنگی هنری راضی کننده باشد.
هیچ؛ سهم هر شهروند بشرویه
وضعیت در شهرستانی مانند بشرویه تعریفی ندارد و بنا به گفته رئیس فرهنگ و ارشاد اسلامی بشرویه، از نظر فرهنگی و تامین فضاهای زیر نظر اداره؛ سهم هر نفر صفر است. فرهنگ و ارشاد اسلامی 200 متر مربع فضای اداری دارد و مجتمع در حال ساخت هم به 80 درصد پیشرفت رسیده است در حالی که سال 83 عملیات آن در دو مرحله شروع شد و آمفی تئاتر 7 درصد پیشرفت دارد در حالی که شهرستان، آمفی تئاتر ندارد. «پوررفعتی» می افزاید: از سینما هم در بشرویه خبری نیست البته سینما سیار برای مدتی فعالیت کرد اما حالا فیلمی اکران نمی شود. در کنار این از زیرساخت هایی که توسط بخش خصوصی فراهم شده است می توان به آموزشگاه خوشنویسی، کانون آگهی و تبلیغات و دو چاپخانه اشاره کرد. وی بیشترین درخواست هنرمندان بشرویه را بهره برداری از مجتمع فرهنگی هنری و آمفی تئاتر مطرح می کند و می گوید: زیرساخت های فرهنگی هنری بشرویه پاسخ گوی نیاز هنرمندان نبوده است و وضعیت موجود مورد قبول نیست. وی تاکید می کند که ساخت و ساز فضاها بر عهده فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست به عبارتی هر چه شورای برنامه ریزی اعتبار بدهد کار انجام می شود در حالی که نیازها و امکانات آموزشی در زمینه فرهنگی هنری در بشرویه خیلی کم است.
جای خالی بخش خصوصی و دولتی
درمیان هم وضعیتی بهتر از بشرویه ندارد زیرا آن طور که مسئول پیگیری امور فرهنگ و ارشاد اسلامی این شهرستان می گوید: از آمفی تئاتر و سینما در شهرستان خبری نیست و مکانی از چند سال قبل برای ایجاد سینما پیش بینی شده اما کار به جایی نرسیده است. در سال گذشته هم فقط یک بار سینما سیار اکران داشت و با استقبال مواجه شد اما دومین مرحله با بی رغبتی مردم همراه بود.موضوع دیگری که «طیبه صافی» به آن اشاره می کند؛ بی رغبتی بخش خصوصی باعث شده است درمیان هیچ آموزشگاه آزاد هنری یا کانون آگهی و تبلیغات نداشته باشد، البته مشکل فقط این ها نیست بلکه از کلاس های فرهنگی هنری که حتی به صورت رایگان برگزار می شود هم استقبال نمی شود. به گفته وی، نگارخانه درمیان مرحله اول مجتمع فرهنگی هنری است که از چهار سال قبل عملیات آن شروع شد اما 50 درصد هم پیشرفت ندارد البته با تخصیص حدود 100 میلیون تومان از اعتبارات 97 و بازدید معاون عمرانی فرماندار از پروژه و تغییر پیمانکار، به اتمام آن تا پایان امسال خوش بین هستیم.
شرایط مناسب نیست
زیرساخت های بخش فرهنگ و هنر در استان از نظر مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی وضعیت شایسته و مناسبی ندارد و باید برای رسیدن آن به شرایط مطلوب تلاش شود چون 19پروژه فرهنگی هنری ناتمام از سال ها قبل به دلیل کمبود اعتبار روی دست اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی باقی مانده که قدیمی ترین آن مجتمع های فرهنگی هنری سربیشه و خوسف است که 13 سال قدمت دارد. بنا به گفته نبی زاده این پروژه ها سه مورد به نوسازی مدارس واگذار شده و ساخت تالار بزرگ شهر هم ملی است اما برای 15 پروژه در اختیار این نهاد به تنهایی و با محاسبه قیمت های روز 29 میلیارد و 400 میلیون تومان نیاز است در حالی که متوسط تخصیص سالانه این اداره کل حدود پنج میلیارد تومان است و با این حساب اتمام این پروژه ها حتی در صورت تخصیص صد درصدی چند سال دیگر طول می کشد و خانه های فرهنگ و هنر در شهرستان ها همچنان خالی می ماند. هر چند که اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی پروژه های جدیدی از جمله مرحله دوم مجتمع فرهنگی هنری بشرویه، مجتمع فرهنگی هنری طبس و ... را شروع کرده است اما او به تغییر نگاه مدیر ارشد استان به پروژه های فرهنگی و توجه فرمانداران در تخصیص اعتبارات شورای برنامه ریزی امیدوار است تا مشکل مهم و تکراری کمبود اعتبار که اصلی ترین علت تاخیر در اجرای این پروژه هاست، برطرف شود. به نظر وی با وجود این، اختصاص اعتبار یک مشکل و نحوه تخصیص آن مسئله دیگری است که سد راه پروژه های فرهنگی هنری و علتی برای در اولویت قرار گرفتن آن ها شده است.